1. Programmaverantwoording

Doelstelling (F1):
De gemeente Losser heeft een vitale landelijke omgeving.

De kernkwaliteiten van het landschap zijn behouden en versterkt in samenwerking met belanghebbenden

• We zetten ons netwerk en onze kennis proactief in ten behoeve van het ontwikkelen, stimuleren en borgen van de kwaliteiten van het landschap. Dat doen we door ondernemers, (maatschappelijke) organisaties, overheden en inwoners met elkaar in contact te brengen.
• Om te voorkomen dat landschapselementen illegaal worden verwijderd zetten we in op meer handhaving om het landschap te beschermen. Dit onder andere door extra Boa (domein II) capaciteit hierop in te zetten.
• Waar mogelijk wordt het aantal bomen in de kernen vergroot. Dit wordt gedaan door extra bomen te planten op de meest geschikte plaatsen, mede als onderdeel van herinrichtingsprojecten.
• In de Omgevingsvisie en het Groenbeleidsplan geven we aandacht aan de mogelijkheden van versterking van de landschapskwaliteit rondom onze kernen en in het buitengebied. Door grootschalig onderhoud van gemeentelijke houtwallen en gericht beheer van wegbermen is extra kwaliteit toegevoegd.
• In projecten is aandacht voor landschappelijk erfgoed. (Zie ook programma Sociaal).
• Met het project Beken & Bleken heeft Losser een Erfgoed Deal verworven. Behoud en versterking van de kernkwaliteiten van het landschap is hierin één van de speerpunten (zie ook programma Sociaal).
• Een cultuurhistorische waardenkaart en een landschapsbiografie zijn waardevolle instrumenten bij het vastleggen van cultuurhistorische waarden van het landschap. We onderzoeken de mogelijkheden hierin voor Losser.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

In 2023 hebben we onze aanpak voor het behouden van kenmerkende landschaps(elementen), voortgezet. De samenwerking met de Boa domein II van de Omgevingsdienst Twente is nu bestendigd. We sluiten hiermee aan op de Landelijke Handhavingsstrategie. Met andere woorden: naast de bestuursrechtelijke handhaving, wordt nu ook standaard het strafrechtelijke spoor gevolgd.

De proactieve inzet van ons netwerk en kennis ten behoeve van de kwaliteit van ons landschap, is een doorlopend proces bij zowel beleidsontwikkelingen als in uitvoering. Concrete voorbeelden waarin dit tot uiting komt zijn onder andere de Omgevingsvisie, Dinkeldal Zuid, Beken & Bleken van Losser.
Landschappelijk erfgoed maakt hierbij deel uit van het project Beken & Bleken van Losser, waarvoor we een bijdrage hebben ontvangen vanuit het landelijk Programma Erfgoed Deal. Zo is er via gebiedsprocessen gewerkt aan het Dinkeldal en de verbinding tussen Dinkeldal en centrum van Losser en het weer beleefbaar krijgen van twee veldbleken en deze onderdeel te maken van recreatieve netwerken. In het Dinkeldal zelf zijn, met de uitvoering van het gebiedsprogramma Dinkeldal Zuid, landschapswaarden hersteld. In nauwe samenwerking is de laatste hand gelegd aan de hermeandering van de Dinkel in samenloop met andere opgaven (waaronder het inpassen van de recreatieve verbinding Losser-Glane-Gronau).

Ook hebben wij weer nieuwe bomen aangeplant. Hiervan zijn er 94 ter vervanging en 59 op nieuwe locaties geplant.

Het Groenbeleidsplan gaf ons de handvatten voor bewust ecologisch en duurzaam beheer van ons openbaar groen, sloten en bermen.

De raad heeft de Omgevingsvisie gemeente Losser vastgesteld. Daarin is nadrukkelijk in de verschillende paragrafen aangegeven wat de koers is voor natuur & landschap en hoe wij deze willen beschermen.

Wij informeren inwoners doorlopend, vaak in bilaterale gesprekken, over de doelstelling en de mogelijkheden binnen de Groene en Blauwe Diensten. Initiatiefnemers zijn op de hoogte bracht dat hun aanvragen in 2024 worden afgedaan. De doelstelling is dat de initiatieven van aanvragers bijdragen aan het behoud en versterking van het landschap.

We verschaffen inzicht en eenduidigheid in de huidige situatie van de agrarische sector in de gemeente Losser op basis van beschikbare informatie door middel van een inventarisatie van de agrarische sector. Agrarische bedrijven hebben een belangrijk aandeel en vormen een wezenlijk onderdeel van ons buitengebied. Met het oog op onder andere de ontwikkelingen rondom het provinciaal programma Landelijk gebied (PPLG), de Kaderrichtlijn water (KRW) en de provinciale Landbouwvisie is inzicht in de specifieke gemeentelijke situatie noodzakelijk. Om de vertaalslag vanuit landelijke en provinciale doelen naar de gemeentelijke doelen goed te kunnen maken is dit inzicht nodig en is een inventarisatie van de agrarische sector gestart.

Sloop en hergebruik van voormalige agrarische gebouwen is gefaciliteerd 

• Waar mogelijk worden de beleidsinstrumenten zoals opgenomen in de beleidsnotitie 'Buitengebied met ruimtelijke kwaliteit' ingezet. Dit nieuwe beleid maakt het slopen van voormalige agrarische bebouwing eenvoudiger voor eigenaren. Door de ontwikkelbehoefte te verbinden met de sloopopgave wordt de sloop van vrijkomende en landschapontsierende agrarische bebouwing zoveel mogelijk gefaciliteerd. 

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Na vaststelling van het nieuwe beleid is onder andere het sloopregistratiesysteem ingericht. Een nieuw beleidsinstrument is sloopregistratie, waarbij gewerkt wordt met sloopvouchers die worden ingezet in een ontwikkeltraject waar sloop vereist is. Op deze manier proberen we ontwikkelbehoefte en de sloopopgave met elkaar te verbinden. Op de gemeentelijk website is een pagina over sloopregistratie opgenomen. Ook wordt voorzien in informatie over de wijze waarop mensen die op zoek zijn naar sloopmeters het beleid kunnen benutten. Er zijn twee sloopvouchers verstrekt.

De gemeente Losser is ontsloten met goede verbindingen tussen dorpen, natuurgebieden en omliggende steden

• Knelpunten in routes lossen we waar mogelijk op. Hierin werken we nauw samen met het Routebureau Twente. Ook gaan we op zoek naar nieuwe verbindingen via struinpaden. De verbinding Stuwwal - Dinkeldal vormt hiervoor een pilot.
• Samen met de Duitse buurgemeenten Gronau en Bad Bentheim zorgen we voor een betere bereikbaarheid en ontsluiting van de Drielandsteen. We zoeken naar mogelijkheden voor een betere grensoverschrijdende fiets/ wandelverbinding en zorgen ervoor dat de elektrokar uit Overdinkel dichtbij de Drielandsteen kan komen. Ook onderzoeken we de mogelijkheden om hier een (toekomstig grensoverschrijdend) cultureel informatieve plek in te richten. De plannen voor een Grensmuseum Overdinkel (zie programma sociaal) passen uitstekend binnen deze ontwikkelingen.
• We werken verder aan de (fiets)verbinding van de Hogeboekelweg met het centrum van Losser, in combinatie met verschillende autonome ontwikkelingen in de openbare ruimte. Een voorbeeld hiervan is het plan De Muchte e.o.
• Afgelopen jaren is gewerkt aan de (concept)visie ‘Losser aan de Dinkel’. In 2023 is verder gewerkt aan de voorbereiding en uitvoering van enkele deelprojecten waarvoor externe bijdragen zijn verworven. Losser aan de Dinkel gaat deels op in het project Beken & Bleken van Losser, die beiden weer bijdragen aan de doelstellingen vanuit het Parapluplan centrum Losser. In 2023 zijn deelprojecten uitgevoerd; zo is leidingwerk voor aquathermie voor het zwembad geïntegreerd in de projectscope bij de Tuinstraat.
• We zoeken naar mogelijkheden om andere dorpen te ontsluiten via openbaar vervoer.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Ontwikkelingen rondom Drielandsteen

De ontwikkeling rondom Drielandsteen (aanleg fietspad, keerlus elektrokar) hebben we gekoppeld aan de Bossenstrategie (aanleg klimaatbestendig bos). Betreffende grond is gewaardeerd, en wordt tussentijds afgewaardeerd en herbestemd. 

Knelpunten in routes/ ontbrekende schakels

Het oplossen van knelpunten in routes en ontbrekende schakels is complex en vergt voortdurend aandacht om kansen die zich voordoen te benutten. We hebben een projectleider gezocht om te starten met de ontbrekende verbindingen in het (wandel)routenetwerk via struinpaden (Stuwwal - Dinkeldal) . 

Hogeboekelweg

De herinrichting van de Hogeboekelweg tot fietsstraat op zowel Lossers als Enschedees grondgebied is afgerond waarmee een directe, comfortabele en veilige fietsverbinding tussen Losser en Enschede is gerealiseerd. Gemeente Enschede onderzoekt de mogelijkheden tot het verbinden van deze route met de regionale fietssnelweg F35. In Losser is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden tot het verbinden van de route over de Hogeboekelweg met het centrum van Losser. 

‘Ontbrekende schakel’ in LAGA-fietspad (achter De Pol)

In 2023 is, als onderdeel van het bredere project 'Dinkeldal Zuid', het laatste deel van het fietspad tussen Goormatenweg en de Hoofdstraat gerealiseerd. Hiermee is een ontbrekende schakel in de hoofdinfrastructuur van ons recreatieve routenetwerk gerealiseerd.

‘Losser aan de Dinkel’

De visie Losser aan de Dinkel stond aan de wieg van het project Beken & Bleken van Losser en daarmee aan het verwerven van een landelijke Erfgoeddeal. Deelprojecten uit Losser aan de Dinkel zijn daarmee geïntegreerd in het uitvoeringsprogramma van Beken & Bleken van Losser. De aanbesteding van een bouwteam heeft plaatsgevonden, waarna is gestart met de voorbereidingen van diverse projecten waaronder de restauratie en klimaatrobuust maken van de Dorpsbleek. Het deelproject Tuinstraat, waar in synergie werkzaamheden voor de aquathermie leiding voor het zwembad zijn gerealiseerd, is uitgevoerd.

Openbaar vervoer

Op basis van onze inspanningen heeft de provincie Overijssel onze voorwaarden tot behoud van de huidige lijnvoering overgenomen bij de aanbesteding van de nieuwe concessie.  Daarmee hebben we de huidige lijnvoering weten te behouden. Onze wensen tot het ontsluiten van bijvoorbeeld Losser-Noord en een verbinding via Glane richting Glanerbrug zijn helaas niet gehonoreerd, maar blijven bespreekpunt. 'Buurtbus Glane' lijkt steeds kansrijker te worden en gesprekken met vervoerder en concessieverlener (provincie Overijssel) zijn geïnitieerd.

De relatie tussen de dorpskernen en het omliggende landschap in de gemeente Losser is duurzaam versterkt

• De (ontwerp)visies voor de Kwaliteitsimpuls Beuningen en Glane worden verder uitgewerkt. Hierin is aandacht voor de inpassing van de dorpskernen in het (Nationaal) landschap. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan de uitvoering van deelprojecten uit het uitvoeringsprogramma.
• Uitvoering van deelprojecten uit het programma 'Losser aan de Dinkel' en Beken & Bleken van Losser.
• Uitvoering van deelproject 'Dorpsranden de Lutte' uit het programma 'Kwaliteitsimpuls de Lutte'.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Er is verder gewerkt aan de programmatische en gebiedsgerichte aanpak van de Kwaliteitsimpulsen van Beuningen, Glane en de Lutte. Bij Losser is de laatste hand gelegd aan de 'ontbrekende schakel' in het tracé van de recreatieve verbinding naar Gronau.

In Beuningen is de uitvoering van de herinrichting Pastoor Bolscherstraat afgerond. Daarnaast is sterk ingezet op het planproces om gezamenlijk met de onder andere de dorpsraad, Stichting Dorpshuis en inwoners te komen tot integrale afstemming tussen de ontwikkelingen rond de Mariaschool/dorpshuis en de openbare ruimte. De ontwerpvisie voor Beuningen is dan ook gezamenlijk met de dorpsraad en vertegenwoordigers van de straten in Beuningen opgesteld. 

In de Lutte is, na een intensief participatieproces, de ontwerpvisie voor de pleinontwikkeling vastgesteld. Aansluitend is, in bouwteamverband, gestart met de technische uitwerking van de ontwerpvisie voor het centrumplein het deelproject Dorpsranden de Lutte. Tevens is volop uitvoering gegeven aan de ontwikkelde plannen (waaronder de eerste fase van het centrumplein, het Kerkebos, de Postweg). Met deze projecten wordt, als onderdeel van de leefbaarheid in kleine kernen, ook bijgedragen aan doelstellingen op het gebied van lokale economie en werkgelegenheid (bevorderen recreatie en toerisme).

Doelstelling (F2):
De gemeente Losser biedt ruimte voor maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Het toerisme is versterkt door differentiatie van het verblijfsrecreatief aanbod, kwaliteitsverbetering en productvernieuwing

• Cultuur/erfgoed en toerisme hebben veel raakvlakken en versterken elkaar. We stimuleren productontwikkeling op het gebied van cultuur en erfgoed, recreatie en toerisme door subsidies te verlenen voor producten/projecten die zorgen voor meer overnachtingen en/of meer bestedingen in de gemeente Losser, en die ook zorgen voor een betere spreiding in de seizoenen en over de dorpen.
• Het beleid op het gebied van de Vrijetijdseconomie wordt herijkt. Dit zal aansluiten op de visie binnen Noordoost Twente en Twente. Hierbij wordt de brede sector betrokken.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Actieprogramma Recreatie en Toerisme

We hebben initiatieven gestimuleerd die ten goede kwamen aan het toerisme, recreatie en cultuur in gemeente Losser. Te weten:

• F1 event;
• instagram Tankenbergwandelroute voor de 30+ doelgroep
• Duitstalige informatiebrochure

Visie vrijetijdseconomie Noordoost Twente

Samen met de gemeenten Tubbergen, Dinkelland en Oldenzaal zijn we gestart om het perspectief  'Vrij zijn in Twente'  door te vertalen naar Noordoost Twente. Een eerste stap hebben we gezet door een gedegen analyse uit te voeren naar de draagkracht van de vrijetijdseconomie in Noordoost Twente. Van hieruit hebben we samen met de stakeholders een ambitie geformuleerd. Deze ambitie is het vertrekpunt voor een strategisch ontwikkelkader met programmalijnen op hoofdlijnen. 

Onderzoek verblijfsrecreatie Noordoost Twente

We hebben onderzoek laten doen naar de verblijfsrecreatie in Noordoost Twente om te bepalen of en waar nog marktruimte is voor nieuwe initiatieven in Noordoost Twente. Dit onderzoek vormt bouwstenen voor het herzien van de nota verblijfsrecreatie in Noordoost Twente. 

Werkgelegenheid is gestimuleerd doordat bestaande en nieuwe bedrijven zowel binnen de gemeente als de regio kansen en ruimte krijgen om zich verder te ontwikkelen

• We plannen werkbezoeken met het gehele college in. Daarnaast bezoekt de portefeuillehouder Economische Zaken met de accountmanager verschillende bedrijven.
• We volgen de (subsidie-)regelingen en mogelijkheden voor ondersteuning aan ondernemers, en verwijzen/ondersteunen de ondernemers hierin.
• Maandelijks wordt een nieuwsbrief aan de ondernemers uitgegeven.
• Er vindt zowel ambtelijk als bestuurlijk periodiek overleg plaats met de verschillende ondernemersverenigingen. We haken aan bij de vergaderingen van de Samenwerkende Ondernemersverenigingen Gemeente Losser (SOGL).
• Het structureel samenwerkingsverband tussen Centrum Management Losser, de gemeente en andere investeerders wordt nader uitgewerkt. Hierdoor zijn we samen met de partners in het centrum beter in staat de gedane investeringen te borgen en te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen.
• Op Twentse schaal ondersteunen we de Agenda voor Twente en de RegioDeal en proberen waar mogelijk lokale initiatieven te verbinden.
• In het kader van toekomstbestendige bedrijventerreinen onderzoeken we gemeentebreed de mogelijkheden tot revitalisatie of herstructurering van deze terreinen. Ook kijken we naar andere ruimtelijke mogelijkheden om eventuele uitbreidingswensen van bedrijven te faciliteren.    

Wat hebben we in 2023 gedaan?

We hebben enkele bedrijven bezocht om de contacten met bedrijven te onderhouden en eventuele ondersteuning te faciliteren. We waren daar waar mogelijk en gewenst aanwezig bij overleggen met ondernemersverenigingen. 

We hebben samen met het ROZ  een netwerkcafé voor met name zzp'ers, starters en kleine ondernemers georganiseerd bij Van Heek Textiles. 

Subsidie- en stimuleringsregelingen die wij kenden hebben we doorgegeven aan ondernemers. 

We hebben deelgenomen aan het Koopstromenonderzoek.

Communicatie met ondernemers

Via een afstudeeropdracht van een student HBO Communicatie hebben we de communicatie van de gemeente naar ondernemers laten onderzoeken. Voor ondernemers blijkt persoonlijke communicatie met de gemeente het belangrijkst.  Het emailadres ondernemersloket@losser.nl is geopend. We zetten daarnaast in op meer communicatie via LinkedIn en minder op email nieuwsbrieven. We ontwikkelen een nieuwe, nog te presenteren digitale nieuwsbrief van de gemeente, waarin ook een rubriek met nieuws voor ondernemers is opgenomen. Ook ondernemers kunnen zich abonneren voor die nieuwsbrief. In het kader van de Dag van de Ondernemer hebben we eind van het jaar voor elk van de 12 ondernemersverenigingen een pagina geplaatst in weekblad De Week van Losser. 

Structurele samenwerkingsvorm tussen ondernemers, vastgoed en gemeente

We hebben het proces opgestart om te komen tot de uiteindelijke vorming van de zogenaamde ‘gouden driehoek’ in het centrum van Losser. Dit betreft een structurele samenwerkingsvorm tussen ondernemers, vastgoedeigenaren en gemeente Losser, als belangrijke pijler uit het huidige parapluplan. Een goed functionerende centrumorganisatie creëert een constructieve overlegstructuur van straat tot bestuursniveau, van ondernemer tot vastgoedeigenaar.

Inspelen op actualiteiten.

We hebben de regionale en landelijke ontwikkelingen afgestemd tijdens regionale overleggen waarbij ook de Regiodeals en de Agenda voor Twente gemonitord zijn. 

Toekomstbestendigheid bedrijventerreinen

Het onderzoek naar toekomstbestendige en goed benutte bedrijventerreinen is in concept afgerond door adviesbureau Stec. Op basis van dit onderzoek zijn in verschillende sessies ambities opgehaald bij ondernemersverenigingen en de raad. Samen met betrokken partijen werken we dit uit richting een gedragen visie met bijbehorende investeringsagenda's. 

De gemeente Losser is vermarkt als de Schatkamer van Twente

• We gaan door met het verbinden van toerisme en cultuur met de Schatkamer van Twente. Het vermarkten hiervan gaat echter verder dan toerisme en cultuur en erfgoed. Ook het sociaal maatschappelijk gebied (inwoners, ondernemers) valt hieronder. In 2023 werken we eraan dat iedereen in Losser zich verbonden voelt dan wel deel uitmaakt van de Schatkamer van Twente, door op zoek te gaan naar de verhalen van de inwoners/ondernemers van vroeger en nu en de mensen die een rol spelen in de Schatkamer van Twente.
• Het Losserse erfgoed wordt gezien als ‘parels in de Schatkamer’. Dit brengen we onder de aandacht in onder meer projecten, educatie, arrangementen en routes.
• Het regionale project Geopark Twente biedt lokaal mogelijkheden om de geologische schatten van Losser onder de aandacht te brengen. Dit sluit aan bij het nieuwe lokale geologiemuseum. Waar mogelijk verbinden we lokale initiatieven op dit gebied met elkaar en met Geopark Twente.
• We stimuleren partijen de Schatkamer van Twente te gebruiken in hun communicatie. We streven naar eenheid in informatie en in uitstraling.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Verbinden 'toerisme, cultuur en erfgoed' met de 'Schatkamer van Twente'

We zijn bezig geweest met het vertellen van verhalen uit de Schatkamer van Twente. Inwoners, ondernemers, verenigingen en andere interessante schatten hebben we op deze manier kenbaar gemaakt bij het grotere publiek. De kracht van deze verhalen zit in de toegankelijke gesprekken en de samenwerking met de Tourist Info. Zij verzorgen de verhalen binnen het thema Recreatie & Toerisme, als gemeente pakken wij de verhalen binnen Wonen & Werken op. 

Schatkamer van Twente en Erfgoed

Vanuit de Erfgoeddeal Beken & Bleken zijn er vier afleveringen voor een podcast gemaakt. Deze podcast is gericht op de Schatkamer van Twente en de (erfgoed) schatten die in onze gemeente te vinden zijn. Via nieuwe historische informatieborden krijgen inwoners en bezoekers de kans om op locatie te luisteren naar de podcast. We starten met zeven borden in het centrum van Losser, die als het ware een route langs de Erfgoeddeal projecten vormen. Deze borden gebruiken we als template voor de historische borden in de andere kernen. 

Samen met de Tourist Info zijn er nieuwe routes gemaakt, zowel het Böggelpad als de Dinkelstenenroute zijn aangepast naar aanleiding van de werkzaamheden in het centrum, rondom het Laga-pad en de erfgoeddeal. Deze routes verbinden de nieuwste ontwikkelingen met het Losserse erfgoed. 

Zowel in de verhalen, als de podcast, als op de borden gebruiken we het logo van de Schatkamer van Twente. Zo zorgen we voor een eenduidige huisstijl en een duidelijke boodschap: De Schatkamer van Twente is van ons allemaal. Met Tourist Info en CML hebben we gesproken om dit nog meer te gebruiken en ook te blijven stimuleren bij ondernemers. 

Doelstelling (F3):
We laten een gezonde leefomgeving na aan de volgende generaties.

Duurzaamheid is stelselmatig betrokken in de voorbereiding en uitvoering van gemeentelijke taken en initiatieven

• De uitvoering van het duurzaamheidsbeleid is verankerd in de dynamische uitvoeringsagenda ‘Duurzaam Losser’.
• Onderhouden van grensoverschrijdende samenwerking binnen Noordoost Twente en met Duitsland op het gebied van duurzame energie.
• Een Noordoost Twents energiebedrijf is opgericht en ingericht.
• Beleidsplan circulaire economie is vastgesteld.
• Manifest 'Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen' is ondertekend.
• Beleidsplan mobiliteit is vastgesteld. 
• Er wordt voortdurend gekeken naar de eigen mogelijkheden voor grootschalige opwek van zonne-energie op gemeentelijke gronden/-eigendommen.
• Regionale Energie Strategie Twente 2.0 is vastgesteld.
• Bij herinrichtingsprojecten in de openbare ruimte is duurzaamheid één van de uitgangspunten (bijvoorbeeld het klimaatadaptief maken van de leefomgeving en toepassen van circulariteit (vanuit de eigen assets).

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Duurzaamheidsbeleid 

Toekomstvisie Duurzaam Losser 2040 en het coalitieakkoord 2022-2026 'Groeien door ambitie’ zijn leidend voor de invulling en verantwoording van het programma en project van opgave Klimaat. 

Samenwerking Energie van Noordoost Twente (EvNOT)

Er is gewerkt aan de professionalisering van onze samenwerking binnen Noordoost Twente. Er is een evaluatie opgesteld en op basis hiervan is er een vernieuwde opzet over de samenwerking gemaakt.

Grensoverschrijdende samenwerking

Er is vanuit de gemeente Losser, Emmen en Kerkrade de ambitie om de grensbarrières op het vlak van de energietransitie weg te nemen en mogelijkheden te benutten. In 2023 zijn hierover gesprekken gevoerd. De Europese wetgeving is extreem complex wat resulteert dat er eigenlijk niets kan. Maar er is druk of pilots wel kunnen doorgaan. Dit blijven wij volgen en zodra er mogelijkheden liggen gaan we ermee aan de slag. Dit is een langdurig proces. 

Daarnaast hebben er diverse gesprekken plaatsgevonden tussen de gemeente Losser en de gemeente Bad Bentheim, de provincie Overijssel en Prowind om de grensoverschrijdende samenwerking te onderzoeken voor de windmolens in de Lutte en die aan de Duitse zijde.

Noordoost Twents Energiebedrijf

Een Noordoost Twents energiebedrijf is opgericht onder de naam Energie-coöperatie Noordoost Twente (EcNOT). Het EcNOT is in het kader van lokaal eigendom betrokken bij de projecten Windmolenpark de Lutte en het tweede zonnepark Overdinkel.   

Circulair-beleid

Er is breed input opgehaald om te komen tot het beleidsdocument Circulair Losser. 

Manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen is ondertekend

Het Manifest MVOI is niet ondertekend in 2023 omdat is gebleken dat dit beter past en geïntegreerd kan worden binnen het bovengenoemde beleidsdocument circulair Losser, dan als los project. Op die manier wordt het niet sectoraal aangevlogen maar als domein overstijgend thema. Bij de uitvoering van het beleidsdocument zal het ondertekenen van het MVOI-manifest een plek krijgen. 

Beleidsplan mobiliteit

Projectopdracht beleidsplan mobiliteit is afgerond. Voorbereiding ten aanzien van het beleidsplan zijn getroffen.

Grootschalige opwek zonne-energie

Er zijn geen initiatieven aangaande grootschalige opwek op eigen gronden ontwikkeld. 

RES 2.0

Voorbereidingen voor Regionale Energie Strategie Twente 2.0 zijn uitgevoerd maar niet afgerond. Doordat de provincie Overijssel tussentijds het zon- en windbeleid heeft aangepast is de besluitvorming van de RES 2.0 uitgesteld. 

Duurzame herinrichtingen openbare ruimte

Bij gebiedsontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld de kwaliteitsimpuls de Lutte, is duurzaamheid één van de uitgangspunten geweest (bijvoorbeeld het klimaatadaptief maken van de leefomgeving en toepassen van circulariteit (vanuit de eigen assets). 

• We sluiten ‘Greune deals’ met woningcorporatie(s), scholen en verenigingen en bedrijven.
• We faciliteren initiatieven voor grootschalige energieprojecten via publiek eigenaarschap, bijvoorbeeld een tweede zonnepark in Overdinkel en een biogasbedrijf.
• We participeren in regionale fora voor grootschalige energieopwekking en -distributie.
• We stimuleren (de opzet van) lokale energie coöperaties.
• Gemeentelijke voertuigen worden bij vervanging emissievrij.
• De verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed is volgens plan uitgevoerd.
• We plaatsen in de kernen en op toeristisch/strategische locaties openbare EV-laadpalen.
• We verzorgen een goed functionerend Energieloket met voldoende instrumenten om meters te kunnen maken op informeren, stimuleren en faciliteren van duurzaamheidsinitiatieven. We willen hiervoor een Lossers Energiefonds optuigen om concrete verduurzamings- en inkoopacties te betalen juist voor hen die het niet of moeilijk zelf kunnen betalen (zowel eigenaren als huurders). Het energiefonds is bedoeld als geoormerkt geld dat snel door het college kan worden ingezet, mogelijk als verdubbelaar in combinatie met eventuele subsidies van bijvoorbeeld de provincie, als zich kansen voordoen om concrete duurzaamheidsinitiatieven te financieren. Dit fonds wordt eenmalig gevuld en moet in de jaren daarna worden voorzien van middelen via duurzame projecten of via dividend uit (nieuwe) aandeelhouderschappen.
• We geven uitvoering aan de aanpak energiearmoede.
• We handhaven via de omgevingsdienst Twente de Co2-besparingsplicht voor industrie.

De Losserse samenleving is gestimuleerd om initiatieven op het gebied van duurzaamheid te ontwikkelen en uit te voeren

• We zetten ons netwerk en onze kennis pro actief in ten behoeve van het ontwikkelen en stimuleren van initiatieven op het gebied van duurzaamheid.
• We nemen als uitgangspunt dat stappen van (individuele) inwoners (natuurlijke personen) op gebied van duurzaamheid vrij zijn van vergunnings- en leges (bedrijfsmatige ontwikkelingen sluiten we hierbij uit). Indien een vergunning wel noodzakelijk is,  worden leges terugbetaald.
• Bij gemeentelijke rioleringsprojecten worden inwoners actief benaderd om te stimuleren dat men het dakwater van de eigen woning afkoppelt van het vuilwaterriool en dit schone regenwater opvangt in regentonnen en/of de eigen tuin. Dit in combinatie met het bevorderen van ‘ontstenen’ en vergroenen van de tuinen (bijvoorbeeld via publiekscampagnes).
• Goede voorlichting en samenwerking met inwoners voor klimaatbestendigheid, energietransitie en de circulaire economie door energiecafé's en continue gemeentebrede communicatiecampagnes.
• Evaluatie van het Zonneveldenbeleid is opgesteld.
• Uitvoering geven aan de vastgestelde wijkuitvoeringsplannen.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Inzet kennis en netwerk

We hebben onze kennis en netwerk ingezet voor:

• Stimuleren lokaal eigendom 2e zonnepark Overdinkel.
• Stimuleren lokaal eigendom windpark de Lutte.
  
• Stimuleren participatie duurzame initiatieven:
  • regentonnen actie
  • gasterug avonden
  • energiecafé Glane
  • NK tegelwippen
  • klimaatescaperoom
  • inzet mobiele showroom op weekmarkten
• Bezoek van inwoners aan Twence in het kader van visievorming beleid Circulaire economie
• Participatie van inwoners, ondernemers en eigen organisatie in het kader van visievorming beleid Circulaire economie.

Vergunningen en leges

De groene leges zijn gecontinueerd (gedeeltelijke teruggave van leges). De basis daarvoor is de aard van de vergunning in dit geval de duurzaamheidsmaatregel. Er is in 20 situaties sprake geweest van teruggave van leges. Bij de toekenning van groene leges wordt geen onderscheid gemaakt in particulier of bedrijf. 

Afkoppeling regenwater

Met de rioolvervangingsprojecten in de Pastoor Bolscherstraat en de Tuinstraat zijn het verhard oppervlak van de openbare ruimte én het particulier voorkant-dakoppervlak afgekoppeld van het gemengd riool. Voor de achterzijde van de woningen en het eigen terrein hebben de inwoners van de Pastoor Bolscherstraat die daaraan mee hebben gedaan een afkoppelbijdrage gehad. Bij de Tuinstraat zijn de voorkant van de woningen meegenomen in het project door de aannemer. 

De winactie ‘Wie wil er een ton?’ is uitgevoerd. Er zijn 100 kortingsbonnen ter waarde van € 50 verloot onder inwoners die daarmee een regenton konden aanschaffen. Hiermee is bewustwording gecreëerd voor het belang van afkoppelen en opvangen van regenwater en inwoners kregen concreet middelen om dat bij de eigen woning te doen. 

Voorlichting en samenwerking met inwoners

Er is een publiekscampagne uitgevoerd voor het bekendmaken van de gemeentelijke subsidies voor het verduurzamen van de eigen woning.  

Er zijn gedurende het jaar campagnes geweest voor het promoten van het energieloket en het gratis advies aan huis door energie adviseurs.  

De gemeente Losser heeft deelgenomen aan het NK Tegelwippen. Hiervoor heeft een publiekscampagne gelopen, wat heeft geresulteerd in actieve deelname van inwoners om de tuinen te onttegelen en te vergroenen. TCC heeft de gemeente geholpen om een groot project aan te pakken.  

In oktober is er een klimaatescaperoom geweest voor bewustwording rondom klimaatverandering en -adaptatie. Inwoners konden hier aan de hand van puzzeltjes meer leren over klimaatadaptatie en wat zij hier zelf aan kunnen doen in de eigen leefomgeving.  

Evaluatie zonneveldenbeleid

Er is een herzien zonneveldenbeleid vastgesteld.

Wijkuitvoeringsplannen

Het coalitieakkoord legt de nadruk op het helpen van mensen die zelf willen verduurzamen. De aanpak is gericht op het nemen van No-Regret maatregelen. Woningeigenaren worden gefaciliteerd om actie te nemen om hun woning te verduurzamen middels verstrekken van subsidies zoals NIP/LIP en winst uit je woning. 

Daarnaast is er goed contact onderhouden met netbeheerders over de status van het elektriciteitsnet.  

Ook zijn de werkzaamheden omtrent het ontwikkelen van een instructiefilm over hoe inwoners hun eigen verwarmingsinstallatie waterzijdig kunnen inregelen afgerond. Hiermee kunnen inwoners tot wel 20% gas besparen. Daarnaast zijn er fysieke trainingen gegeven in Overdinkel, Glane en Losser.  

Daarnaast zijn er wijk specifieke acties gestart samen met bewoners:

• Drie warmtewandelingen zijn gestart in Losser en de Lutte.
• Vrijwilligers zijn opgeleid tot warmtescanners, en hebben deze meer dan 20 scans uitgevoerd in het dorp Beuningen.
• Er zijn lessen gegeven op de Mariaschool over de energietransitie.
• Onderzoek naar de mogelijkheden om meerdere huizen tegelijk te verwarmen met een kleinschalig bronnet is afgerond. 

De gemeente Losser voldoet aan de doelstellingen van 'Afvalloos Twente in 2030'

• Voorgestelde aanpassingen uit de derde evaluatie van het project ‘Differentiatie tarieven Huis aan huis afval’ worden doorgevoerd met als doel het aantal kilo’s restafval te verminderen.
• Bij de bouw van het nieuwe afvalbrengpunt zal het aantal te scheiden fracties op het afvalbrengpunt worden uitgebouwd zodat  meer afval kan worden hergebruikt en gerecycled. Tevens wordt onderzocht op welke wijze het afvalbrengpunt verder kan bijdragen aan strategische beleidsdoelstellingen op gebied van duurzaamheid en circulariteit.
• Scholen actief betrekken bij initiatieven om te komen tot een afvalloos Twente: ‘Schoon belonen'

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Diftar

Er is geen sprake geweest van een verdere afname van de hoeveelheid restafval.

Afvalbrengpunt

In het najaar zijn wij gestart met het uitwerken van drie scenario's voor een toekomstbestendig afvalbrengpunt. 

Afvalloos Twente

De herziening van het beleidskader Afvalloos Twente is afgerond. De doelstelling 50 kg restafval per inwoner per jaar staat nog steeds overeind. Nieuw is een doelstelling van 15 kg grof restafval per inwoner per jaar.

Kwaliteit PMD

Wij worden geconfronteerd met grootschalige afkeur van het ingezamelde PMD. In december hebben wij een motie ingediend voor de algemene ledenvergadering (ALV) van de VNG. Wij hebben de VNG opgeroepen de overeenkomst met het verpakkende bedrijfsleven op te zeggen en een voorstel voor een nieuwe overeenkomst waarin de gemeentelijke belangen beter zijn geborgd aan de ALV voor te leggen. Deze motie is aangenomen. 

Inzameling keukenafval bij hoogbouw

Wij hebben besloten om ten behoeve van de inzameling van keukenafval bij hoogbouwlocaties inzamelvoorzieningen te plaatsen. 

Cruise 2 Reduce

Ook in 2023 heeft Trashpacker Tijmen verschillende basisscholen bezocht met zijn Cruise 2 Reduce lesprogramma over de noodzaak van afvalscheiding en de gevolgen van zwerfvuil in het milieu.

Er zijn maatregelen genomen om verontreiniging van de bodem te voorkomen

Komende jaren gaat de aandacht uit naar de monitoring en evaluatie van het beleid zoals geformuleerd in het regionale 'bodembeheerplan bodemkwaliteitskaart'. Het toezicht en de handhaving van grondverzet en toepassen van bouwstoffen is geïntensiveerd. En het vrije veld toezicht maakt hier een belangrijk onderdeel van uit. In 2023 is het de bedoeling om naast het reguliere toezicht vanuit de ODT ook Boa’s (domein II) in te zetten.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

De evaluatie van de bodemkwaliteitskaart en het bodembeheerplan is regionaal gestart maar nog niet afgerond. Het toezicht en de handhaving zijn geïntensiveerd. 

We maken de gemeente Losser klimaatbestendig in een tempo dat gelijk is aan de (verwachte) snelheid van de klimaatverandering

• De resultaten uit de regionale Klimaatstresstesten en onze eigen berekeningen worden gebruikt voor het aangaan van de klimaatdialoog met de omgeving. Dit is weer input voor het op te stellen Water en Klimaatadaptatie-strategieplan.
• Stellen van eisen aan ruimtelijke ontwikkelingen (zowel de gemeentelijke ontwikkelingen als die van derden) op gebied van vooral waterberging en groen.
• Bij ontwerp en uitvoering van gemeentelijke plannen (ontwikkeling van de  openbare ruimte, ontwikkeling bestemmingsplannen en dergelijke) voeren we concrete maatregelen op gebied van klimaatadaptatie en duurzaamheid door.
• Bij vervanging van openbaar groen wordt in lijn met het Groenbeleidsplan rekening gehouden met de gevolgen van klimaatverandering.
• Het Erfgoed Deal-project 'Beken & Bleken van Losser' verbindt de (her)inrichting van dorp en landschap met oplossingen voor klimaatopgaven. (Zie ook programma Sociaal).

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Losser klimaatbestendig maken

Bij de ontwikkeling van ruimtelijke plannen stellen we, bij het formele ruimtelijk planproces, eisen op het gebied van o.a. waterberging. Dit beleid is vastgesteld in het vigerend GRP. Een voorbeeld hiervan is het inbreidingsplan De Muchte.
 
Losser volgt, in nauwe samenwerking binnen het Twents waternetwerk, de landelijke aanpak DPRA (deltaprogramma ruimtelijke adaptatie). Om dit mogelijk te maken hebben we klimaatstresstesten uitgevoerd en hebben we met succes een beroep gedaan op landelijke Impulsgelden. Zo hebben we subsidie ontvangen voor maatregelen in de kern de Lutte (centrumplein, Kerkebos), waarbij de kwaliteitsimpuls de Lutte is aangemerkt als regionaal voorbeeldproject.
We zijn gestart met het planproces om, conform landelijke DPRA aanpak, te komen tot een lokale klimaatadaptatiestrategie.

Om beleid en strategie om te zetten naar concrete projecten, waarbij ook derden worden gestimuleerd om bij te dragen aan onze doelstellingen t.a.v. een klimaatrobuuste leefomgeving, wordt het principe van integrale, dynamische en opgavegerichte programmering ingezet.

Ruimtelijke ontwikkelingen

We houden, ook bij ruimtelijke ontwikkelingen van derden, rekening met het aspect duurzaamheid/klimaatbestendig door middel van het opnemen van een verplichte paragraaf "Milieu en omgevingsaspecten" in bestemmingsplannen (geur, bodem, geluid, water- en luchtkwaliteit, externe veiligheid, ecologie, cultuurhistorie en verkeer en parkeren). Dit is een voortdurende actie bij ruimtelijke ontwikkelingen. Ook voor onze 'eigen projecten' en ontwikkelingen worden deze aspecten meenomen (De Muchte en de kwaliteitsimpuls de Lutte zijn hier voorbeelden van).

Klimaatbestendige bomen

In het door de gemeenteraad vastgestelde groenbeheer- en beleidsplan staat o.a. hoe we omgaan met onze bomen. Bij nieuwe plannen en vervanging van oude beplanting is rekening gehouden met biodiversiteit en zijn, afhankelijk van de locatie, klimaatbestendige bomen toegepast. 

Erfgoeddeal project 'Beken & Bleken van Losser
Met dit project wordt invulling gegeven aan verschillende bestuurlijke ambities en maatschappelijke opgaven. Naast bijdragen aan 'leefbaarheid' en energietransitie, wordt concreet bijgedragen aan klimaatadaptatie. Hiervoor wordt het lokale erfgoed ingezet. Zo wordt bijvoorbeeld De Bleek ingezet voor waterberging in perioden met hevige neerslag, maar worden er ook concrete maatregelen getroffen tegen verdroging van dit rijksmonument. Het deelproject Tuinstraat is uitgevoerd. Daarnaast heeft de technische uitvoeringsvoorbereiding voor de restauratie van De Bleek plaatsgevonden.

Doelstelling (F4):
In de gemeente Losser is het prettig wonen en leven.

De openbare ruimte is schoon, heel en veilig

• Opstellen van het planproces om te komen tot een visie op de kwaliteit openbare ruimte (verbrede Nota Kapitaalgoederen). Dit is afhankelijk van de voortgang van het opstellen van de Omgevingsvisie.
• Opstellen van een beleid- en vervangingsplan voor civieltechnische kunstwerken (waaronder onder andere bruggen, beschoeiingen).
• Deelnemen aan de landelijke opschoondag en de World Cleanup Day 2023, en hierbij de vrijwilligersgroep faciliteren en ondersteunen waar nodig.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Omgevingsvisie Losser/ Nota Kapitaalgoederen

De Omgevingsvisie is door de raad vastgesteld. Het opstellen van de Nota Kapitaalgoederen en het kwaliteitsplan fysieke leefomgeving volgt na besluitvorming over de Omgevingsvisie, aangezien deze kaderstellend is. In 2023 is met name gewerkt aan 'de basis op orde'. Dat wil zeggen dat verder gewerkt is aan de actualisatie van onderliggende data, welke noodzakelijk is voor het opstellen van de Nota (vaste gegevens, kwaliteits-inspecties, GIS-toepassingen en dergelijke).

Groenbeleidsplan

Onder meer door het vastgestelde Groenbeleidsplan zijn inwoners zijn zich steeds meer bewust van het belang van een groene, gezonde leefomgeving. In ruimtelijke plannen zijn groen, klimaat en biodiversiteit belangrijke items geworden.

Civieltechnische kunstwerken

Op basis van het Uitvoeringsplan zijn onderhoudswerkzaamheden aan de civieltechnische kunstwerken uitgevoerd. Wij hebben onder andere een brugdek vervangen. 

Zwerfafvaldag 2023

We hebben meegedaan aan zowel de nationale opschoondag in maart, als de World cleanup day in september. De gemeente heeft hierin een faciliterende rol gespeeld voor de vrijwilligers. In oktober hebben wij samen met waterschap Vechtstromen en Staatsbosbeheer een zwerfvuilactie op de Dinkel georganiseerd.

Openbare verlichting

Het project om de bestaande armaturen te vervangen door LED verlichting is afgerond.

Hondenbeleidsplan

We continueren de reeds ingeslagen weg. Op verzoek plaatsen we hondenpoepbakken en zoeken geschikte lokaties voor losloopveldjes. Eind 2023 zijn hiervoor 3 locaties in beeld (in de Lutte, Losser en Overdinkel). 

Begraafplaatsen

De raad heeft de herziene begraafplaatsverordening vastgesteld. Wij zijn gestart met een inhaalslag om grafrechten te verlengen. Sinds november 2023 verzoeken wij rechthebbenden op een graf waarvan de rechten zijn verlopen aan te geven of men het recht wil verlengen of afstand wil doen. 

De openbare ruimte is kwalitatief passend ingericht afgestemd op de gebruiksfunctie

• Binnen ruimtelijke projecten is aandacht voor de presentatie van kunst en erfgoed.
• Afronding van de herinrichting buitenruimte Erve Boerrigter (fase II) De Lutte,  ter verbetering van ‘ontvangstfunctie’ op basis van de visie “Kwaliteitsimpuls De Lutte”.
• Start uitvoering ontwikkeling centrumplein De Lutte en afronden “Gastvrij De Lutte”, mede ter bevordering doelstellingen op gebied van Recreatie en Toerisme (onderdeel Kwaliteitsimpuls De Lutte).
• Realisatie verbinding ’t Keampke en omgeving met centrumplein De Lutte (deelproject uit Dorpsranden-Kwaliteitsimpuls De Lutte).
• Uitwerken van de niet-technische delen van het Wegenbeleidsplan waaronder de uitwerking van wegvakken, waarbij gebruik en functie niet in overeenstemming zijn met de huidige inrichting, binnen de kaders van de vastgestelde Omgevingsvisie
• Het faciliteren/stimuleren van elektrisch rijden via het aanbieden van openbare laadinfrastructuur.
• Aanvang uitvoering aquathermie Zwembad Brilmansdennen om tot een aardgasloos gebouw te komen, waarbij de warmte wordt opgewekt met de restwarmte uit het effluent (na de zuivering) van de Rioolwaterzuiveringsinstallatie. Het retourwater wordt ingezet als watersuppletie voor het rijksmonument 'De Bleek' (opgenomen in het project 'Beken & Bleken' van Losser.
• De Wijk-uitvoeringsplannen (WUP's) Beuningen en Losser-West zijn opgesteld. Inwoners en de Raad zijn door middel van een uitgebreid participatie proces betrokken bij de totstandkoming van deze WUP's.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Presentatie Kunst en Erfgoed
Het project Beken&Bleken van Losser is een voorbeeld van hoe Erfgoed in ruimtelijke projecten concreet gemaakt wordt. Een ander voorbeeld is de verkenning naar het behoud van de toren van de voormalige Martinuskerk in de Vogelbuurt in de kern Losser. Daarnaast is de zorg voor monumenten een belangrijk onderdeel van ons ruimtelijk instrumentarium. 

Kwaliteitsimpuls de Lutte
Er is gewerkt aan ontwerp- en participatieprocessen, technische voorbereiding en uitvoering van een deelprojecten binnen het uitvoeringsprogramma Kwaliteitsimpuls de Lutte. Concreet is gewerkt aan de technische uitwerking van het centrumplein, inclusief het bevorderen van economische activiteiten. Hierin is het participatieproject 'Gastvrij de Lutte', waarin we intensief samenwerken met de dorpsraad van de Lutte, meegenomen. Zo heeft de dorpsraad via dit project bijvoorbeeld een mobiel podium kunnen aanschaffen. Ook het participatieproject 'Veldschuur' in de buitenruimte van Erve Boerrigter, is een voorbeeld van hoe binnen de kwaliteitsimpuls wordt samengewerkt met vrijwilligers om bij te dragen aan de beleidsdoelstellingen. Aansluitend is volop uitvoering gegeven aan o.a. de realisatie van het centrumplein, het aanpassen van het Kerkebos en de herinrichting van de Postweg en Plechelmusstraat.

Vanuit doelstellingen als inclusie en klimaatadaptatie is gewerkt aan een omgevingsanalyse van het gebied direct ten noorden van de Hanhofweg.

Uitwerken van de niet-technische delen van het Wegenbeleidsplan

Het met wegvakken gevulde beheersysteem is in overeenstemming gebracht met de data top 15 (Provinciaal project). Hierbij is o.a. gekeken naar de wegvakken inclusief geldende maximum snelheden en bebording. 

Wijkuitvoeringsplannen

Onder F3, speerpunt 'De Losserse samenleving is gestimuleerd om initiatieven op het gebied van duurzaamheid te ontwikkelen en uit te voeren', staat wat er in 2023 is gedaan.

Bij het vervangen en verbeteren van voorzieningen in de openbare ruimte zijn op integrale wijze de brede gemeentelijke doelstellingen nagestreefd

De integrale ontwikkeling van de openbare ruimte is opgenomen in het Integraal Meerjarig Investerings- en onderhoudsprogramma voor de openbare ruimte (MIP). Door brede maatschappelijke opgaven en ambities te verbinden met autonome opgaven in de openbare ruimte wordt bijgedragen aan de strategische beleidsdoelen van de gemeente. Hieruit ontstaan programma's en projecten als:

• Kwaliteitsimpuls Beuningen en Glane
• Vervolg uitvoeren van deelprojecten uit het uitvoeringsprogramma ‘Kwaliteitsimpuls De Lutte” (o.a. planproces herinrichting Beatrixstraat-Margrietstraat, uitvoering centrumplein De Lutte (en de daarmee samenhangende deelprojecten: waterberging Kerkenbos, aanpassing Postweg en herinrichting Plechelmusstraat), dorpsrand De Lutte, Gastvrij De Lutte, afronding buitenruimte Erve Boerrigter).
• Centrumplan Losser fase 2, waarin alle deelprojecten vanuit de ingezette vierpijleraanpak (ruimtelijke aandachtsgebieden, openbare ruimte, ondernemerschap, gevels en winkelpuien) in samenhang worden opgepakt en uitgevoerd. Daaronder vallen onder andere de ontwerpprocessen voor het Raadhuisplein, Martinusplein, de Brink en het project  'Beken & Bleken van Losser', alsmede het opzetten van een structurele vorm van gezamenlijk centrummanagement.

Wat is er in 2023 gedaan?

Door brede maatschappelijke opgaven te verbinden met autonome opgaven in de openbare ruimte, wordt bijgedragen aan de strategische beleidsdoelen van de gemeente. Het instrument dat we daarvoor gebruiken is het MIP (het integraal, meerjarig, dynamisch investerings- en onderhoudsprogramma). 
De huidige (maatschappelijke) ontwikkelingen maken het echter nodig dat we als gemeente meer opgavegericht gaan werken. Er is verder gewerkt aan de voorbereidingen om opgavegericht te gaan werken. In dat kader is ook gekeken op welke wijze het MIP verder uitgebouwd kan worden en dat ook investeringsprogramma's van partners en andere partijen worden verankerd. Hiermee wordt geborgd dat bij ingrepen in leefomgeving wordt bijgedragen aan strategische beleidsdoelstellingen en maatschappelijke opgaven. Een voorbeeld hiervan zijn de afspraken met de nutsbedrijven binnen het programma Kwaliteitsimpuls de Lutte en de samenwerking met het waterschap binnen Dinkeldal Zuid en 'Beken & Bleken van Losser'.

Verder is ihet participatieproces van het deelproject Beatrixstraat-Margrietstraat, als onderdeel van de kwaliteitsimpuls de Lutte, opgestart. Hierbij heeft het aspect circulaire economie bijzondere aandacht.

Centrumplan Losser fase 2
We hebben het programma Centrumplan Losser fase 2 ingericht, waarin alle deelprojecten vanuit de ingezette vierpijleraanpak (ruimtelijke aandachtsgebieden, openbare ruimte, ondernemerschap, gevels en winkelpuien) in samenhang worden opgepakt en uitgevoerd. 

De gemeente Losser borgt de omgevings-kwaliteit en sociale cohesie door de actuele regels correct toe te passen en te handhaven en verantwoord ruimte te bieden

• De Omgevingswet is in werking getreden en we hebben we in lijn met het Koersdocument invoering Omgevingswet de noodzakelijke acties ondernomen om te kunnen werken volgens de Omgevingswet.
• De beleidscyclus (big8) is geïmplementeerd en blijft een continu proces. Binnen dit proces zetten we in op verbetering van onze dienstverlening en heldere en rechtvaardige handhaving (Oppakken & Doorpakken).
• Op het gebied van vergunningen, toezicht en handhaving wordt ook voor 2023 een uitvoeringsprogramma opgesteld, waarin we prioriteiten gaan stellen. Dit doen we, omdat we binnen de beschikbare middelen keuzes moeten maken.
• Een cultuurhistorische waardenkaart is een waardevol instrument ten behoeve van ruimtelijke ordening en erfgoedbeheer dat inzicht biedt in stedenbouwkundige patronen, landschappelijke structuren en bouwkundig erfgoed. In 2023 is een aanvang gemaakt met dit project.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Voor wat betreft de 'Big 8', de gehanteerde beleid- en uitvoeringscyclus voor taken op het terrein van vergunningen, toezicht en handhaving, vindt continue verbeterslag plaats. Ieder jaar wordt in dit kader een uitvoeringsprogramma opgesteld en aan het eind van het jaar verantwoording afgelegd in een jaarverslag. Ook voor 2023 zijn we door het Interbestuurlijk toezicht van de Provincie Overijssel in het groene regime gebleven.

De invoering van de Omgevingswet werd (wederom) opnieuw uitgesteld, ditmaal tot 1-1-2024. Alle voor de invoering noodzakelijke acties zijn genomen. Binnen het project 'DSO en Werkprocessen' zijn alle vereiste applicaties geïnstalleerd, ingericht en gekoppeld aan het DSO. Daarna is gestart met het opleiden en testen van de nieuwe systemen door gebruikers. Ook zijn diverse verordeningen opgesteld ten behoeve van de uitvoering van de Omgevingswet.

Er is variatie en kwaliteit in het woningaanbod

In 2023 geven we verder uitvoering aan de Woonvisie 2021-2031 en het bijbehorende actieplan Woonvisie. Belangrijk aandachtspunt is de zorg voor voldoende woningen voor starters/jongeren en het bevorderen van doorstroming van senioren. We zorgen voor voldoende bouwmogelijkheden in alle kernen en gaan na of er in het buitengebied mogelijkheden kunnen worden benut. We zorgen voor voldoende middelen om het instrument Startersleningen voort te kunnen zetten.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Er zijn goede stappen gezet voor de woningbouwopgave. Het gaat om een mix van projecten in de kernen en aan de randen van de kernen in verschillende projectfasen. Die woningbouwontwikkelingen dragen bij aan de kwantitatieve en kwalitatieve uitvoering van de Woonvisie 2021-2031. In het voorjaar van 2023 is ter uitvoering van de woonvisie en inzicht in de stand van zaken de Monitor Woonvisie opgesteld.

De woningvoorraad is toegenomen met 93 woningen. Dat gaat om realisatie in Losser, Overdinkel, Beuningen en de Lutte. In het buitengebied zijn 2 woningen gerealiseerd, waarvan 1 via rood-voor-rood. Er zijn 45 woningen aan de harde plancapaciteit toegevoegd. 

Net als voorgaande jaren zijn op basis van de Woonvisie Losser prestatieafspraken met woningcorporatie Domijn en de Stichting Huurders Belangen Losser gemaakt. 

Er zijn 17 startersleningen verstrekt voor een totaal van € 573.295. Met het raadsbesluit van 10 oktober 2023 is het fonds Startersleningen weer aangevuld met € 500.000. 

Kernen hebben een aantrekkelijk en toekomstbestendig voorzieningenniveau

• We geven uitvoering aan de detailhandelsvisie, waarbij het aanbod aan winkelvloeroppervlak wordt afgestemd op de vraag en voor de kernen Losser, De Lutte en Overdinkel kernwinkelgebieden zijn aangewezen om deze zo compact mogelijk en levendig te houden.
  
• We streven er naar de culturele voorzieningen in de kernen zo goed mogelijk in stand te houden. In samenspraak met het culturele veld werken we aan een ‘doorstart na corona’. (Zie ook programma Sociaal).
• We spelen in op de inclusieagenda door deel te nemen aan de MKB toegankelijke routes. Winkels en ondernemers worden hierbij door een gespecialiseerde keurmeester getoetst op toegankelijkheid, ontvangen advies op maat en worden indien nodig en gewenst begeleid om met toegankelijkheid aan de slag te gaan.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

"Detailhandelsvisie en flankerend beleid"
We hebben de looptijd van de “Subsidieverordening Stimulering Detailhandel gemeente Losser 2020 – 2023” verlengd tot 2026. Hiermee geven we langer uitvoering aan het faciliteren van de opgave om te komen tot evenwichtige, vitale en aantrekkelijke winkelgebieden in de gemeente Losser. 

MKB toegankelijke routes

We hebben Ongehinderd de opdracht verleend om lokale ondernemingen binnen de gemeente in kaart te brengen middels een toegankelijkheidstoets van Ongehinderd. De ondernemers die deelgenomen hebben, hebben advies op maat gekregen en zijn opgenomen in de app en website van Ongehinderd.

Doelstelling (D1):
Optimale veiligheid, waarin het accent verschuift van bestrijden naar voorkomen.

Er is ingezet op het tegengaan van een toenemende bedreiging van ondermijnende criminaliteit voor de integriteit van de gemeente Losser, haar inwoners en ondernemers

In de zomer van 2021 heeft de gemeenteraad het Integraal Veiligheidsplan 2021-2024 vastgesteld. Rode draad hiervan is: We zetten in op voorkomen waar het kan, optreden waar het moet. We werken aan het vergroten van de weerbaarheid en alertheid van onze inwoners en gemeenschap.

Hierin zijn de uitgangspunten, prioriteiten en ambities opgenomen en ligt er een kader om de gemeente Losser veilig te maken en behouden. Daarvoor is structurele samenwerking met maatschappelijke partners en met justitie en politie essentieel.

De gemeente Losser hanteert daarbij de volgende prioriteiten:

• Veilige woon- en leefomgeving met als specifieke punten woonoverlast,  jeugdoverlast en alcohol- en drugsgebruik onder jongeren, ondermijning en weerbare samenleving en de aanpak van 'High Impact Crimes', zoals inbraken en internetfraude.
• Versterken van lokale, (inter)regionale en internationale samenwerking en afstemming.
• Versterken van de verbinding tussen openbare orde, veiligheid, zorg en handhaving (fysieke en sociale domein) door onder andere het uitvoeren van gezamenlijke controles met partners en het versterken van de informatiepositie en -uitwisseling
• Onderzoek en aanpak vindt daar plaats waar situaties om vragen en mogelijk een bedreiging vormen voor de integriteit van de gemeente, haar inwoners en ondernemers.
• Vergroten van bewustzijn/'awareness' en bevorderen van de meldingsbereidheid bij inwoners, ondernemers en organisaties, zowel extern als intern
• Intensiveren van toepassing Bibob-beleid om te voorkomen dat wij ongewild criminele activiteiten faciliteren waardoor de veiligheid, de leefbaarheid, de rechtsorde of de bestuurlijke slagkracht worden aangetast.
• Evalueren van het eerste jaar inzet van Buurtbemiddeling.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Bij de integrale aanpak van veiligheidsvraagstukken is gekeken naar de speerpunten in ons veiligheidsbeleid:

• Veilige woon- en leefomgeving
• Middelengebruik onder jongeren
• Aanpak van ondermijning
• Aanpak van woninginbraken (High Impact Crime)
• Bestuurlijke advisering burgemeester, over onder andere drugspanden, gebiedsverboden in overleg met politie en OM.
• Doorvertaling veiligheidsbeleid in uitvoeringsagenda en P&C cyclus.
• Versteviging internationale samenwerking op gebied van de aanpak van ondermijning.
• Verdere implementatie adviezen weerbaarheidsscan RIEC.
• Advisering op veiligheidsplannen voor grotere evenementen.

Met training, bewustwording en uitbreiding van capaciteit hebben we de uitvoering van het Bibob-beleid geïntensiveerd. Vooral de Bibob-toets bij nieuwbouw is - in lijn met het beleid - vaker toegepast. Dit naast de toetsing bij alcoholvergunningen, welke in lijn met het beleid was en is gebleven.

Er is adequate zorg op het gebied van brandweer, openbare orde, gezondheidszorg en rampen- en crisisbestrijding

• Voor de Veiligheidsregio Twente (VRT) vormen het regionaal risicoprofiel en het beleidsplan 2021-2024 de basis voor de programma’s van brandweer, Geneeskundige Hulporganisatie in de Regio (GHOR), multidisciplinaire onderwerpen en gemeenten.

• Centraal thema in het nieuwe beleidsplan is de inzet op het behoud van wat gerealiseerd is. Daarnaast wil de Veiligheidsregio innoveren door samen te werken met kennisinstituten, bedrijven, ondernemers en inwoners van Twente.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Coördinatie opvang vluchtelingen
Ook 2023 stond voor de veiligheidsregio’s en gemeenten in het teken van de coördinatie van de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne en crisisnoodopvang. Hiervoor is de tweede helft van 2022 een projectorganisatie ingericht, en bemenst met medewerkers van buiten de organisatie. Per juli 2023 is de coördinatie van de crisisnoodopvang overgegaan naar het COA.

Versterkingsgelden Rijk
Het Rijk gaat de komende jaren de bijdrage aan de veiligheidsregio's structureel verhogen ter versterking van crisisbeheersing en informatievoorziening. Dit betreft de BDUR (Brede Doel Uitkering Rampenbestrijding). De verhoging van deze versterkingsgelden wordt stapsgewijs ingevoerd van 46 miljoen in 2023 tot 83 miljoen in 2026. In 2023 heeft Veiligheidsregio Twente een eerste tranche van € 1,3 mln. ontvangen. De gelden in 2023 zijn alleen voor het direct nodige ingezet. Hierbij moet worden gedacht aan personele inhuur en middelen voor crisiscommunicatie, de aanschaf van extra Cognos licenties, enkele samenwerkingsinitiatieven in Oost-5 alsmede de ontwikkeling van het Informatie en Operationeel Centrum (IOC) naar een Veiligheids Informatie Knooppunt (VIK).

Innovatie en samenwerking
Het afgelopen jaar zijn er diverse projecten uitgevoerd op het gebied van innovatie en samenwerking. Met diverse bedrijven, kennisinstituten en ketenpartners is gewerkt aan diverse thema’s. Bijvoorbeeld als het gaat om het leren van incidenten, brandpreventie, de samenwerking tijdens extreem weer en de vaststelling van het Zorgrisicoprofiel.

Doelstelling (D2):
De gemeente Losser biedt optimale (publieks)dienstverlening.

Inwoners, ondernemers en andere belanghebbenden zijn op uiteenlopende wijze betrokken bij het opstellen van beleid en vormgeven van projecten

We betrekken inwoners en ondernemers actief bij het verbeteren van de kwaliteit van (digitale) dienstverlening. Zo vindt onder andere het verbeteren van de website en het verbeteren van de kwaliteit van schriftelijke communicatie plaats in samenwerking met inwoners en ondernemers.

Ook betrekken we in 2023 inwoners en ondernemers bij diverse beleidsontwikkelingen en projecten (waaronder het vervolg op het integraal beleidsplan sociaal domein, herinrichting Enschedesestraat, het klimaatadaptiestrategieplan en kwaliteitsimpulsen De Lutte, Beuningen en Glane).

Op 15 maart 2023 vinden de provinciale staten- en waterschapsverkiezingen plaats. In aanloop daarnaartoe brengen we het belang van deze dubbele verkiezingen onder de aandacht. We stimuleren dat inwoners hun stem uitbrengen en maken duidelijk dat hun stem ertoe doet.

We zijn voornemens om in de uitvoering van het nog vast te stellen integraal beleidsplan sociaal domein inwoners te betrekken, denk onder andere aan de inzet van ervaringsdeskundigen. 

Wat hebben we in 2023 gedaan?

We hebben inwoners op verschillende manieren betrokken bij plannen en ontwikkelingen binnen de diverse beleidsterreinen. De vorm waarin inwoners werden betrokken was afgestemd op het betreffende onderwerp en de situatie. We hebben hiervoor verschillende participatie-instrumenten toegepast. Hierbij hebben we ons lerend opgesteld; 'wat werkt goed en wat kan beter?' We noemen enkele voorbeelden.

• Voor de inhoudelijke totstandkoming van de uitvoeringsnota sociaal domein hebben we via het traject "Consulting Kids" input opgehaald bij kinderen en jongeren. Zij hebben een aantal voor hen belangrijke thema's benoemd die we willen opnemen in het vast te stellen uitvoeringsplan.
• We zijn gestart met een inwonerparticipatietraject voor de herinrichting van de fysieke leefomgeving nabij de te realiseren nieuwbouw op het terrein van de voormalige Martinuskerk.
• Jongeren zijn betrokken bij de realisatie en de activiteiten van het jongerenactiviteitencentrum van Fundament.
• Op diverse dossiers hebben we een breed participatietraject toegepast waarbij we gebruik hebben gemaakt van verschillende participatie-instrumenten.
• In december 2023 werd het uitvoeringsplan 'Doorontwikkeling inwonerparticipatie' vastgesteld. Het uitvoeringsplan behelst onder andere de (door-)ontwikkeling van verschillende participatie-instrumenten. Bij ieder vraagstuk en iedere ontwikkeling wordt gekeken welke vorm van inwonerparticipatie het meest passend en wenselijk is.

Intensievere samenwerking vindt plaats met nieuwe en bestaande partners en allianties

We brengen ondernemers, (maatschappelijke) organisaties en inwoners met elkaar in contact en zetten ons netwerk en onze kennis in ten behoeve van het ontwikkelen, stimuleren en borgen van de leefbaarheid binnen onze gemeente.

• Het onderzoek naar de mogelijkheid voor de inzet van een kinderburgemeester in relatie tot kinderparticipatie loopt nog. Het aspect van kinderparticipatie is breder getrokken en wordt inmiddels vanuit meerdere beleidsterreinen (onderwijs, participatie, jeugd) integraal opgepakt. De conclusies van dit onderzoek, voorstel Plan van Aanpak en benodigde middelen worden bij het opstellen van de VJN 2023 betrokken.

• Wij willen de kracht van onze samenleving benutten, door informatie over belangrijke beleidsonderwerpen als: veiligheid, verkeer, zorg en gemeentelijke dienstverlening uit de samenleving te halen. Wij onderzoeken de mogelijkheden van het instellen van een burgerpanel en de wijze waarop een burgerpanel participeert en functioneert. Dit als onderdeel van de doorontwikkeling van inwonerparticipatie.

• Inwoners en bedrijven in het buitengebied worden geconfronteerd met een breed scala aan ontwikkelingen in het buitengebied. Met name agrarische ondernemers hebben hun handen vol om te bepalen op welke wijze zij moeten/kunnen anticiperen op de veranderende omstandigheden. Waar mogelijk zijn ambtelijk en bestuurlijk vervolggesprekken gevoerd met ondernemers in de vorm van keukentafelgesprekken om hen van advies te kunnen voorzien. Daarnaast is ingezet op de versterking van het netwerk met Jonge agrarische ondernemers en het bestaande boerinnen netwerk.

  Sinds een aantal jaren vervullen ook de ervencoaches een ondersteunende rol in deze.

  De gemeente Losser heeft het grote belang van de inzet van ervencoaches jaren geleden onderkend en draagt samen met andere gemeenten en provincie financieel bij om de inzet van de ervencoaches te kunnen continueren. In het huidige coalitieakkoord is dit belang nogmaals aangegeven. Het is, mede gelet op de complexiteit van de ontwikkelingen in het buitengebied en de onafhankelijke ondersteunende adviesrol van de ervencoaches, zaak om ook in 2023 en de Jaren daarna de inzet daarvan te continueren en daarvoor geld beschikbaar te stellen. In samenspraak met provincie en andere gemeenten is hiervoor het bedrag van € 20.000 voor 2023 van de gemeente Losser beschikbaar gesteld.

• We zijn in 2023 toegetreden tot de coöperatieve vereniging Dimpact waarbinnen verschillende gemeenten samenwerking aan de verbetering van de digitale dienstverlening voor hun inwoners. We hebben onderzocht hoe we gebruik kunnen maken van de onder beheer van Dimpact ontwikkelde producten zoals open online (website), open formulieren (e-formulieren) enSignalen (Melding Openbare Ruimten).
• Met het GBTwente wordt intensief samengewerkt om het proces van de gemeentelijke belastingen zo eenvoudig en transparant mogelijk te maken/ houden. Zo is het proces van bezwaar maken verder vereenvoudigd en versturen we een betalingsherinnering bij het innen van de gemeentelijke belastingen.

Wat hebben we in 2023 gedaan

Met ingang van het schooljaar 2023/2024 zijn we gestart met de kinderraad en de kinderburgemeester.

Inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties worden actief benaderd en betrokken bij de de ontwikkeling van beleid en uitvoeringstrajecten. We zetten hierbij in op verschillende vormen van (inwoner)participatie, passend bij het onderwerp, de situatie en de mate van betrokkenheid.

Wij hebben in 2023 met diverse ondernemers en ook hun adviseurs gesproken over ontwikkelingen die gaande zijn in het landelijk gebied. Met name de gevolgen van bestuurlijke voornemens op rijks- en provinciaal niveau vergde toelichting. Ook is informatie besproken als het gaat om de mogelijkheden om gebruik te maken van beëindigingsregelingen voro de sector.

We hebben gesprekken gevoerd met LTO en een delegatie van boerinnen om te komen tot een structurele samenwerking om wensen en mogelijkheden te verkennen.

Ervencoaches fungeren vaak als vooruitgeschoven post en als oren en ogen voor de gemeente. Dit leidt er toe dat we signalen hebben opgepikt en gericht met agrarische ondernemers in gesprek zijn geweest. De gesprekken hebben er soms ook toe geleid dat via het sociaal domein ook soms broodnodige ondersteuning is geboden.

Tenslotte is de gemeente nu ook ambtelijk vertegenwoordigd in het kernteam Gebiedsgerichte aanpak NOT Daar ontvangen we vroegtijdig relevante informatie die we al snel kunnen delen met ondernemers en zo mogelijk in gebiedsprocessen kunnen vertalen.

• We brengen de eerste activiteiten uit het uitvoeringsprogramma dienstverlening ten uitvoer. Het uitvoeringsprogramma dienstverlening is een meerjarenprogramma en komt voort uit de in 2022 vastgestelde visie op dienstverlening. De activiteiten dragen rechtstreeks bij aan het verbeteren van de kwaliteit van dienstverlening in lijn met de behoefte van inwoners en ondernemers.
• We breiden de digitale dienstverlening verder uit, onder ander met een aansluiting op mijnoverheid, rijbewijs aanvragen en iVerzoeken voor professionals.
• We ontwikkelen een nieuwe website.
• We zetten in op het verbeteren van de mondelinge en schriftelijke communicatie van medewerkers waar nodig. 
• We gaan gericht per product inwoners- en ondernemersfeedback opvragen om producten en processen continu te kunnen verbeteren.
• We voeren de avondopenstelling van publiekszaken in en evalueren deze. 
• We breiden de publieksdienstverlening uit met het trouwen/partnerschap zonder ceremonie.
• We implementeren maatregelen voor het tegengaan van identiteitsfraude bij Burgerzaken.
• We gaan de levering van de Basisregistratie Kadaster (BRK) vernieuwen om up-to-date te kunnen blijven met de gegevens die het Kadaster heeft.
• We onderzoeken hoe we bij de verkiezingen het stemmen meer inclusief kunnen maken voor onze gehandicapte inwoners.

Het programma Wet open overheid voeren we samen met Enschede uit. Naar verwachting is de afronding hiervan eind 2022/begin 2023. Focus ligt daarbij op:

• Aanpassen systemen en aansluiten op het Landelijk Platform Open Overheidsinformatie zodat de wettelijk verplichte actieve informatie kan worden gepubliceerd;
• De eisen rondom duurzame toegankelijkheid van informatie;
• Een dienstverlenende houding ten aanzien van informatieverzoeken door de Woo-contactpersoon en een gedegen Woo-verzoeken coördinatie;

Hierbij zorgen we voor synergie met het programma Bridge dat tot doel heeft onze archivering aan de bron te verbeteren, de AVG, Wet hergebruik overheidsinformatie en aanverwante wetten.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

• We hebben het plan van aanpak voor de Wet Open Overheid opgemaakt.
• We zijn aangesloten op Dimpact.
• We hebben in samenwerking met Enschede de processen en documenten in kaart gebracht.

We zijn gestart met betere aansluiting en verbinding van verbonden partijen  en overige samenwerkingspartners op onze visie op dienstverlening. 

Doelstelling (D3):
De gemeente Losser heeft een effectieve en efficiënte bedrijfsvoering.

De financiële huishouding is zowel op korte als op lange termijn gezond

• Deze PB2023 laat voor alle jaren een structureel positief saldo zien.
• De weerstandsratio is 10,2 en daarmee ruimschoots boven de norm: een bandbreedte van 1,4 - 2,0;
• Ook de overige kengetallen over de financiën tonen aan dat de financiële huishouding van Losser gezond is.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Zowel de begroting 2023 als de jaarrekening 2023 waren/zijn structureel en reëel sluitend. Zoals gebruikelijk zijn de risico's voor de gemeentelijke exploitatie ook in 2023 opnieuw beoordeeld, geactualiseerd voor 'kans' en 'impact' en financieel gekwantificeerd. De omvang van de Algemene risicoreserve is ruim voldoende; de weerstandsratio ligt met 10,7 ruim boven de door de Raad geformuleerde ratio van 1,4 tot 2. 

Er is een evenwichtige ontwikkeling van de woonlasten

• Afgezien van inflatiecorrectie worden in de PB2023 geen voorstellen voor extra verhoging van de algemene belastingen gedaan.
• De afvalstoffenheffing is bevroren voor de duur van 1 jaar.

Wat hebben we in 2023 gedaan?

Staand beleid is dat de tarieven van de reinigingsheffingen en de rioolheffing 2023 zijn bepaald op basis van een kostprijsberekening. Eveneens is het in Losser gebruikelijk dat de tariefontwikkeling van de overige heffingen gebaseerd is op de door het Centraal Planbureau geprognosticeerde loon- en prijsontwikkeling.