1. Programmaverantwoording

De gemeente Losser kende in 2022 volgens de Programmabegroting de volgende programma's:

1.1 Sociaal
1.2 Fysiek
1.3 Bestuur & Dienstverlening

In de volgende paragrafen treft u per begrotingsprogramma de programmaverantwoording aan.

Leeswijzer:

Van iedere doelstelling treft u bij iedere programmaverantwoording de beschrijving aan zoals opgenomen in de Programmabegroting 2022. Vervolgens treft u in het gearceerde deel in iedere tabel de beschrijving van de uitvoering (op hoofdlijnen) aan.

1.1. Sociaal

Programmadoel:
"De gemeente Losser stimuleert en faciliteert maatschappelijke deelname en zelfredzaamheid."

Doelstellingen:

  1. De sociale cohesie in de dorpskernen van de gemeente Losser is gestimuleerd
  2. Het aanbod van (maatschappelijke) voorzieningen in de gemeente Losser sluit aan bij de lokale behoefte
  3. De gemeente Losser zet in op vroegtijdige signalering om de zelfredzaamheid te bevorderen
  4. De gemeente Losser biedt tijdig, passende ondersteuning en zorg

 

Doelenboom Sociaal

Sociaal--> Sociale cohesie in de dorpskernen--> Lasten1.484
--> Baten39
Aanbod voorzieningen sluit aan bij  lokale behoefte--> Lasten6.432
--> Baten1.631
Vroegtijdige signalering t.b.v. zelfredzaamheid--> Lasten1.260
--> Baten0
Tijdig, passende ondersteuning en zorg--> Lasten27.377
--> Baten8.075

Wat hebben we bereikt?

Ook in 2022 is het principe één gezin, één plan, één regisseur het uitgangspunt binnen het sociaal domein . We zetten hierbij in op 'zo licht en dichtbij als mogelijk is en zo zwaar als nodig'. Daarmee leveren we ondersteuning op maat. Het leveren van individueel maatwerk is een werkwijze die we in Losser al geruime tijd hanteren. Daarbij werken we integraal en team overstijgend. We werken vanuit de bedoeling en sluiten aan bij de behoefte van onze inwoners, organisaties en ondernemers. In 2022 hebben we de pilots uit het Innovatieplan 2021-2024 geëvalueerd en geactualiseerd. Hierin zitten voorstellen om met preventieve inzet (op langere termijn) een kwaliteitsslag te kunnen maken, meer in te zetten op normaliseren en kosten te kunnen beperken. Het uiteindelijke doel is om zoveel mogelijk samen met de inwoners hun leefomgeving te versterken door de ondersteuning zo vorm te geven dat het (vroegtijdig) aansluit bij de hulpvraag/behoefte van de inwoner, waarbij een duurzame oplossing geboden kan worden. Deze pilots dragen bij aan een verdere innovatie van het sociale domein, waarbij we anticiperen op de toekomstige ontwikkelingen en trends.

Wat hebben we ervoor gedaan?

Doelstelling (S1):
De sociale cohesie in de dorpskernen van de gemeente Losser is gestimuleerd.

Inwoners zijn betrokken bij het in stand houden van goede basisvoorzieningen

Inwonerparticipatie

  • Binnen de gemeentelijke organisatie wordt integraal uitvoering gegeven aan inwonerparticipatie. Inwoners worden optimaal betrokken bij gemeentelijke ontwikkel- en besluitvormingsprocessen via de hiervoor beschikbare participatie-instrumenten.

Welzijn

  • Om participatie, welzijn en gezondheid van onze inwoners te bevorderen organiseert Stichting Fundament activiteiten op het gebied van ontmoeten, bewegen, cultuur en deskundigheidsbevordering. Daarnaast verzorgt zij het muziekonderwijs en bibliotheekwerk.
  • De extra inzet ten behoeve van jongeren wordt geëvalueerd. Op basis hiervan volgt beoordeling of en op welke wijze de extra inzet kan worden gecontinueerd.
  • Fundament ontvangt een jaarlijkse budgetsubsidie op basis van een ingediend jaarplan en begroting. 
  • Voor wat betreft de (welzijns) activiteiten geldt dat deze zijn afgestemd op de gesignaleerde behoefte vanuit de lokale samenleving, de gemeente en overige maatschappelijke partners.
  • Voor jongeren wordt gewerkt met een jongerenpanel. Het jongerenpanel levert input voor het organiseren van vraaggerichte activiteiten en helpt bij het signaleren van trends en ontwikkelingen.

Statushouders

  • We zetten ons in om de jaarlijkse taakstelling huisvesting van statushouders te behalen. Hierin wordt samengewerkt met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, Impuls/ Palet en woningcorporatie Domijn. Activiteiten van maatschappelijke partners die gericht zijn op de bevordering van integratie en participatie worden gestimuleerd en ondersteund. 

Mantelzorg

  • Mantelzorgers krijgen ondersteuning op het gebied van advies, informatie, respijtzorg en praktische hulp. De aanbevelingen uit het onafhankelijk mantelzorgonderzoek zijn meegenomen in het uitvoeringsplan mantelzorg 2021-2022.
 .

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Participatie

Ook in 2022 zijn enkele inwonerinitiatieven gestart in het kader van "Pak an Pak over". Enkele initiatieven bleken niet haalbaar, terwijl binnen een ander initiatief door initiatiefnemers stappen werden gezet om te komen tot uitwerking van het plan. De rol van de gemeente hierin is faciliterend en ondersteunend aan zowel proces als resultaat.

Na een periode van Corona konden weer fysieke participatie-bijeenkomsten met inwoners worden georganiseerd rondom verschillende thema's (o.a. op gebied van duurzaamheid, sociaal domein, herinrichting dorpskernen en realisatie Kulturhussen Beuningen en Glane).

Via het online participatieplatform "Meedoen.Losser.nl"  is o.a. een participatietraject uitgezet onder onze inwoners t.a.v. het groenbeleidsplan. 

De opgedane ervaringen met inwonerparticipatie worden gebruikt als input voor volgende participatie-trajecten en de doorontwikkeling hiervan in 2023.

Ook hebben voor het op te stellen plan van aanpak doorontwikkeling inwonerparticipatie gesprekken plaatsgevonden met fractievoorzitters, dorpsraden en participatieraad. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de ambities binnen het coalitieakkoord.

Er is gestart met de inventarisatie en voorbereiding om te komen tot het installeren van een kinderburgemeester en kinderraad.

In samenwerking met St. Fundament zijn jongeren betrokken bij de realisatie van een jongeren-ontmoetingsplein (Kolkersveld).

Welzijn

We hebben de jaarlijkse opdracht en subsidie aan Fundament verleend voor het uitvoeren van  activiteiten op het terrein van welzijn, bibliotheekwerk en muziekonderwijs. De basis hiervoor ligt in het jaarplan en begroting van Fundament.

Per kwartaal vonden evaluatiegesprekken plaats, waarin gezamenlijk de voortgang en (door)ontwikkeling van activiteiten en inzet door Fundament werden besproken.

Fundament is betrokken bij de ontwikkeling van activiteiten binnen het te realiseren Kulturhus in Glane. Enerzijds vanuit haar ondersteunende en adivsierende rol , anderzijds om te onderzoeken of zij een mogelijke rol kan vervullen in het te realiseren activiteiten-aanbod.

Statushouders

We hadden in 2022 een taakstelling van 45 te huisvesten statushouders. Dit is incluisef de achterstand van 14 uit 2021. We hebben de taakstelling inclusief achterstand in zijn geheel behaald in 2022. Daarnaast was de bestuurlijke wens vanuit het Rijk om vooruitlopend op de taakstelling uit 2023 8 personen versneld te huisvesten. Ook hier hebben we aan voldaan. Het behalen van de taakstelling is mede geslaagd dankzij het inzetten van de Hotel en accommodatieregeling voor tijdelijke huisvesting van statushouders in de hotel de Grote Zwaan. We staan op de '0-trede' van de interventieladder (geen actie vanuit toezicht) van het Interbestuurlijk toezicht van de provincie. 

Invoering Wet inburgering 2021

Op 1 januari 2022 is de Wet inburgering van kracht geworden. We hebben hiervoor beleidsregels opgesteld en regionaal leerroutes ingekocht. Daarnaast zijn we een pilot gestart met betrekking tot voorlichtingsbijeenkomsten om de financiële zelfredzaamheid van statushouders te stimuleren. De eerste statushouders die onder de nieuwe wet vallen zijn in vierde kwartaal 2022 gestart.

Opvang van ontheemden uit de Oekraïne en asielzoekers

In 2022 hebben we vanuit het Rijk twee opgaves gekregen:

  • de opvang van ontheemden uit de Oekraïne;
  • het organiseren van crisisnoodopvang voor asielzoekers

Sinds april 2022 vangen we ontheemden uit de Oekraïne op in voormalig Hotel Marktzicht. In december 2022 zijn we een tweede locatie gestart in Hotel de Grote Zwaan. In totaal hebben we in 2022 ongeveer 90 ontheemden uit Oekraïne opgevangen. 

In samenwerking met de Noordoost Twentse gemeenten is in juli 2022 een crisisnoodopvang voor asielzoekers opgericht. We bieden opvang voor maximaal 40 personen.

Mantelzorg

In 2022 is door Fundament uitvoering gegeven aan het uitvoeringsplan, waarin de aanbevelingen vanuit de zorgschouw en mantelzorgonderzoek in zijn meegenomen. Momenteel zijn 422 mantelzorgers bij ons bekend. dit is een toename van 53 personen ten opzichte van 2021.

Succesvolle inwonerinitiatieven zijn ondersteund en hebben een structureel karakter

In het kader van bevordering van inwonerparticipatie worden inwonersinitiatieven, waaronder Right to challenge, voor zover zij passen binnen vastgesteld gemeentelijk beleid en niet in strijd zijn met wet- en regelgeving, ondersteund en gestimuleerd. De dorpsraden hebben hierin een activerende en coördinerende rol via het lokaal platform "Pak an, pak over". Opgedane ervaringen binnen inwonerinitiatieven worden breed gedeeld en dienen als voorbeeld voor nieuwe initiatieven.

 

Wat hebben we in 2022 gedaan 

Participatie

In het kader van "Pak an, Pak over" werd in De Lutte gestart met een initiatief om te komen tot de aanleg van een hondenrenveld. De gemeente heeft zich hierin faciliterend en ondersteunend opgesteld. Samen met de initiatiefnemers zijn de eerste stappen gezet om te komen tot een gewenste oplossing.

Subsidies

Net als in voorgaande jaren zijn structurele en incidentele subsidies (in twee rondes) verstrekt. Hiermee zijn verschillende activiteiten en evenementen gericht gestimuleerd en ondersteund. Daarnaast hadden de dorpsraden de beschikking over een eigen dorpsbudget, waarmee nieuwe initiatieven zijn ondersteund. Begin 2022 is een incidentele subsidie coronacompensatie verstrekt aan diverse vrijwilligersorganisaties.

Vrijwilligers zijn ondersteund

  • In samenwerking met de welzijnsorganisatie worden vrijwilligers via activiteiten ondersteund, bijvoorbeeld door cursussen en ondersteuning door professionals.
  • De vrijwilligersprijs (voor de individuele vrijwilliger en vrijwilligersorganisaties) wordt uitgereikt (en georganiseerd). 
  • We organiseren elk halfjaar een bijeenkomst waarin vrijwilligersorganisaties en gemeente elkaar informeren.
  • We hebben regulier overleg met de ouderenbonden.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Vrijwilligersprijs

Naar aanleiding van feedback van vrijwilligers hebben we ervoor gekozen om de vrijwilligersprijs anders vorm te geven. We hebben nu een middag georganiseerd voor alle vrijwilligers als blijk van waardering voor hun vrijblijvende inzet. Tijdens deze middag werd de vrijwilligersprijs uitgereikt.

Cultuur:

Vanuit het Rijk zijn via het Gemeentefonds middelen toegewezen voor Corona- noodsteun. In Losser konden vrijwilligersorganisaties hierop een beroep doen. In 2022 hebben we deze Coronacompensatie  voor de tweede keer uitgekeerd.

We hebben met verschillende individuele culturele vrijwilligersorganisaties contact gehad. Bijvoorbeeld bij vragen over: subsidies, vrijwilligers, financiële problematiek en huisvesting.

Doelstelling (S2):
Het aanbod van (maatschappelijke) voorzieningen in de gemeente Losser sluit aan bij de lokale behoefte.

Het aanbod aan cultuur, recreatie en sport is gevarieerd

  • De lockdowns als gevolg van corona en de anderhalve-meter-maatschappij hebben een grote impact op cultuur. De verwachting is dat dit ook in 2022 nog aan de orde zal zijn. In samenspraak met de cultuurcoach wordt gewerkt aan manieren om het lokale culturele leven een impuls te geven. Een deel van de toegekende Rijkssteun voor corona kan hiervoor worden ingezet. 
  • Het streven is de culturele infrastructuur zo goed mogelijk in stand te houden. Waar nodig en mogelijk ontvangen verenigingen en instellingen, die in nood komen door de coronasituatie, ondersteuning.
  • De vanuit Cultuurregio Twente ingestelde proeftuin ‘Maakplaatsen & Generators’ heeft in Losser succesvolle activiteiten op het snijvlak van techniek/technologie en creativiteit georganiseerd in samenwerking met Bibliotheek Losser. In samenspraak met Cultuurregio Twente en de 14 aangesloten Twentse gemeenten wordt onderzocht hoe de proeftuin een (structureel) vervolg kan krijgen.
  • Afhankelijk van de uitkomst van het behoefte-onderzoek naar een lokaal cultureel platform wordt in 2022 hier een vervolg aan gegeven.  
  • De vroegere cultuurprijs gaat in een aangepaste vorm verder als Schatkamerpluym. De uitreiking van deze Schatkamerpluym stimuleert initiatieven die de schatten van Losser onder de aandacht brengen. Dit kunnen culturele schatten zijn, maar ook schatten op het snijvlak van cultuur en toerisme. De uitreiking wordt geëvalueerd en waar nodig bijgesteld.
  • In het kader van Textiel Festival Twente zijn routes uitgewerkt die langs plekken komen die het ‘verhaal van onze Twentse textiel’ vertellen. Ook markante punten in de gemeente Losser zijn hierin opgenomen. Lokale partijen worden gestimuleerd om in aansluiting hierop activiteiten te organiseren.
  • Lokale initiatiefnemers hebben plannen voor historische informatieborden. Dit vraagt om afstemming tussen de verschillende projecten op dit gebied en aandacht voor eenduidigheid.
  • Er wordt een Kerkenvisie ontwikkeld. Een strategische visie op de toekomst van onze kerkgebouwen. Voor deze ontwikkeling is een subsidie ontvangen. Het opstellen van deze kerkenvisie gebeurt in dialoog tussen gemeente, kerkeigenaren/ besturen, inwoners en erfgoedorganisaties. (Zie ook programma Fysiek). 
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Cultuur

  • Begin 2022 hebben we een tweede ronde noodsteun verleend aan verenigingen vanuit de coronamiddelen die door het Rijk beschikbaar waren gesteld.
  • Vanuit deze middelen hebben we eveneens geld ter beschikking gesteld voor de jaarlijkse Week van de Amateurkunst (WAK), die als thema ‘Weerzien’ had. Ook hadden we hiervoor subsidie ontvangen bij de provincie Overijssel, waardoor extra activiteiten georganiseerd konden worden.
  • Vanuit de coronamiddelen hebben we subsidie gegeven voor het nieuwe theaterfestival Groond. Dit is in september voor het eerst georganiseerd op landgoedcamping het Meulenman in de Lutte. 
  • We hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten met BOEi, in verband met de voorgenomen ontwikkeling van de steenfabriek in 2023.
  • We hebben culturele verenigingen benaderd in verband met de herontwikkeling van de Aloysiuslocatie.
  • We hebben een kerkenvisie opgesteld en gepresenteerd. Deze heeft als doel om samen met de betrokken kerkbesturen richting te geven aan de toekomst van de kerkgebouwen inclusief de bijbehorende parken en begraafplaatsen.
  • We participeren ambtelijk en bestuurlijk in Cultuurregio Twente. We brengen de specifieke culturele doelstellingen en opgaven van een kleinere gemeente met meerdere dorpskernen op die manier regionaal en provinciaal onder de aandacht. Daarnaast wijzen we lokale partijen op (financiële) regelingen vanuit de Cultuurregio.

Sport

In 2022 is veld twee van Sportclub Overdinkel gerenoveerd.

We hebben een beroep gedaan op de regeling Specifieke Uitkering IJsbanen en Zwembaden. In het kader hiervan heeft de gemeente compensatie ontvangen voor de inkomstenderving van de sluiting van het zwembad in de periode november 2022 tot en met januari 2023.

De gemeente Losser neemt deel aan de regeling lokale sportakkoorden. Op basis hiervan heeft het rijk uitvoeringsbudget beschikbaar gesteld en is gestart met de uitvoering van het sportakkoord, waaronder het project Sport Beweeg Ontmoetingspark Losser. 

De gezondheid en de actieve levensstijl van inwoners is gestimuleerd

  • Er wordt uitvoering gegeven aan de Kadernota Gezondheid 2019-2022. Er is onder meer aandacht voor de preventie van roken, alcohol- en middelengebruik en voor het stimuleren van een gezonde leefstijl. Middels de volgende projecten wordt concreet uitvoering gegeven aan de Kadernota:
    • Cool2bfit
    • Actieve Ontmoeting
    • Preventie en handhavingsplan alcohol/NIX18
    • Gezonde School/Gezonde Sportvereniging
    • Gecombineerde Leefstijl Interventie/SLIMMER
    • Lokaal Preventie Akkoord
  • Samen met omliggende gemeenten wordt gewerkt aan de lobby tot het behoud van gezondheidszorgvoorzieningen in de nabijheid van inwoners.
  • Het Lossers Sportakkoord wordt uitgevoerd met als hoofddoel zoveel mogelijk inwoners met plezier te laten sporten en bewegen.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

In de Lomanskamp in Beuningen en de Marcellinuslaan in Losser is het speelterrein heringericht. Een nieuw speelterrein is gerealiseerd in de Eversbergh/Dingshof te Losser. 

We hebben in samenwerking met Menzis en diverse zorgaanbieders de gecombineerde leefstijlinterventie SLIMMER uitgevoerd in Losser, Overdinkel en De Lutte.

In 2022 is Losser als een van de vijf pilotgemeenten het regionale project Talentherkenning en Ontwikkeling uitgevoerd op vijf basisscholen.

Via verschillende subsidieregelingen hebben we inwoners via verschillende sport- en beweegprojecten (Lekker Fit, Schoolschaatsen, De Actieve Ontmoeting, FC Noaber, Jeugdfonds Sport & Cultuur, Kuier Deur, Vitality Club) gestimuleerd meer te gaan sporten en bewegen. Dit heeft een positief effect gehad op de gezonde leefstijl van de deelnemers. 

In 2022 is met betrokken partijen overleg gevoerd over de toekomstige huisartsenzorg in Losser en Overdinkel. 

In het kader van het Lokaal Sportakkoord hebben we de Stichting Sport Beweeg en Ontmoetingspark Losser ondersteund bij de planontwikkeling van het Omnipark Losser. Hierbij slaan diverse partners de handen ineen om het Omnipark in de komende jaren te realiseren. Het gaat daarbij om voorzieningen, activiteiten en verbindingen. Eind 2022 is hiervoor aan de stichting een Leadersubsidie toegekend. 

Actieve deelname in de maatschappij is gestimuleerd

  • Uitvoering van de beleidsnota eenzaamheid
  • Kinderen met een lichte beperking integreren we in reguliere (sport)activiteiten.
  • Uitvoering aan het plan van aanpak mantelzorg.
  • De sociale kaart wordt verder aangepast waarbij de informatievoorziening richting inwoners wordt verbeterd (plan van aanpak Zorgschouw II).  
  • Binnen culturele activiteiten en projecten wordt waar mogelijk specifiek aandacht besteed aan de participatie van kwetsbare groepen (cultuur als bindmiddel).
  • Uitvoering van het plan van aanpak dementie vriendelijke gemeente wordt gecontinueerd.
  • In 2022 treedt de nieuwe Wet Inburgering in werking. Hiervoor wordt een nieuw uitvoeringplan ontwikkeld.
  • We houden aandacht voor jongeren in een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt in het kader van de "Twentse Belofte". De regionale samenwerking tussen Leerplicht en het Regionaal Meld- en Coördinatiepunt (RMC) wordt versterkt, waardoor sneller ingespeeld kan worden op schooluitval bij bovenlokale scholen, zoals het MBO.
  • Om de groei van het aantal mensen, dat met loonkostensubsidie aan het werk is, op te vangen wordt in 2022 en 2023 de personele inzet uitgebreid. Daar staat een besparing op de uitkeringen tegenover, omdat potentieel langdurige bijstandsafhankelijkheid wordt voorkomen. In 2022 starten we met een business case om nader te onderzoeken hoe het kostenpatroon zich (verder) ontwikkelt. Divosa en de VNG voeren momenteel een lobby richting het rijk om extra middelen te verwerven voor de begeleiding van deze groep. De autonome groei is een gevolg van een nieuwe taak voor gemeenten vanaf de invoering van de Participatiewet in 2015.
  • Gemeenten krijgen vanaf 2022 het budget voor de inzet van loonkostensubsidie op basis van de realisatie van het jaar ervoor. Dat stimuleert de inzet van loonkostensubsidie. Nu wordt de inzet van loonkostensubsidie nog bekostigd uit het landelijk macrobudget voor de uitkeringen volgens een verdeelmodel, waarbij de mate van realisatie geen rol speelt.

Onderwijs

  • In 2022 geven we verder uitvoering aan de Losserse samenwerkingsagenda en het uitvoeringsplan Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) om de doorgaande (zorg)lijn van voorschool naar primair onderwijs en die van primair onderwijs naar het voortgezet onderwijs te verbeteren en ouderbetrokkenheid te versterken.
  • Er wordt gestart met de voorbereidingen voor het vervolg op de huidige samenwerkingsagenda en uitvoeringsplan.
  • De taalklassen in Overdinkel en Losser worden gecontinueerd en worden in het kader van het nationaal plan onderwijs verder uitgebreid.
  • We versterken de kwaliteit van de kinderopvang door invoering van een HBO medewerker (coach en ondersteuner) voor Voor en Vroegschoolse Educatie (VVE).
  • Er wordt een VVE monitor uitgevoerd om deelname en bereik van de VVE beter in beeld te krijgen.
  • We starten met het project Geboeid #No Filter op het voortgezet onderwijs met als doel het welbevinden onder de jongeren te verbeteren en thema's als eenzaamheid, onzekerheid en ongelukkig zijn bespreekbaar te maken.

Cultuur

  • Culturele participatie wordt gestimuleerd. We zetten hierbij in op het betrekken van kwetsbare groepen. 
  • Cultuur en erfgoed worden waar mogelijk ingezet ten behoeve van sociaal-maatschappelijke opgaven als eenzaamheid en vitale dorpen (cultuur als bindmiddel).
  • In samenspraak met het culturele veld geven we deelname aan culturele activiteiten ‘na corona’ een impuls.
  • Via het kunst- en cultuurmenu van de stichting Culturele Basisvorming Losser maken alle Losserse leerlingen uit het primair onderwijs kennis met kunst, cultuur en erfgoed. Het programma wordt doorontwikkeld onder de naam ‘Samen maken we kunst- en cultuureducatie!’.
  • Het lokale convenant ‘Losser met muziek’ heeft als doel zoveel mogelijk kinderen structureel met muziek en andere cultuur in aanraking te brengen. Dit betreft onder meer leerorkesten, als onderdeel van het muziekonderwijs. Als gevolg van de coronamaatregelen kon dit nog niet worden opgestart, maar dat gaat nu gebeuren. Hierbij zijn lokale muziekverenigingen betrokken.
  • Het project Carnavalsloodsen De Lutte heeft subsidie ontvangen vanuit Cultuurregio Twente (Creatieve Broedplaatsen). Hier komen generaties, kennis, techniek en ambachtelijkheid samen, in verbinding met erfgoed.
  • Talent House Losser van de stichting Fundament heeft eveneens vanuit Cultuurregio Twente subsidie ontvangen voor een Creatieve Broedplaats. Het project is gericht op de inzet van onder meer cultuur en techniek ten behoeve van talentontwikkeling en participatie van jongeren.
  • Lokale initiatiefnemers in Overdinkel (onder meer: Bruisend Overdinkel en Dorpsraad) gaan verder met de realisatie van een Grensmuseum. Dit biedt sociaal-maatschappelijke en economische mogelijkheden. Het initiatief kan lokaal een vliegwielfunctie hebben.
  • Festival Lutterzand Literair is een initiatief waarin bewoners en bezoekers op een laagdrempelige manier kennismaken met zowel (het erfgoed van) het Lutterzand als literatuur. Het festival is uniek in Twente en trekt ook bezoekers van buiten de regio. Op die manier biedt het kansen voor lokale ondernemers, in een periode waarin het toeristisch rustig is. Het festival krijgt een doorstart in 2022 en ontwikkelt zich elk jaar; specifieke programmaonderdelen zijn gericht op kinderen, senioren en taalvaardigheid. Hiervoor wordt samenwerking gezocht met lokale partners.

  • Met het project Beken & Bleken van Losser heeft Losser een landelijke Erfgoeddeal verworven. Onderdeel daarvan is dat een bijdrage wordt geleverd aan een leeromgeving waarin duidelijk wordt gemaakt hoe erfgoed kan bijdragen aan de huidige grote maatschappelijke opgaven. In ons geval met name klimaatadaptatie en energietransitie. 
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Eenzaamheid

  • In 2022 hebben we verder uitvoering gegeven aan de nota en actieplan eenzaamheid uit 2021.
  • De bijeenkomsten van join us voor jongeren zijn georganiseerd. In de week tegen eenzaamheid zijn er zowel voor professionals als inwoners werkateliers georganiseerd.
  • We zijn gestart met de culturele ontmoeting voor ouderen.
  • Het taalpunt heeft een activiteit georganiseerd "neem je buur mee."
  • een voorleeslunch voor ouderen heeft plaatsgevonden.

Mantelzorg

In 2022 hebben we uitvoering gegeven aan het uitvoeringsplan mantelzorg. Hiervoor is onder andere het volgende gedaan:

  • Voor jonge mantelzorgers zijn er verschillende activiteiten georganiseerd, zoals snorkelen en duiken en het bijwonen van een voetbalwedstrijd Heracles, Almelo.
  • het netwerk is actief benaderd waardoor we nieuwe aanmelding van jonge mantelzorgers hebben binnen gekregen.
  • De dag van de mantelzorg is georganiseerd waarbij mantelzorgers een buffet aangeboden hebben gekregen.
  • de mantelzorgwaardering is uitgereikt, dit heeft wederom geresulteerd in nieuwe mantelzorgers die nu in beeld zijn.

Inloop GGZ 

De inloop GGZ richt zich op inwoners die te maken hebben een GGZ verleden of problematiek die een laagdrempelige benadering behoeven. Het aantal deelnemers is weer op het niveau van voor de corona. 

Dementievriendelijke gemeente

De activiteiten om een dementievriendelijke gemeente te worden zijn in 2022 opgepakt. Het plan is herijkt en er is een start gemaakt om het plan tot uitvoering te brengen.

In samenwerking met de 14 Twentse gemeenten is in 2021 een Regiovisie Jeugdhulp Twente ontwikkeld. In 2022 is gestart met uitvoering geven aan de acties onderliggend aan de leidende principes uit deze visie, waaronder de aanpak van wachtlijsten en het aanbestedingstraject van de jeugdhulp (en maatschappelijke ondersteuning) per 1 januari 2025.
Daarnaast is er ook vaart gezet achter de (hernieuwde) Regiovisie Huiselijk Geweld en kindermishandeling en de aanpak Mensenhandel Twente. 

Deze initiatieven uit het nieuwe Innovatieplan Sociaal Domein 2021-2024 zijn veelal van de onderzoeksfase naar de implementatiefase overgegaan. Dit geldt ook voor de genoemde weerbaarheidstrainingen (zie ook de Lokale monitor sociaal domein 2022).

Activering (arbeids)participatie
In 2022 hebben we werkzoekenden intensief begeleid naar werk of participatie. Dit doen we door regelmatig contact te hebben met onze inwoners. Er is veel aandacht besteed aan groepen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt: statushouders, kwetsbare jongeren, GGZ doelgroep, mensen met een arbeidshandicap en schoolverlaters van het speciaal- en praktijkonderwijs (doelgroepenregister).

Daarnaast hebben we in 2022 ondersteuning geboden aan werkzoekenden zonder uitkering, de zogenaamde niet-uitkeringsgerechtigden (nuggers). Deze groep wordt in Losser steeds beter zichtbaar als gevolg van het integraal werken. Consulenten met accent Wmo en/of Jeugd of externe partners verwijzen nuggers door naar onze accountmanager werk voor ondersteuning bij bemiddeling richting werk.

Er is blijvend aandacht voor het voorkomen van instroom in de bijstandsuitkering (poortwachtersfunctie).

We hebben de inzet van loonkostensubsidie (LKS) actief gestimuleerd. We stimuleren onze inwoners om te werken naar vermogen, om bijstandsafhankelijkheid te voorkomen. Het aantal mensen dat met een loonkostensubsidie werkt is daardoor in 2022, zoals verwacht, gestegen. Dat heeft ertoe geleid dat er minder uitkeringen zijn verstrekt in 2022. Het BUIG-budget is daardoor naar beneden bijgesteld. De kosten voor LKS worden op basis van realisatie vergoed door het Rijk. We zien echter dat het begeleiden van werkzoekenden een steeds intensievere aanpak vraagt dan voorheen. Dat geldt ook voor begeleiding na plaatsing, met name voor inwoners die lange tijd van een uitkering afhankelijk zijn geweest. We leveren nazorg op de werkplek om een duurzame plaatsing te stimuleren.

In 2022 zijn we er niet aan toe gekomen om een businesscase op te stellen waarin we specificeren wat de maatschappelijk kosten en baten zijn van de Participatiewet voor de gemeente Losser. De analyse van de businesscase kost meer tijd dan voorzien, waardoor we een extern bureau in zullen schakelen om deze taak uit te voeren. Dit onderzoek is daarom uitgesteld naar 2023.

De accountmanager Werk ondersteunt werkgevers bij de inzet van functiecreatie en jobcarving: hierdoor zijn functies beter bereikbaar geworden voor mensen met een arbeidshandicap. We leveren maatwerk om inwoners te begeleiden naar een passende arbeidsplek.

De Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandige ondernemers (Tozo) was een van de maatregelen van het kabinet om ondernemers, waaronder zzp’ers, tijdens de Corona-crisis te ondersteunen. Deze Tozo-regeling is gestopt per 1 oktober 2021. Vanaf 1 juli 2022 moesten ondernemers beginnen met het terugbetalen van verstrekte Tozo-kredieten.

Cultuur

Er zijn diverse activiteiten ten behoeve van cultuur uitgevoerd, zoals:

  • Tijdens de WAK is de Schatkamerpluijm, onze lokale prijs voor ‘verborgen schatten’ van Losser, uitgereikt aan de stichting Staringmonument in verband met het geologiemuseum.
  • Het festival Lutterzand Literair is in verband met de coronasituatie verplaatst van januari naar mei.
  • Vanuit de Erfgoed Deal hebben we in september voor vakgenoten een regionaal symposium met sprekers en excursies over het project Beken & Bleken van Losser georganiseerd. De te organiseren publieksdag over het project en de betreffende thema's is verplaatst naar maart 2023.
  • We hebben historische vereniging de Dree Marken ondersteund bij het plaatsen van een aantal markstenen in de omgeving van Beuningen.

Onderwijs

  • De activiteiten uit de lokale samenwerkingsagenda van 2018-2022 zijn grotendeel uitgevoerd en geëvalueerd. De doorgaande lijn van kinderopvang naar primair onderwijs en het voortgezet onderwijs is verder geoptimaliseerd. De uitkomsten van de evaluatie worden betrokken in de nieuwe LSA 2023 waarvoor de voorbereidingen in 2022 zijn gestart.
  • De taalklassen zijn in 2022 uitgebreid naar twee scholen in Losser. zes scholen in de gemeente Losser nemen nu deel aan de taalklassen (drie Overdinkel/ drie Losser).
  • Ieder kinderdagverblijf heeft een HBO-coach in dienst genomen. Drie keer per jaar komen de coaches van de verschillende organisaties onder regie van de gemeente bij elkaar om ervaringen uit te wisselen en de werkzaamheden te evalueren en waar nodig aan te passen.
  • Er is een keuze gemaakt voor een VVE-monitor. We werken hierin samen met de gemeente Enschede. Invoering/implementatie in 2023.
  • In 2022 zijn een tweetal theatervoorstellingen en workshops ten behoeve van het interprofessioneel werken uitgevoerd. 

Er is adequate onderwijshuisvesting voor zowel basis- als voorgezet onderwijs

Het in september 2021 vastgestelde Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) wordt uitgevoerd. Op basis hiervan kunnen gemeente en schoolbesturen proactief huisvestingsbeleid voeren. Schoolbesturen stellen in samenspraak met de gemeente een businesscase op voor schoolgebouwen waarvoor een voorziening staat gepland.

 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

In 2022 is een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd naar een gezamenlijke, toekomstbestendige en multifunctionele accommodatie voor de gemeenschap van Beuningen. Op basis hiervan is besloten tot een nieuwbouwscenario en zijn hiervoor een voorbereidings- en een bouwkrediet opgenomen in de begroting 2023. 

Mantelzorgers zijn ondersteund op het gebied van advies, informatie, respijtzorg en praktische hulp

  • De uitkomsten van het mantelzorgonderzoek zijn meegenomen als verbeterpunten in het uitvoeringplan mantelzorg. In 2022 wordt het uitvoeringsplan mantelzorg gerealiseerd. 
  • In de werkgroep jonge mantelzorgers worden de behoeften van de jonge mantelzorgers gepeild. De behoeften worden in 2022 omgezet in concrete acties.
  • Er is een start gemaakt met het Alzheimer café, dit wordt gecontinueerd.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Mantelzorg

  • het uitvoeringsplan mantelzorg is gerealiseerd en hieraan is ook uitvoering gegeven.
  • De behoeften van jonge mantelzorgers zijn omgezet naar activiteiten.
  • Het Alzheimer café is van start gegaan en behoort tot het reguliere aanbod van Fundament.

Doelstelling (S3):
De gemeente Losser zet in op vroegtijdige signalering om de zelfredzaamheid te bevorderen.

(Bestaande) initiatieven gericht op kwetsbare inwoners (bijvoorbeeld door armoede) zijn op elkaar afgestemd en gestimuleerd

  • Om de integrale aanpak van armoede te stimuleren en de toegang tot schuldhulpverlening beter onder de aandacht te brengen heeft de coördinator Armoedebeleid een rol in het stimuleren en verbinden van lokale en regionale (vrijwilligers) initiatieven.
  • We zetten in op het verbinden van professionele en niet-professionele hulp middels de JIM-aanpak. Kwetsbare jeugdigen en hun systeem worden ondersteund met een duurzame en passende oplossing.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Armoedebeleid
Er is geïnvesteerd in de bekendheid van minimaregelingen om het bereik te vergroten en de doelgroep beter te kunnen bereiken. Eind 2022 zijn Fashioncheques uitgereikt voor kinderen in armoedesituaties, die bij lokale ondernemers ingeleverd kunnen worden. Daaraan zijn eenmalig extra middelen besteed in verband met de gevolgen van de energiecrisis. 

Er zijn diverse ondersteunende instrumenten ingezet voor mensen in schuldensituaties. De ondersteuning varieert van lichte tot zware ondersteuning. Het leveren van maatwerk staat in alle gevallen centraal.

Stadsbank Oost Nederland voert een groot deel van de schuldhulpverlening voor Losser uit. De intake vindt plaats in Losser, tenzij een inwoners liever in Enschede wil afspreken. Door de aanwezigheid van de consulent van de Stadsbank in 't Lossers Hoes is de samenwerking met gemeentelijke consulenten versterkt, ook hier wordt er integraal en domein overstijgend gewerkt. 

Het project ‘Vroegsignalering schulden’ is voortgezet en daarmee wordt voldaan aan de verplichting zoals die sinds 2021 in de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening is opgenomen.

We zijn aangehaakt bij de Twentse Belofte, waarmee kwetsbare jongeren (zonder startkwalificatie en/of weinig inkomsten) in kaart worden gebracht. We hebben geïnvesteerd in een regionale samenwerking tussen gemeenten, scholen (VSO Pro) en RMC. Deze intensieve samenwerking heeft geresulteerd in een goed lopend netwerk om jongeren duurzaam deel te laten nemen aan het arbeidsproces. In een structureel overleg van RMC/Leerplicht en twee trajectbegeleiders worden, indien nodig, vervolgacties uitgezet. Regelmatig is hiervoor een huisbezoek ingezet, met als doel jongeren te mobiliseren richting school/werk. Losser neemt deel aan het regionaal overleg over "thuiszitters" om verzuim te beperken. 

Onafhankelijke cliëntondersteuning

De gemeente Losser werkt op subsidiebasis samen met Zorgbelang Overijssel ten behoeve van de onafhankelijke cliëntondersteuning voor onze inwoners. Jaarlijks wordt er minimaal 2 keer een overleg gepland met Zorgbelang Overijssel (evaluaties en subsidiebeschikking opvolgend jaar). Tijdens de evaluatie is gebleken dat Losser naar verhouding met andere Twentse gemeenten een relatief laag aantal kwesties kent. Om deze reden zijn er samen met Zorgbelang Overijssel in kwartaal 4 acties uitgezet om de bekendheid omtrent onafhankelijke cliëntondersteuning naar inwoners te vergroten. 

JIM- aanpak

In 2022 hebben we alle integraal consulenten de basisprincipes van de JIM-aanpak meegegeven. De getrainde consulenten waren hiervoor aanjager. In oktober 2022 heeft er tevens een inspiratie- en vraagsessie plaatsgevonden, gegeven door de moederorganisatie JIMwerkt. Bij een passende casus kan de consulent deze methodiek inzetten (voor meer informatie, zie de bijgevoegde lokale monitor sociaal domein 2022).

De vraag van de inwoners is integraal geanalyseerd en opgepakt

We continueren de uitvoering van het integraal beleidsplan en de visie integraal werken. Dit wordt onder andere gedaan door de cliënt centraal te stellen, de hulpvraag breed uit te vragen en ondersteuning op maat in te zetten (dit kan ook inzet van het netwerk zijn).

 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Alle inwoners konden op verschillende locaties bij onze integraal consulenten terecht met vragen. In 2022 kon dit naast onze centrale toegang in het gemeentehuis ook bij alle basisscholen en huisartsen in onze gemeente. 
Daarnaast hebben we ook LOES (bestaand regionaal concept) toegevoegd aan het toegangsteam. Middels communicatie-uitingen hebben we afgelopen jaar meer aandacht besteed aan thema's uit het sociaal domein. 

De kennis en kunde van interne en externe verwijzers en andere betrokken partijen is optimaal benut

De samenwerking met huisartsen, scholen, jeugdreclassering, jeugdbescherming en andere ketenpartners wordt onderhouden en verfijnd

 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

De samenwerking met onze zorgpartners is gecontinueerd en de werkwijze met één contactpersoon per organisatie is (positief) geëvalueerd. 
De samenwerking met het jongerenwerk van Stichting Fundament is verbeterd. 

De coördinator armoedebeleid informeert de integraal consulenten regelmatig over welke mogelijkheden er zijn en geeft tips voor het herkennen van situaties van armoede en schulden. 

Doelstelling (S4):
De gemeente Losser biedt tijdig, passende ondersteuning en zorg.

Ondersteuning en zorg is bereikbaar en toegankelijk voor de inwoners en is integraal, passend en kosten adequaat aangeboden

  • Overgang tussen de verschillende wetgevingen (18-/ 18+) vloeiend laten verlopen, zodat inwoners hier zo min mogelijk hinder van ondervinden.
  • We onderzoeken wat de gevolgen zijn van de wetswijziging in 2022 rondom het woonplaatsbeginsel. Zover bekend zullen er meer jeugdigen door de gemeente Losser bekostigd moeten worden na de wijziging. Hiervoor krijgen we vanuit het Rijk compensatie. Op dit moment is nog niet alle informatie bekend. Tot die tijd gaan we uit van budgetneutraliteit.
  • We zetten een sportcoach in bij verenigingen om te signaleren, vroegtijdig lichte ondersteuning te kunnen bieden en op te schalen indien nodig.
  • In 2022 blijven we extra aandacht besteden aan groepen die een grotere afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Als de reguliere werkwijze niet toereikend is, zetten we in op samenwerking met werkgevers die specifiek gericht zijn op het begeleiden van deze groep werkzoekenden. 
  • Op verzoek van het Rijk/Belastingdienst ondersteunen wij de gedupeerden van de kinderopvangtoeslag-affaire vanaf februari 2021. Wij verwachten hiervoor ook in 2022 nog inspanningen te moeten leveren. De kosten voor de hiermee gepaard gaande inzet worden vergoed door het Rijk.
  • De inkrimping van de Wsw-populatie gaat gestaag verder. Dat heeft enerzijds een effect op de realiseerbare (detacherings)omzet en anderzijds op de uitvoeringskosten Wsw. In 2022 worden uitvoeringskosten meer in lijn gebracht met de populatieomvang.
  • Alle Wsw-werknemers nemen actief deel in/aan de maatschappij.  Bijna 70% is werkzaam bij een reguliere werkgever. We realiseren dat door: in te zetten op persoonlijke ontwikkeling van de werknemers, het opbouwen en beheren van een netwerk van contacten en het leveren van maatwerk bij plaatsingen (jobcarving, jobcoaching, loonkostensubsidie, begeleidingsafspraken, passende tariefafspraken en de no-riskpolis).
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Om de overgang tussen de verschillende wetgevingen (18-/ 18+) vloeiend te laten verlopen hebben we de 18-/18+ consulent gecontinueerd en bestendigd. Naast begeleiding bij de overgang tussen de wetgevingen, speelt huisvesting bij deze doelgroep ook een belangrijke rol. Hier was aandacht voor, door de 18-/18+ consulent. 

De prognose vanuit de cijfers simulatie CBS 2020 omtrent het woonplaatsbeginsel was dat vanuit de gemeente Losser 15 jeugdigen financieel administratief zouden verhuizen naar een andere gemeente en dat 30 jeugdigen (wederom) administratief verhuisden naar onze gemeente, waarvoor wij financieel verantwoordelijk zouden worden per 1 januari 2022. Dit betekende dat vanuit de CBS prognose het in totaal om ongeveer 45 jeugdigen zou gaan. Uiteindelijk is dit cijfer lager uitgevallen. Er zijn 14 jeugdigen administratief verhuisd naar een andere gemeente (13 daarvan hadden een verblijfsindicatie) en er zijn 15 jeugdigen overgedragen naar de gemeente Losser per 1 januari 2022 (allen met verblijfsindicatie). In totaal ging het dus uiteindelijk om 29 jeugdigen. Echter hebben de overgedragen jeugdigen naar onze gemeente zwaardere indicaties (waarmee hogere kosten gepaard gaan) dan de jeugdigen die vanuit onze gemeente verhuisd zijn naar de andere gemeenten. In de begroting van 2023 houden we hier rekening mee.

In 2022 zijn we opnieuw op zoek gegaan naar een sportcoach, waarbij nu naast de vaardigheden ook het belang van continuïteit meewoog. Uiteindelijk heeft de gemeente Losser de opdracht bij Stichting Fundament belegd.

Mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, zoals statushouders, mensen met een arbeidshandicap, met een GGZ achtergrond, of voor het overige zonder uitkering zijn, begeleiden we intensief om een duurzame resultaat te bevorderen. We leveren maatwerk om zo veel mogelijk inwoners aan het werk te krijgen en houden.

Als compensatie van de hogere energierekening is een energietoeslag verstrekt aan huishoudens met een inkomen tot 120% van het minimum. Bij de bepaling van de voorwaarden zijn de landelijke richtlijnen gevolgd. De toeslag was eerst € 800,- maar is in de loop van het jaar met € 500,- verhoogd naar € 1.300,-. Totaal hebben ongeveer 900 huishoudens deze energietoeslag ontvangen. Het budget dat wij van het Rijk voor de energietoeslag 2022 hebben ontvangen, was hiervoor (net) niet toereikend. Mogelijk volgt in 2023 een compensatie vanuit het Rijk voor deze overschrijding.

Er hebben zich in Losser in 2022 géén nieuwe gedupeerden van de Toeslagenaffaire gemeld. Aan de gedupeerden die al bij de gemeente in beeld waren (vóór 2022), is ondersteuning geboden. Voor deze individuele ondersteuning zijn dit jaar ook daadwerkelijke kosten gemaakt, waarvoor het Rijk ons compenseert. In paragraaf 3.8 is de SiSa-bijlage opgenomen. De regelingen waar het om gaat zijn C62 ‘Specifieke uitkering aan gemeenten voor de bekostiging van de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen van gedupeerden door de toeslagenaffaire’ en B2 ‘Regeling specifieke uitkering gemeentelijke hulp gedupeerden toeslagenproblematiek’.

Werknemers met Wsw-dienstverband bij de gemeente Losser zijn zoveel als mogelijk en passend, via detachering of begeleid werken in een reguliere werkomgeving geplaatst. Het personele verloop is een jaarlijks terugkerend thema, omdat het aantal werknemers met een Wsw-dienstverband steeds verder daalt.

De inkrimping van de Wsw-populatie heeft een effect op de uitvoeringskosten Wsw. In 2022 hebben we de uitvoeringskosten meer in lijn gebracht door de inzet van de bedrijfsleider teug te brengen naar 0,4 fte.

Ingekochte ondersteuning en zorg is voldoende en van goede kwaliteit

Controle op de ingekochte ondersteuning en zorg vindt regionaal plaats aan de hand van het 'barrièremodel' en het kwaliteitskader Wmo en Jeugdhulp.

 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Regelmatig evalueren integraal consulenten de doelmatigheid en daarmee onder andere ook de kwaliteit van zorg die geleverd wordt.

Zowel regionaal als lokaal vonden onderzoeken plaats naar de kwaliteit en rechtmatigheid van de zorg voor inwoners. 

Door de het nieuwe aanbestedingstraject van de Twentse inkoop van jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning is er kritisch gekeken naar het 'barrieremodel'. Alle opgedane ervaringen worden in het nieuwe aanbestedingstraject meegenomen.

 

Wat heeft het gekost?
Bedragen x 1.000 EurosRealisatie  2021Begroting (na wijziging)Realisatie  2022Saldo
Sociaal32.88934.32736.553-2.226
Totaal Lasten32.88934.32736.553-2.226
Sociaal8.6096.8059.7442.939
Totaal Baten8.6096.8059.7442.939
Gerealiseerde saldo van baten en lasten24.28027.52226.809713
Sociaal714072-72
Totaal Storting reserves714072-72
Sociaal585637460-177
Totaal Onttrekking reserves585637460-177
Gerealiseerde saldo van mutaties reserves129-637-387-249
Gerealiseerd resultaat24.41026.88526.422464

Toelichting

Een uitgebreide toelichting per product is te vinden in Hoofdstuk 3 "Financiële positie". 

Per saldo wijkt het Programma Sociaal afgerond € 464.000 positief af ten opzichte van de gewijzigde begroting. Dit saldo bestaat uit de volgende onderdelen: 

Hieronder worden deze onderdelen afzonderlijk toegelicht.

Toelichting nadelig saldo lasten € 2.226.000:

Vooral het nadeel op het taakveld 6.3 Inkomensregelingen draagt met een overschrijding van de geraamde lasten van € 1.850.000 bij aan het nadelig resultaat op het programma Sociaal. Deze overschrijding wordt vrijwel geheel veroorzaakt door de kosten van de opvang van Oekraïners en Noodopvang. Deze (extra) kosten, die niet geraamd zijn, worden volledig gecompenseerd door het rijk (zie toelichting baten).

Een ander groot nadeel op de lasten zien we terug op het taakveld Sportaccommodaties (Taakveld 5.2). Het nadelig effect is € 291.000. Een deel van de overschrijding op de kosten vloeit voort uit de niet-compensabele BTW. Via de Specifieke uitkering Sportstimulering ontvangen we hiervoor compensatie van het rijk (zie hiervoor toelichting baten).

Op het taakveld Onderwijsbeleid en leerlingzaken zien we een overschrijding van de lasten met € 127.000. De extra kosten van de uitvoering van het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) worden volledig gecompenseerd door een specifieke uitkering van het rijk. De kosten van het leerlingenvervoer vallen hoger uit dan verwacht. Het beroep op leerlingenvervoer is vooral de laatste maanden hoger geweest terwijl we in de begroting (nog) geen rekening hebben gehouden met de niet-compensabele btw.

Op het taakveld Samenkracht en Burgerparticipatie is de overschrijding van de lasten € 158.000. De oorzaken zijn divers, maar in het oog springen onder meer de indexering van de maatschappelijke opvang en vrouwenopvang. De kosten worden gemaakt door de gemeente Enschede, die hiervoor ook rijksmiddelen ontvangt. Enschede ontving tot op heden echter geen compensatie voor loon- en prijsstijgingen. Ondanks het feit dat de deelnemende gemeenten hier via het gemeentefonds wel voor worden gecompenseerd. Met ingang van 2022 betalen de gemeenten wel de prijs- en loonstijgingen aan Enschede. Een ander nadeel zien we op de kosten van de Kinderopvang op basis van Sociaal Medische Indicatie. Er is steeds meer een beroep op deze plekken gedaan en we moeten deze plekken tijdig reserveren. Dit maakt dat de kosten al jaren sterk oplopen, ook in 2022.

Het landelijk beeld, dat de kosten van de jeugdzorg in 2022 flink gestegen zijn, zien we ook terug in Losser op de taakvelden 6.72 (Maatschappelijke Dienstverlening 18-) en 6.82 (Geëscaleerde Zorg 18-). Het totale nadeel komt uit op iets meer dan € 300.000, vooral door de gestegen kosten van Geëscaleerde zorg. In de najaarsnota voorzagen we hier nog een voordeel van bijna € 100.000. Maar in het najaar zijn we geconfronteerd met een aantal complexe situaties waardoor het budget in 2022 toch overschreden is.

Voordelen zijn er ook: de taakvelden 6.2 (Toegang en eerstelijnsvoorzieningen), 6.5 (Arbeidsparticipatie) en 6.6 (Maatwerkvoorzieningen Wmo) laten een voordeel zien. Het totale voordeel is € 312.000. Het voordeel op de Toegang en eerstelijnsvoorzieningen komt doordat het budget voor pilots en de stelpost van compensatie van inflatie voor de zorgaanbieders niet is aangewend. Bij de arbeidsparticipatie komt dat vooral doordat de eerste statushouders pas aan het einde jaar onder de nieuwe Wet Inburgering zijn binnengekomen, en de kosten van de reïntegratietrajecten meevielen. Het voordelig resultaat op de maatwerkvoorzieningen Wmo vooral veroorzaakt wordt doordat de vervoersvoorzieningen bijna € 100.000 lager uitvallen.

En door de niet uitgegeven coronamiddelen zien we op het taakveld 5.3 (Cultuurpresentatie, productie en participatie) een voordeel van € 76.000. Deze worden begin 2023 uitgekeerd. 

Toelichting voordelig saldo baten € 2.939.000:

Zoals onder de toelichting op het saldo van de lasten al is aangegeven ontvangen we ter compensatie van de gemaakte kosten van de opvang van Oekraïners en de Noodopvang een bijdrage van het rijk. Deze is net als de lasten niet geraamd en daardoor bedraagt het nadeel op het taakveld 6.3 Inkomensregelingen € 2.190.000.

De uitkering van het rijk voor Onderwijsachterstandenbeleid valt hoger uit dan verwacht. Datzelfde beeld zien we bij sportbeleid: door de vergoeding van de niet-compensabele btw zien we hier eveneens een voordeel. Gezamenlijk ontvangen we ruim € 400.000 meer.

Daarnaast zien we een voordeel van € 317.000 op het onderdeel maatwerkvoorzieningen Wmo. Net als in voorgaande jaren ontvangen we ook in 2022 een uitkering vanuit de reserve Beschermend Wonen.

Verder hebben we specifieke uitkeringen (SPUK) voor de uitvoering van het lokaal preventieakkoord ontvangen (€ 20.000) en voor de aanpak van de problematiek die is ontstaan door de kinderopvangtoeslagenaffaire (€ 57.000). 

Toelichting nadelig saldo stortingen reserves € 72.000:

Er is in totaal een bedrag van € 72.000 meer in de reserves gestort dan geraamd. De extra stortingen vloeien voort uit het feit dat van geoormerkte budgetten minder is uitgegeven dan geraamd. Het gaat om geld voor Gezond in de Stad (GIDS), het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) en de reserve MOP Onderwijs. Dit heeft verschillende redenen. Door corona zijn er minder activiteiten opgestart en zijn activiteiten uitgesteld. De planontwikkeling van het Omnipark Losser vergt meer tijd. Er zijn extra middelen uitgekeerd door het Rijk. Voor onderwijs bleken grote investeringen (nog) niet nodig.

Toelichting nadelig saldo onttrekkingen reserves € 177.000:

Er is bijna € 180.000 minder uitgegeven aan de pilots binnen het Sociaal Domein. Dit komt omdat de pilots die lopen en/of opgestart zijn minder kosten als eerder was geraamd. 

1.2. Fysiek

 

Programmadoel:
"Losser is een duurzame, schone en veilige gemeente met ruimte voor de kwaliteiten van het Noordoost Twentse landschap en de vitale dorpskernen."

Doelstellingen:

  1. De gemeente Losser heeft een vitale landelijke omgeving
  2. De gemeente Losser biedt ruimte voor maatschappelijk verantwoord ondernemen
  3. We laten een gezonde leefomgeving na aan de volgende generaties
  4. In de gemeente Losser is het prettig wonen en leven

Doelenboom Fysiek

Fysiek--> Een vitale landelijke omgeving--> Lasten5.746
--> Baten550
Ruimte voor maatschappelijk verantwoord ondernemen--> Lasten218
--> Baten564
Gezonde leefomgeving--> Lasten3.399
--> Baten2.739
Prettig wonen en leven--> Lasten6.629
--> Baten6.960

Wat hebben we bereikt?

Met de vaststelling van een aantal ontwikkelingsgerichte (partiële) herzieningen van bestemmingsplannen en beleidsnotities en -visies op het gebied van Landschap, Recreatie en Toerisme en Ruimtelijke Ordening is ook in 2022 uitvoering gegeven aan een verdere ontwikkeling en versterking van het landschap, economische ontwikkelingen en de leefbaarheid van de dorpen.

We hebben in de verschillende kernen van onze gemeente doorgewerkt aan en zijn tot een afronding gekomen van uiteenlopende projecten. Daarbij is te denken aan projecten over de ruimtelijke invulling van gebieden, projecten in het kader van duurzaamheid of het Meerjarig Investerings- en Onderhoudsplan.

 Wat hebben we ervoor gedaan?

Doelstelling (F1):
De gemeente Losser heeft een vitale landelijke omgeving.

De kernkwaliteiten van het landschap zijn behouden en versterkt in samenwerking met belanghebbenden

  • We zetten ons netwerk en onze kennis proactief in ten behoeve van het ontwikkelen, stimuleren en borgen van de kwaliteiten van het landschap. Dat doen we door ondernemers, (maatschappelijke) organisaties, overheden en burgers met elkaar in contact te brengen.
  • Om te voorkomen dat landschapselementen illegaal worden verwijderd zetten we in op meer handhaving om het landschap te beschermen.
  • Waar mogelijk wordt het aantal bomen in de kernen vergroot. Dit wordt gedaan door extra bomen te planten op de meest geschikte plaatsen, mede als onderdeel van herinrichtingsprojecten.
  • In de Omgevingsvisie en het op te stellen Groenbeleidsplan geven we ook aandacht aan de mogelijkheden van versterking van de landschapskwaliteit rondom onze kernen en in het buitengebied. Onder meer door gericht beheer van gemeentelijke houtwallen en wegbermen, kan extra kwaliteit worden toegevoegd.
  • In projecten is aandacht voor landschappelijk erfgoed (Zie ook programma Sociaal).
  • Met het project Beken & Bleken heeft Losser een Erfgoed Deal verworven. Behoud en versterking van de kernkwaliteiten van het landschap is hierin één van de speerpunten. (Zie ook programma Sociaal).
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Uitvoeringsactiviteiten

In 2022 hebben de toezichthouders, naast de reguliere werkzaamheden, acties uitgevoerd om kenmerkende landschaps(elementen) te behouden. In samenwerking met de Boa domein II van de Omgevingsdienst Twente hebben wij overeenkomstig de Landelijke Handhavingsstrategie, naast de bestuursrechtelijke handhaving, ook het strafrechtelijke spoor gevolgd.

De proactieve inzet van ons netwerk en kennis ten behoeve van de kwaliteit van ons landschap, is een doorlopend proces bij zowel beleidsontwikkelingen als in beleid. Concrete voorbeelden waarin dit tot uiting komt zijn o.a. de Omgevingsvisie, Dinkeldal Zuid, Beken&Bleken van Losser.
Landschappelijk erfgoed maakt hierbij deel uit van het project Beken&Bleken van Losser, waarvoor we in 2021 een bijdrage hebben ontvangen vanuit het landelijk  Programma Erfgoed Deal. Zo is er via gebiedsprocessen gewerkt aan het Dinkeldal en de verbinding tussen Dinkeldal en centrum van Losser en het weer beleefbaar krijgen van twee veldbleken en deze onderdeel te laten zijn van recreatieve netwerken.

Er zijn in 2022 75 nieuwe bomen aangeplant. Hiervan is 80% vervanging en 20% betreft nieuwe locaties. Hieronder ook bij speeltuinen om een groener karakter te verkrijgen en in de toekomst hittestress te verminderen. Voor alle locaties gelden de stelregels diversiteit en de juiste soort- specifieke eigenschappen voor de betreffende locatie.

Het groenbeleids- /beheerplan is  vastgesteld door de raad. Dit plan geeft concrete handvatten voor bewust ecologisch en duurzaam beheer, ook geldend voor sloten en bermen in het buitengebied.

Er zijn een bermen teruggevorderd die illegaal in gebruik genomen waren door derden. Deze bermen hebben naar gelang oppervlakte en breedte een ecologisch verantwoorde invulling gekregen met kruidenmengsels, struiken en bomen. Door middel van palen is de grens gemarkeerd zodat de nieuwe invulling ook in stand blijft. Door aanpassing van de APV is er nu meer contact met landgoedeigenaren en boeren inzake het onderhoud van bossen, houtwallen en dergelijke landschapselementen. Toezicht en sturing op behoud en gedegen onderhoud is hierdoor vergroot.

Sloop en hergebruik van voormalige agrarische gebouwen is gefaciliteerd 

We geven uitvoering aan de beleidsnotitie “Buitengebied met ruimtelijke kwaliteit”, waarin we nieuwe beleidsinstrumenten mogelijk maken, die het slopen van voormalige agrarische bebouwing eenvoudiger maakt voor eigenaren. Daarbij verbinden we de ontwikkelbehoefte met de sloopopgave.

 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Na vaststelling van het nieuwe beleid is onder andere het sloopregistratiesysteem ingericht. Op de gemeentelijke website worden inwoners van gemeente Losser geïnformeerd over de wijze waarop een sloopvoucher aangevraagd kan worden. 

De gemeente Losser is ontsloten met goede verbindingen tussen dorpen, natuurgebieden en omliggende steden

  • Knelpunten in routes lossen we waar mogelijk op. Hierin werken we nauw samen met het Routebureau Twente. Ook gaan we op zoek naar nieuwe verbindingen via struinpaden.
  • Samen met de Duitse buurgemeenten Gronau en Bad Bentheim zorgen we voor een betere bereikbaarheid en ontsluiting van de Drielandsteen. We zoeken naar mogelijkheden voor een betere grensoverschrijdende fiets/ wandelverbinding en zorgen ervoor dat de elektrokar uit Overdinkel dichtbij de Drielandsteen kan komen. Ook onderzoeken we de mogelijkheden om hier een (toekomstig grensoverschrijdend) cultureel informatieve plek in te richten. De plannen voor een Grensmuseum Overdinkel (zie programma sociaal) passen uitstekend binnen deze ontwikkelingen.
  • We werken verder aan de verbinding van de Hogeboekelweg met het centrum van Losser, in combinatie met verschillende autonome ontwikkelingen in de openbare ruimte. We houden vinger aan de pols inzake de samenwerking met de gemeente Enschede ten aanzien van het fietsvriendelijk inrichten van het nog ontbrekende deel.
  • De “ontbrekende schakel in het LAGA-fietspad (achter bedrijventerrein De Pol”) is verankerd in het gebiedsproces Dinkel Zuid. Afhankelijk van de voortgang van uitvoering van de diverse deelprojecten binnen Dinkel Zuid, wordt in 2022, samen met het Waterschap, gewerkt aan de realisatie van deze ontbrekende schakel in de recreatieve noord-zuid verbinding.
  • Afgelopen jaren is gewerkt aan de (concept)visie ‘Losser aan de Dinkel’. In 2022 wordt gewerkt aan twee parallelle sporen: de visie wordt verder uitgewerkt terwijl parallel verder wordt gewerkt aan de uitvoering van enkele deelprojecten waarvoor externe bijdragen zijn verworven. Losser aan de Dinkel is verweven met het project Beken&Bleken van Losser.
  • We zetten in op het behoud van huidige lijnvoering voor het openbaar vervoer.
  • De MaaS-pilot wordt gecontinueerd.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Knelpunten in routes/ ontbrekende schakels

In 2022 is verder gewerkt aan verkenningen om ontbrekende verbindingen (zoals bijvoorbeeld Stuwwal-Dinkeldal) in het wandelroutenetwerk te kunnen realiseren. Vanwege eigendomssituaties is dit complex en vergt voortdurend aandacht om kansen die zich voordoen te benutten. 

Hogeboekelweg

De herinrichting van de Hogeboekelweg tot fietsstraat op zowel Lossers als Enschedees grondgebied is afgerond, waarmee een directe, comfortabele en veilige fietsverbinding tussen Losser en Enschede is gerealiseerd. Gemeente Enschede onderzoekt de mogelijkheden tot het verbinden van deze route met de regionale fietssnelweg F35. In Losser is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden tot het verbinden van de route over de Hogeboekelweg met het centrum van Losser.

‘Ontbrekende schakel’ in LAGA-fietspad (achter De Pol)

In 2022 is, als onderdeel van het bredere project 'Dinkeldal Zuid', onder andere het fietspad tussen Goormatenweg en de Hoofdstraat gerealiseerd. Hiermee is een ontbrekende schakel in de hoofdinfrastructuur van ons recreatieve routenetwerk opgeheven.

‘Losser aan de Dinkel’

De visie Losser aan de Dinkel stond aan de wieg van het project Beken&Bleken van Losser en daarmee aan het verwerven van een landelijke Erfgoeddeal. Deelprojecten uit Losser aan de Dinkel zijn daarmee geïntegreerd in het uitvoeringsprogramma van Beken&Bleken van Losser. In 2022 heeft de aanbesteding van een bouwteam plaatsgevonden. Vervolgens is in bouwteamverband gestart met de voorbereidingen van diverse projecten waaronder de restauratie en klimaatrobuust maken van de Dorpsbleek.

Openbaar vervoer

Op basis van onze inspanningen/ons advies heeft Provincie Overijssel onze voorwaarden tot behoud van de huidige lijnvoering overgenomen bij de aanbesteding van de nieuwe concessie die inmiddels is aanbesteed en zal starten in december 2023. Daarmee hebben we de huidige lijnvoering weten te behouden. Onze wensen tot het ontsluiten van bijvoorbeeld Losser-Noord en een verbinding via Glane richting Glanerbrug zijn helaas niet gehonoreerd, maar blijven bespreekpunt.

MaaS-pilot

De MaaS-pilot en het platform Goan! is gecontinueerd in 2022. Op 30 augustus 2022 heeft de Stuurgroep MaaS Twente het besluit genomen op 1 oktober 2022 de pilot conform planning af te ronden en niet te continueren. De evaluatie van de pilot heeft plaatsgevonden en de resultaten zijn gedeeld met de deelnemende gemeenten.

De relatie tussen de dorpskernen en het omliggende landschap in de gemeente Losser is duurzaam versterkt

  • De visies voor Kwaliteitsimpuls Beuningen en Glane worden verder uitgewerkt en afgerond. Hierin is aandacht voor de inpassing van de dorpskernen in het (Nationaal) landschap. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan de uitvoering van deelprojecten uit het uitvoeringsprogramma.
  • Uitvoering van deelprojecten uit het programma “Losser aan de Dinkel” en Beken&Bleken van Losser.
  • Uitvoering van deelproject “Dorpsranden De Lutte” uit het programma "Kwaliteitsimpuls De Lutte".
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Onder de vlag van “Pitstop’ is in 2021 en 2022 de focus komen te liggen op versnelde uitvoering van deelprojecten uit de Kwaliteitsimpulsen van Beuningen, Glane en De Lutte. In 2022 is het deel van het project 'Dinkel Zuid', ter plaatse van Glane formeel geopend. De uitvoering is een intensieve samenwerking geweest tussen waterschap en gemeente, waarbij diverse deelprojecten uit de Kwaliteitsimpuls Glane zijn gerealiseerd. Door deze projecten is bijgedragen aan doelstellingen vanuit leefbaarheid en klimaatrobuuste leefomgeving.

In Beuningen is gestart met de voorbereiding en uitvoering van de herinrichting Pastoor Bolscherstraat. Tijdens het voorbereidingsproces heeft uitvoerig afstemming plaatsgevonden met bewoners over wensen t.a.v. de herinrichting.

Daarnaast is input opgehaald onder bewoners welke gebruikt kan worden bij herinrichting van de overige straten als onderdeel van de uitvoering Kwaliteitsimpuls Beuningen.

Na de grootschalige investeringen in de fysieke leefomgeving met het programma ‘Hart voor Overdinkel’, is het proces gestart met het doel om een gebiedsagenda op te stellen teneinde vanuit sociaal en economisch perspectief de vitaliteit van het dorp verder te verbeteren. De verkregen input van inwoners, organisaties en ondernemers is in de gebiedsagenda Overdinkel gebundeld en onderverdeeld in 6 thema’s met daarbij behorende actiepunten. Dit is opgenomen in de gebiedsagenda die op 1 maart 2022 door het college vastgesteld. Met de gebiedspartners wordt samengewerkt aan de uitvoering van de gebiedsagenda Overdinkel.    

 In De Lutte is, na een intensief participatieproces, de ontwerpvisie voor de pleinontwikkeling vastgesteld. Aansluitend is, in bouwteamverband, gestart met de technische uitwerking van de ontwerpvisie. Daarnaast is verder gewerkt aan het ontwerp en technische uitvoering van het deelproject Dorpsranden De Lutte. De uitvoering van dit laatste deel is eind 2022 van start gegaan. Met deze projecten wordt, als onderdeel van de leefbaarheid in kleine kernen, ook bijgedragen aan doelstellingen op het gebied van lokale economie en werkgelegenheid (bevorderen recreatie en toerisme).

Doelstelling (F2):
De gemeente Losser biedt ruimte voor maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Het toerisme is versterkt door differentiatie van het verblijfsrecreatief aanbod, kwaliteitsverbetering en productvernieuwing

  • Cultuur en toerisme hebben veel raakvlakken en versterken elkaar. Productontwikkeling op het gebied van cultuur &erfgoed, recreatie en toerisme wordt gestimuleerd door subsidies te verlenen voor producten/projecten die zorgen voor meer overnachtingen en/of meer bestedingen in de gemeente Losser, en die ook zorgen voor een betere spreiding in de seizoenen en over de dorpen.
  • Er wordt een uitvoeringsprogramma Noordoost Twente voor de vrijetijdseconomie gemaakt. Hierbij wordt de brede sector betrokken.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Actieprogramma Recreatie en Toerisme

We hebben initiatieven gestimuleerd die ten goede kwamen aan het toerisme. Te weten:

  • Boergondische arrangementen
  • Belevingstochten Losser en Beuningen

Thema Smokkelen.

We hebben Tourist Info De Lutte Losser samen met de Tourist Info’s in Noordoost Twente en de ondernemers gestimuleerd om arrangementen te maken met het Twents Blokje Om, waarvan de Smokkelroute deel uit maakt. Dit heeft geleid tot een wandelarrangement

Thema Geologie

We hebben meegewerkt aan een onderzoek naar het 'beleven' van het landschap  - en de geologische-, ecologische-, en cultuurhistorische verhalen die erover via de smartphone (app) te vertellen zijn. Dit onderzoek is mede in opdracht van Stichting Geopark Twente uitgevoerd.

Werkgelegenheid is gestimuleerd doordat bestaande en nieuwe bedrijven zowel binnen de gemeente als de regio kansen en ruimte krijgen om zich verder te ontwikkelen

  • Zodra het  – in verband met het Corona-virus - weer mogelijk is om – met het hele college bedrijven te bezoeken plannen we weer bedrijfsbezoeken in. Tot die tijd wordt dit door de portefeuillehouder en de accountmanager opgepakt. De contacten worden ook digitaal en telefonisch onderhouden.
  • We volgen de (subsidie)regelingen en mogelijkheden voor ondersteuning aan ondernemers, en verwijzen/helpen de ondernemers hierin.
  • Maandelijks wordt een nieuwsbrief aan de ondernemers uitgegeven.
  • Er vindt zowel ambtelijk als bestuurlijk periodiek overleg plaats met de verschillende ondernemersverenigingen. We haken aan bij de vergaderingen van de Samenwerkende Ondernemersverenigingen Gemeente Losser  (SOGL).
  • Als er een nieuwe BIZ-periode voor het centrum van Losser komt (dit is medio november 2021 bekend) wordt een structureel samenwerkingsverband tussen centrumondernemers, gemeente en andere investeerders in het centrum van Losser gevormd. Hiermee worden autonome gemeentelijke taken verbonden met de maatschappelijke ambities. En zijn we samen met de partners in het centrum beter in staat de gedane investeringen te borgen en te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen.
  • Op Twentse schaal ondersteunen we de Agenda voor Twente en de RegioDeal en proberen waar mogelijk lokale initiatieven te verbinden.
  • We inventariseren gemeentebreed de mogelijkheden tot revitalisatie of herstructurering van onze bedrijventerreinen, voor het toekomstbestendig functioneren van deze terreinen. Ook kijken we naar ruimtelijke mogelijkheden waar op andere locaties kansen liggen voor bedrijven
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Bedrijfsbezoeken en ondernemersverenigingen 

We hebben bedrijfsbezoeken uitgevoerd om de contacten met bedrijven te onderhouden en eventuele ondersteuning te faciliteren. We zijn aanwezig bij overleggen met ondernemersverenigingen. 

Faciliteren van initiatieven van ondernemers.

We hebben ondernemers herhaaldelijk opgeroepen vroegtijdig hun plannen aan ons voor te leggen, zodat we kunnen meedenken in hun initiatieven. In het centrum van Losser is een nieuwe BIZ van start gegaan.

Inspelen op actualiteiten.

We hebben de regionale en landelijke ontwikkelingen afgestemd tijdens regionale overleggen, waarbij ook de Regiodeals en de Agenda voor Twente gemonitord zijn. We hadden bij de regionale overleggen ook aandacht voor acquisitie en marketing. We hebben 'Starten in Twente' onder de aandacht gebracht bij startende ondernemers.

Toekomstbestendigheid bedrijventerreinen

We hebben de voorbereidingen getroffen voor onderzoek naar de toekomstbestendigheid van de bedrijventerreinen. Hiermee krijgen we inzicht in de opgave, investeringskansen en dus de specifieke ontwikkelstrategie per bedrijventerrein. Hiermee leggen we een stevig fundament voor de uitwerking van een visie voor wat betreft toekomstbestendige bedrijventerreinen, inclusief een bijbehorende investeringsagenda. 

De gemeente Losser is vermarkt als de Schatkamer van Twente

  • We gaan door met het verbinden van toerisme en cultuur met de Schatkamer van Twente. Het vermarkten hiervan gaat echter verder dan toerisme en cultuur & erfgoed. Ook het sociaal maatschappelijk gebied (inwoners, ondernemers) valt hieronder. In 2022 werken we eraan dat iedereen in Losser zich verbonden voelt en deel uitmaakt van de Schatkamer van Twente, door op zoek te gaan naar de verhalen van de inwoners/ondernemers, de mensen die een rol spelen in de Schatkamer van Twente. De mate waarin we dit kunnen doen is afhankelijk van de ambtelijke capaciteit.
  • Het Losserse erfgoed wordt gezien als ‘parels in de Schatkamer’. Dit brengen we onder de aandacht in onder meer projecten, arrangementen en routes.
  • Het regionale project Geopark Twente biedt lokaal mogelijkheden om de geologische schatten van Losser onder de aandacht te brengen. Het project Beken&Bleken van Losser haakt aan bij zowel het Textiel Festival Twente als Geopark Twente.
  • We stimuleren partijen de Schatkamer van Twente te gebruiken in hun communicatie. Eenheid in informatie in uitstraling.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Toeristische marketing

In 2022 is verder gewerkt aan regionale en lokale samenwerking om de toeristische marketing verder te versterken. Zo is onder andere de nieuwe visie op vrijetijdseconomie gelanceerd.

Verbinden 'toerisme, cultuur en erfgoed' met de 'Schatkamer van Twente'

Bij de begroting van 2022 is budget aangevraagde en gereserveerd voor: 0,25 fte voor het verbinden van 'Toerisme en cultuur' met de 'Schatkamer van Twente'. Samen met Tourist Info wordt het gebruik van de Schatkamer van Twente verder fysiek en online gestimuleerd. Dit krijgt in 2023 een vervolg aan de hand van een afstudeeronderzoek naar Ondernemerscommunicatie.

Nieuwe routes

Er zijn en worden nog steeds nieuwe routes gelanceerd. Waar mogelijk in combinatie met interessante onderwerpen zoals ons erfgoed. Bijvoorbeeld langs het nieuw aangelegde fietspad tussen Gronau en Losser, langs Glane en achter de Pol.

Erfgoeddeal

De Erfgoed Deal Beken & Bleken van Losser zorgt voor meer verbinding met ons erfgoed. We organiseerden een symposium voor professionals (waaronder de toeristische sector, Tourist Info, Routebureau, VisitTwente), en we zijn samen met Losserse Erfgoedorganisaties de voorbereidingen gestart voor een algemene Erfgoeddag. 

Doelstelling (F3):
We laten een gezonde leefomgeving na aan de volgende generaties.

Duurzaamheid is stelselmatig betrokken in de voorbereiding en uitvoering van gemeentelijke taken en initiatieven

  • Algemeen. De uitvoering van het duurzaamheidsbeleid is verankerd in de dynamische uitvoeringsagenda ‘Duurzaam Losser’.
  • Een gezamenlijk Noordoost Twents windbeleid is vastgesteld.
  • Ontwikkelen van gebiedsgerichte samenwerking door NOT-gemeenten.
  • Een Noordoost Twents energiebedrijf is opgericht.
  • Circulair-beleid is vastgesteld.
  • Er is verder onderzoek gedaan naar de eigen mogelijkheden voor grootschalige opwek van zonne-energie op gemeentelijke gronden/-eigendommen.
  • Voorbereidingen voor Regionale Energie Strategie Twente 2.0 worden uitgevoerd. 
  • Bij herinrichtingsprojecten in de Openbare Ruimte is Duurzaamheid één van de uitgangspunten (bijvoorbeeld het klimaatadaptatief maken van de leefomgeving en toepassen van circulariteit (vanuit de eigen assets). 
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Duurzaamheidsbeleid

De Dynamische Uitvoeringsagenda Duurzaam Losser 2018-2022 geeft uitvoering aan de Toekomstvisie Duurzaam Losser 2040. Aan de hand van 45 uitvoeringsprojecten proberen we de vijf thema’s uit de Toekomstvisie – en hun kerndoelen en speerpunten- te realiseren. De dynamische Uitvoeringsagenda Duurzaam Losser is leidend geweest voor de invulling en verantwoording van het ingestelde duurzaamheidsfonds.

Concept-Windbeleid NOT

Bij de coalitieonderhandelingen in 2022 is afgesproken om in deze coalitieperiode geen windbeleid vast te stellen.

Samenwerking Energie van Noordoost Twente (EvNOT)

Er is in 2022 gewerkt aan de professionalisering van onze samenwerking binnen Noordoost Twente. Er is een evaluatie opgesteld en op basis hiervan is er een vernieuwde opzet over de samenwerking gemaakt. Dit wordt vastgelegd in een nieuwe samenwerkingsovereenkomst.

Noordoost Twents Energiebedrijf

Een Noordoost Twents energiebedrijf is opgericht onder de naam Energie-coöperatie Noordoost Twente (EcNOT)

Circulair-beleid

In 2022 is gestart met het project ‘Circulair beleid’. De basis voor dit beleid is gelegd in 2022 d.m.v. een handreiking ‘Circulair beleid voor Twentse gemeenten’. Naar verwachting zal dit beleidsstuk in 2023 worden vastgesteld.

RES 2.0

Voorbereidingen voor Regionale Energie Strategie Twente 2.0 zijn uitgevoerd. Naar verwachting zal de RES 2.0 in 2023 worden vastgesteld.

Duurzame herinrichtingen openbare ruimte

Bij gebiedsontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld de centrumontwikkelingen Losser en de kwaliteitsimpuls de Lutte, is duurzaamheid één van de uitgangspunten geweest (bijvoorbeeld het klimaatadaptatief maken van de leefomgeving en toepassen van circulariteit (vanuit de eigen assets).

De gemeente Losser is in 2022 minimaal 20% energieneutraal
  • Er worden ‘Greune deals’ met woningcorporatie(s), scholen en verenigingen en bedrijven gesloten.
  • Initiatieven voor zonneparken, windmolens en biogasinstallaties worden binnen kaders gefaciliteerd.
  • We participeren in regionale fora voor grootschalige energieopwekking en -distributie.
  • Stimuleren van lokale energie coöperaties.
  • Zonnepark nabij het drielandenpunt in Overdinkel is gerealiseerd en de realisatie afspraken met Kronos zijn ingevuld.
  • Het gemeentelijk wagenpark en - motorische gereedschappen worden verder verduurzaamd.
  • De verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed is volgens plan uitgevoerd.
  • In elk dorp zijn (extra) EV-laadpalen geplaatst.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Greune Deals

We hebben in 2022 geen Greune Deals gesloten. Wel zijn maatschappelijke initiatieven ondersteund zoals vrijwilligers zwerfvuil Losser Schoon en het realiseren van een groen en klimaatadaptief schoolplein groen avontuur van basisschool Plechelmus De Lutte.

Grootschalige duurzaamheidsinitiatieven

De Noordoost Twentse gemeenten zijn in 2022 voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd voor de eventuele oprichting van een groengasbedrijf: Boerengas B.V.

Zon. In 2022 is er de mogelijkheid geweest voor inwoners om obligaties te kopen van het zonnepark aan de Drielandsweg in Overdinkel. Daarnaast heeft de gemeente in 2022 verkend of een tweede initiatief/zonnepark, in samenwerking met Twence en een landeigenaar, kan worden gerealiseerd. De gemeente heeft gesprekken gevoerd met Twence, de landeigenaar, NMO en de dorpsraad om invulling te geven aan 50% lokaal eigendom, Dit krijgt een vervolg in 2023.

Wind. Wat betreft wind-initiatieven; De gemeente is actief betrokken bij de initiatieffase van het windproject in de Lutte. De betrokkenheid is vooral gericht op haar rol om lokaal eigendom te bevorderen en om zowel voor- als tegenstanders van dit project te laten participeren in het proces. In overleg met de provincie (als bevoegd gezag) en andere betrokken partijen, heeft de gemeente geprobeerd het belang van haar inwoners zo goed mogelijk onder de aandacht te brengen en ervoor te zorgen dat de inwoners van de gemeente Losser zo goed mogelijk zijn geïnformeerd en betrokken bij het proces.Dit heeft geresulteerd in de informatieavond op 8 december en de lancering van de projectwebsite direct daarna. Tevens is door de gemeente bij dit project een belangrijke basis gelegd voor 50% lokaal eigendom. Dit krijgt een vervolg in 2023

Participatie in regionale fora

Gemeente Losser participeert via het samenwerkingsverband EvNOT (Energie van Noord-Oost Twente) in de organisatie van de RES Twente (Regionale Energie Strategie Twente). In 2021 is gestart met de voorbereidingen van de RES 2.0, en in 2022 is dit verder vormgegeven. Dit heeft geleid tot het opstellen van de concept RES 2.0 met bijlagenboek. 

Energiecoöperatie

De gemeente Losser kent momenteel één energiecoöperatie en dat is ‘Greuner’ uit Beuningen. Er zijn wel gesprekken gevoerd over initiatieven. Deze kunnen mogelijk leiden tot het oprichten van een nieuwe lokale energie-coöperatie.

Daarnaast is in NOT verband ook Energie-Coöperatie Noordoost Twente (voorheen: Regionaal Energiebedrijf) opgericht. Deze is ook actief in Losser, en kan mogelijk een samenwerkingspartner zijn van de provincie bij de eventuele realisatie van een windinitiatief in De Lutte en het tweede zonnepark in Overdinkel.

Grensoverschrijdende energietransitie

Er is vanuit de gemeente Losser, Emmen en Kerkrade de ambitie om de grensbarrières op het vlak van de energietransitie weg te nemen en mogelijkheden te benutten. In 2022 zijn deze samenwerkingsverbanden verder geïntensiveerd. Dit is een langdurig proces.

Daarnaast hebben er diverse gesprekken plaatsgevonden tussen de gemeente Losser en de gemeente Bad Bentheim, de provincie Overijssel en Prowind om de grensoverschrijdende samenwerking te onderzoeken voor de windmolens in de Lutte en die aan de Duitse zijde. Het resultaat hiervan is dat Bad Bentheim de ontwikkeling en plaatsing van de Duitse windmolens afhankelijk heeft gemaakt van de ontwikkeling van het project in Lutte. In 2023 wordt verdere samenwerking onderzocht.

Energieloket

In 2022 is vanuit de samenwerking EvNOT het gemeentelijk Energieloket (www.duurzaambouwloket.nl/Losser.) verder vormgegeven. Hier kunnen inwoners terecht voor (onafhankelijke) informatie en advies. Naast het digitale loket biedt Duurzaam Bouwloket ook (gratis) telefonisch advies. De website is in 2022 verder doorontwikkeld. Door de 10 vrijwillige energiecoaches van Noordoost Twente zijn, na aanmelding via het energieloket, 576 (huis)gesprekken gevoerd met inwoners over hoe zij het beste hun woning kunnen verduurzamen.

Bon van Noordoost Twente

Na een succesvolle actie van de Bon van Noordoost Twente voor woningeigenaren is er een zelfde actie geweest voor huurders. Met de bon konden huurders gratis kleine energiebesparende maatregelen aanschaffen ter waarde van € 80. Ruim 70% van de Losserse huurders hebben gebruik gemaakt van de bon.

Tevens is er vanuit het energieloket een gezamenlijke inkoopactie voorbereid en opgezet voor verduurzamingsmaatregelen waarbij deelnemers worden ontzorgd (Winst-uit-je-woning).

Energiedagen van Noordoost Twente

Op 20 en 21 mei zijn de Energiedagen van Noordoost Twente georganiseerd; een evenement met informatie en inspiratie op het gebied van het energiezuiniger maken van je woning. Installatiebedrijven, het gemeentelijk energieloket, lokale energiecoöperaties, leveranciers van isolatiemateriaal, zonnepanelen, warmtepompen en andere slimme toepassingen waren aanwezig.

Energiearmoede – aanpak maatregelen (SPUK middelen Rijk)

Aanpak energiearmoede is in samenwerking met NOT-gemeenten ontwikkeld. In december zijn 2 nieuwe gemeentelijke subsidieverordeningen vastgesteld waarmee woningbezitters worden gestimuleerd om de eigen woning te isoleren.

Duurzaamheid is een programma

Gemeenten hebben vanuit het Klimaatakkoord de regie op het verduurzamen van de gebouwde omgeving gekregen. Vanuit dit akkoord zijn er op basis van document analyses ongeveer 28 (nieuwe) of (sterk) geïntensiveerde taken bij gemeente belegd. Een grote opgave voor de gemeente. Na goedkeuring van de begroting 2023-2026 eind 2022 hebben we extra personele capaciteit aangetrokken om invulling te geven aan deze extra taken.

Verduurzaming gemeentelijk wagenpark en motorische gereedschappen

Waar vervanging van het gemeentelijk wagenpark en motorische gereedschappen nodig was, is gekeken naar de meest duurzame optie. Hierbij is gekeken naar bij voorkeur electrisch en anders naar de nieuwste en strengste emissienorm. Klein gereedschap is deels vervangen door electrisch gereedschap in plaats van benzine.

Verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed

In 2022 is voortgang geboekt met de verduurzaming van de panden in eigendom van de gemeente, die voor eigen gebruik en beleidsdoeleinden worden ingezet. Dat hebben we gedaan door na isoleren van de 'schil' van de panden (daken, gevels, vloeren en kozijnen), maar ook de toepassing van LED verlichting. Alle panden zijn van een nieuw energielabel voorzien en we hebben een plan opgesteld voor de volgende stap naar een energieneutraal en gasloos gebouwenbezit.

Nog niet alle panden zijn op een energielabel A (of hoger) uitgekomen. De werkplaats in Overdinkel en gymzaal De Vlasakker komen ook met na isolatie niet hoger dan energielabel C. Vanwege de nieuwbouw van de school in Beuningen, in combinatie met het dorpshuis, is gewacht met verduurzaming van de gymzaal. Met de volgende stap naar een energieneutraal en gasloos gebouwen bezit zullen ook deze gebouwen op een energielabel A (of hoger) uitkomen. Voor het Zwembad Brilmansdennen is daar al op vooruit gelopen en onderzoek gedaan naar het gasloos verwarmen via aquathermie, waarbij gebruik wordt gemaakt van de restwarmte uit het gezuiverde afvalwater (effluent) van de rioolwaterzuivering.

Energie duurzaam inkopen

Voor de eigen organisatie wordt duurzame energie gebruikt. Denk aan de eigen gebouwen, straatverlichting en rioolgemalen. Sinds 2021 nemen wij daarvoor 100% groene stroom af van Greenchoice met de Garantie van Oorsprong van Twence. Twence op zijn beurt gaat daarvoor in de komende jaren extra (zonne)energie projecten starten om aan onze elektrabehoefte te voldoen.

Voor de gasbehoefte van onze eigen gebouwen is in 2022 een regionale aanbesteding afgerond. Met ingang van 2023 zal 100% groen gas worden afgenomen van Vattenfall met de Garantie van Oorsprong van Twence biogas. Twence produceert biogas dat zij opwerken naar groen gas welke via het bestaande aardgas netwerk aan ons wordt geleverd.

De Losserse samenleving is gestimuleerd om initiatieven op het gebied van duurzaamheid te ontwikkelen en uit te voeren

  • We zetten ons netwerk en onze kennis pro actief in ten behoeve van het ontwikkelen en stimuleren van initiatieven op het gebied van duurzaamheid
  • Bij gemeentelijke rioleringsprojecten worden inwoners actief benaderd, om te stimuleren dat men het dakwater van de eigen woning afkoppelt van het vuilwaterriool en dit schone regenwater opvangt in regentonnen en/of de eigen tuin. Dit in combinatie met het bevorderen van ‘ontstenen’ en vergroenen van de tuinen.
  • Goede voorlichting en samenwerking met inwoners voor klimaatbestendigheid, energietransitie en de circulaire economie.
  • Evaluatie van het Zonneveldenbeleid wordt opgesteld.
  • Een doorvertaling van het gasloos bouwen naar bestaande en toekomstige woningvoorraad is gemaakt in de vorm van de Warmtevisie.
  • Wijkuitvoeringsplannen Beuningen en Losser-West zijn opgesteld.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Energiefonds bedrijven

Na een aanvankelijk sterk begin van het energiefonds Losser met 11 verstrekte leningen, is er in 2022 helemaal geen lening verstrekt. Daarmee blijft het totaal aantal verstrekte leningen steken op 11. De Coronacrisis zal hier waarschijnlijk mee te maken hebben gehad.

Evaluatie zonneveldenbeleid

In 2022 zijn voorbereidingen getroffen om in 2023 een herziend zonneveldenbeleid voor te leggen.

Organisatie energiecafé’s in dorpen

Naar aanleiding van de Webinars over de energietransitie in 2021, is samen met de dorpsraden een op maat gemaakt programma opgesteld voor een informatieavond per dorp over het thema verduurzaming van woningen. Deze avonden hebben in 2022 onder de noemer ‘energiecafé’ plaatsgevonden.

Verduurzaming eigen woning.

Ons nieuwe coalitieakkoord legt de nadruk op het helpen van mensen die zelf willen verduurzamen. Daarnaast zijn de wijkuitvoeringsplannen Losser-west en Beuningen door het college vastgesteld.

De gemeente Losser voldoet aan de doelstellingen van 'Afvalloos Twente in 2030'

  • Voorgestelde aanpassingen uit de 3e evaluatie van het project ‘Differentiatie tarieven Huis aan huis afval’ zullen worden doorgevoerd met als doel het aantal kilo’s restafval te verminderen.
  • Bij de bouw van het nieuwe afvalbrengpunt zal het aantal te scheiden fracties op het afvalbrengpunt worden uitgebouwd zodat er meer afval kan worden hergebruikt en gerecycled. Tevens wordt onderzocht op welke wijze het afvalbrengpunt verder kan bijdragen aan strategische beleidsdoelstellingen op gebied van duurzaamheid en circulariteit.
  • Scholen actief betrekken bij initiatieven om te komen tot een afvalloos Twente: ‘Schoon belonen'
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Evaluatie diftar

De derde evaluatie van het project ‘differentiatie tarieven Huis aan Huis afval’ is in 2022 uitgevoerd. De resultaten van deze evaluatie zijn eind 2022 gedeeld met de raad.

Afvalbrengpunt

In 2022 is er verder onderzoek gedaan naar de veiligheid op het huidige afvalbrengpunt. Hieruit zijn een aantal aanbevelingen gekomen. Er is nog niet gestart met het onderzoek naar een nieuw afvalbrengpunt die bijdraagt aan strategische doelstellingen op het gebied van duurzaamheid en circulariteit.

Afvalloos Twente

Afgelopen jaar is de werkgroep afvalloos Twente weer nieuw leven ingeblazen en hebben zij een nieuwe stuurgroep gekregen met bestuurlijke trekkers. Eind 2022 is er een plan opgesteld om hier de komende jaren mee bezig te gaan.

Er zijn maatregelen genomen om verontreiniging van de bodem te voorkomen

Komende jaren zal de aandacht uitgaan naar de monitoring en evaluatie van het beleid zoals geformuleerd in het regionale 'bodembeheerplan bodemkwaliteitskaart'. Het toezicht en de handhaving van grondverzet en toepassen van bouwstoffen zal worden geïntensiveerd. Het accent zal worden gelegd op vrije veld toezicht. In 2021 is het streven om hier, naast het reguliere toezicht vanuit de ODT, ook door Domein II boa’s (milieu c.a.) op te laten handhaven.

 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

De evaluatie van de bodemkwaliteitskaart en het bodembeheerplan is regionaal gestart maar nog niet afgerond. Het toezicht en de handhaving van grondverzet en het vrije veld toezicht zijn geïntensiveerd. 

We maken de gemeente Losser klimaatbestendig in een tempo dat gelijk is aan de (verwachte) snelheid van de klimaatverandering

  • De resultaten uit de regionale Klimaatstresstesten en onze eigen berekeningen worden gebruikt voor het aangaan van klimaatdialogen met inwoners. Dit is weer input voor het op te stellen Water en Klimaatadaptatieplan (opvolger van het Gemeentelijk Rioleringsplan).
  • Stellen van eisen aan ruimtelijke ontwikkelingen (zowel de gemeentelijke ontwikkelingen als die van derden) op gebied van vooral waterberging en groen.
  • Bij ontwerp en uitvoering van gemeentelijke plannen (ontwikkeling van de  openbare ruimte, ontwikkeling bestemmingsplannen en dergelijke) concrete maatregelen op gebied van klimaatadaptatie en duurzaamheid doorvoeren.
  • Bij vervanging en aanvulling van bomen kiezen we voor soorten die beter bestand zijn tegen extremere omstandigheden. Bij de keuze voor beplanting streven we naar meer biodiversiteit en een groter aandeel bloeiende planten om de insectenpopulatie te bevorderen. Hiermee beogen we ook het bevorderen van natuurlijke vijanden van invasieve soorten zoals de eikenprocessierups. Dit onderdeel wordt verder uitgewerkt in het Groenbeheer- en -beleidsplan.
  • Het project Beken & Bleken van Losser verbindt de (her)inrichting van dorp en landschap aan oplossingen voor klimaatopgaven. Met het project is een Erfgoed Deal verworven. (Zie ook programma Sociaal).
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Losser klimaatbestendig maken

Losser volgt, in nauwe samenwerking binnen het Twents waternetwerk, de landelijke aanpak DPRA (deltaprogramma ruimtelijke adaptatie). Om dit mogelijk te maken hebben we klimaatstresstesten uitgevoerd en hebben we met succes een beroep gedaan op landelijke Impulsgelden. In 2022 is het vigerende GRP verlengd, waarbij het kostendekkingsplan is geactualiseerd en geïndexeerd. Hiermee ontstaat ruimte om de komende twee jaar te werken aan een klimaatadaptatiestrategie voor Losser

Om beleid en strategie om te zetten naar concrete projecten, waarbij ook derden worden gestimuleerd om bij te dragen aan onze doelstellingen t.a.v. een klimaatrobuuste leefomgeving, wordt het principe van integrale, dynamische en opgavegerichte programmering ingezet.

Concrete projecten
Ook in 2022 zijn flinke resultaten geboekt om bijvoorbeeld het centrum van Losser klimaatrobuuster te maken. Dit door deze opgave onderdeel te laten uitmaken van de centrumontwikkelingen Losser, inclusief de aanpalende gebieden aan de noord en zuidzijde (waar onder de omgeving Kloppenstraat/Braakstraat). Hier is grootschalig verhard oppervlak (ook van privé terrein) afgekoppeld en geïnfiltreerd in de bodem. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de krattenvelden, maar ook klimaatbomen en is het gehele systeem van 'blauwe aders' in het centrum robuuster gemaakt. Door de integrale werkwijze zijn ook particuliere ontwikkelingen aangehaakt. Daardoor is het effect nog groter is geworden (bijvoorbeeld het Keizershofje).

Alle klimaatmaatregelen samen, als onderdeel van de integrale centrumaanpak, zijn gehonoreerd met bijdragen vanuit twee landelijke deltaprogramma’s (ZON en DPRA). Voorafgaand aan de uitvoering zijn klimaatdialogen uitgevoerd. Zo hebben kinderen spelenderwijs kennis genomen van de werking van rioleringssystemen en welke klimaatontwikkelingen daarbij een rol spelen. Hierdoor is tevens bijgedragen aan doelstellingen op gebied van educatie.

Ruimtelijke ontwikkelingen

We houden, ook bij ruimtelijke ontwikkelingen van derden, rekening met het aspect duurzaamheid/klimaatbestendig door middel van het opnemen van een verplichte paragraaf "Milieu en omgevingsaspecten" in bestemmingsplannen (geur, bodem, geluid, water- en luchtkwaliteit, externe veiligheid, ecologie, cultuurhistorie en verkeer en parkeren). Dit is een voortdurende actie bij ruimtelijke ontwikkelingen.

Klimaatbestendige bomen

In het door de gemeenteraad vastgestelde groenbeheer- en beleidsplan staat o.a. hoe we omgaan met onze bomen. Bij nieuwe plannen en vervanging van oude beplanting is rekening gehouden met biodiversiteit en zijn, afhankelijk van de locatie, klimaatbestendige bomen toegepast. 

Doelstelling (F4):
In de gemeente Losser is het prettig wonen en leven.

De openbare ruimte is schoon, heel en veilig

  • Het planproces om te komen tot een visie op de kwaliteit openbare ruimte (verbrede Nota Kapitaalgoederen). Dit is afhankelijk van de voortgang van het opstellen van de Omgevingsvisie.
  • Planproces (conform de voorstelde “twee sporen aanpak”) van het Groenbeleidsplan en -beheerplan waarbij tevens de inzet van het Servicebedrijf wordt betrokken. Hier ligt een sterke relatie met de visie op de kwaliteit van de openbare ruimte.
  • Opstellen beleid- en vervangingsplan voor civieltechnische kunstwerken (waaronder bruggen, beschoeiingen etc).
  • Deelnemen aan de landelijke opschoondag en de World Cleanup Day 2022, en hierbij de vrijwilligersgroep faciliteren en ondersteunen waar nodig.
  • Uitvoering maatregelen Hondenbeleidsplan op basis van de al uitgevoerde tussenevaluatie, zal nog 1 jaar door gaan. Door de afschaffing van de hondenbelasting zal het programma in 2022 eindigen.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Omgevingsvisie Losser/ Nota Kapitaalgoederen

In 2022 is de Omgevingsvisie ter besluitvorming aangeboden aan de Raad. Het opstellen van de Nota Kapitaalgoederen en het kwaliteitsplan fysieke leefomgeving volgt na besluitvorming over de Omgevingsvisie, aangezien deze kaderstellend is. 

Groenbeleidsplan

In 2022 is het groenbeleidsplan opgesteld en vastgesteld door de gemeenteraad. 

Civieltechnische kunstwerken

Er is nog geen beleids- en vervangingsplan voor civieltechnische kunstwerken opgesteld. Wel wordt er jaarlijks een uitvoeringsplan gemaakt waarbij wordt aangegeven wat er in dat jaar moet worden uitgevoerd. 

Zwerfafvaldag 2022

In 2022 hebben we meegedaan aan zowel de nationale opschoondag in maart, als de World cleanup day in september. De gemeente heeft hierin een faciliterende rol gespeeld voor de vrijwilligers. 

Hondenbeleidsplan

In 2022 is er een evaluatie van het hondenbeleid opgesteld en gedeeld met de raad. Hierin is besloten geen nieuw beleid op te stellen maar de maatregelen die vanuit het oude beleid zijn gestart wel door te laten lopen (te denken valt aan de blauwe hondenpoepbakken en het zoeken naar een geschikte locatie voor hondenlosloopvelden).

De openbare ruimte is kwalitatief passend ingericht afgestemd op de gebruiksfunctie

  • Binnen ruimtelijke projecten is aandacht voor de presentatie van kunst en erfgoed.
  • Afronding van de herinrichting buitenruimte Erve Boerrigter (fase II), De Lutte ter verbetering van ‘ontvangstfunctie’ op basis van de visie “Kwaliteitsimpuls De Lutte”.
  • Afronding van het ontwerpproces centrumplein De Lutte en “Gastvrij De Lutte”, mede ter bevordering doelstellingen op gebied van Recreatie en Toerisme (onderdeel Kwaliteitsimpuls De Lutte).
  • Verbinding ’t Keampke en omgeving met centrumplein De Lutte (deelproject uit Dorpsranden-Kwaliteitsimpuls De Lutte).
  • Uitwerken van de niet-technische delen van het Wegenbeleidsplan waaronder de uitwerking van wegvakken, waarbij gebruik en functie niet in overeenstemming zijn met de huidige inrichting.
  • Het faciliteren/stimuleren van elektrisch rijden via het aanbieden van openbare laadinfrastructuur.
  • Aanvang uitvoering riothermie Zwembad Brilmansdennen om tot een aardgasloos gebouw te komen, waarbij de warmte wordt opgewekt met de restwarmte uit het effluent (na de zuivering) van de Rioolwaterzuiveringsinstallatie.
  • De Wijk-uitvoeringsplannen (WUP's) Beuningen en Losser-West zijn opgesteld. Inwoners en de Raad zijn door middel van een uitgebreid participatie proces betrokken bij de totstandkoming van deze WUP's.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Presentatie Kunst en Erfgoed
Het project Beken&Bleken van Losser is een voorbeeld van hoe Erfgoed in ruimtelijke projecten concreet gemaakt wordt. Daarnaast is de zorg voor monumenten een belangrijk onderdeel van ons ruimtelijk instrumentarium. 

Kwaliteitsimpuls De Lutte
In 2022 is voortvarend verder gewerkt aan ontwerp- en participatieprocessen en technische voorbereiding van een aantal deelprojecten binnen het uitvoeringsprogramma Kwaliteitsimpuls De Lutte. Hierbij wordt integraal gewerkt aan het bijdragen aan meerdere (strategische) beleidsdoelen en opgaven. Concreet is gewerkt aan de ontwerpvisie (en de technische uitwerking daarvan) voor de ontwikkeling van het centrumplein, inclusief het bevorderen van economische activiteiten. Hierin is het participatieproject 'Gastvrij De Lutte' meegenomen. Daarnaast is gewerkt aan de volgende fase van de herinrichting van de buitenruimte van Erve Boerrigter (het 'open' maken van de zichtlijnen op de dorpsboerderij, herinrichting van het terrein en ook de aanbesteding van de groen-blauwe zone ter plaatse van Erve Boerrigter).
Vanuit doelstellingen als inclusie en klimaatadaptatie is, als onderdeel van het programma Kwaliteitsimpuls de Lutte, gewerkt aan een omgevingsanalyse van het gebied direct ten noorden van de Hanhofweg, waaronder 't Keampke. 

Uitwerken van de niet-technische delen van het Wegenbeleidsplan

Het beheersysteem met gevulde wegvakken is kloppend gemaakt samen met de data top 15 (Provinciaal project). Hierbij is gekeken naar de wegvakken inclusief snelheden met bebording. Verkeerskundig moet nu nog gekeken worden of snelheid en inrichting in overeenstemming is.

Openbare laadpalen

In 2022 zijn er in totaal 7 laadpalen bijgekomen in verschillende dorpen.

Wijkuitvoeringsplannen

De WUP’s zijn in 2022 door het college vastgesteld.

In Beuningen is intensief samengewerkt met een klankbordgroep van bewoners, waarbij meerdere acties zijn opgezet.

In Losser-west is veel inspanning geleverd door de gemeente om de samenwerking met de klankbordgroep te intensiveren. De focus van het college ligt nu op helpen van mensen die zelf willen verduurzamen.

Daarnaast is er in 2022 een samenwerking gevormd met Greuner en inwoners uit de verschillende WUP-wijken in NOT. We hebben binnen met deze groep onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van een kleinschalig bronnet in NOT.

Visie ruimtelijke aandachtsgebieden centrum Losser 
In nauwe samenwerking met verschillende vastgoedpartijen is de ruimtelijke ontwikkelingsrichting voor een aantal zogenaamde 'ruimtelijke aandachtsgebieden' in het centrum van Losser uitgewerkt en ter inzage gelegd in een ontwerpvisiedocument. Het gaat daarbij om de ontwikkelingsrichting voor de noordzijde van het Martinusplein, Aloysiuslocatie en de Brink (Jumbo inclusief de voormalige postkantoorlocatie). Deze ontwikkelingen hebben direct effect op de omliggende openbare ruimte welke immers daarop afgestemd moet zijn, maar waarbij de onderlinge samenhang van wezenlijk belang is voor de ruimtelijke kwaliteit in het centrum van Losser. Om dit reden is in 2022 o.a. gewerkt aan parkeeronderzoek en het opstellen van een parkeerbalans. Dit ten behoeve van de verdere centrumontwikkelingen.

Haalbaarheidsonderzoek Aloysiuslocatie
We hebben verder invulling gegeven aan de uitwerking van het de door de raad gekozen voorkeursscenario met betrekking tot de herinvulling van de Aloysiuslocatie. Daarbij is de gespreksfase met potentiële, toekomstige gebruikers afgerond, zijn de financiële consequenties geactualiseerd en zijn de ruimtelijke randvoorwaarden inzichtelijk gemaakt. Ook is het proces opgestart om te komen tot een ontwerp van het gebouw en de openbare ruimte, zodat de raad op basis hiervan een besluit kan nemen in 2023 over het benodigde krediet. 

Bij het vervangen en verbeteren van voorzieningen in de openbare ruimte zijn op integrale wijze de brede gemeentelijke doelstellingen nagestreefd

De integrale ontwikkeling van de openbare ruimte is opgenomen in het Integraal Meerjarig Investerings- en onderhoudsprogramma voor de openbare ruimte (MIP). Door brede maatschappelijke opgaven te verbinden met autonome opgaven in de openbare ruimte wordt bijgedragen aan de strategische beleidsdoelen van de gemeente. Hieruit ontstaan programma's en projecten als:

  • Kwaliteitsimpuls Beuningen en Glane
  • Vervolg uitvoeren van deelprojecten uit het uitvoeringsprogramma ‘Kwaliteitsimpuls De Lutte” (o.a. planproces herinrichting Beatrixstraat-Margrietstraat, planproces centrumplein De Lutte, dorpsrand De Lutte, Gastvrij De Lutte, buitenruimte Erve Boerrigter).
  • Samen met partners en stakeholders opzetten en uitvoeren van een breed en dynamisch uitvoeringsprogramma Centrumplan Losser (op basis van het ‘Parapluplan centrum Losser’). Naast projecten als bijvoorbeeld Beken&Bleken van Losser, valt hieronder ook het opzetten van een structurele vorm van gezamenlijk centrummanagement.
  • Centrumontwikkelingen Losser, fase II, inclusief de ruimtelijke aandachtsgebieden.
 

Wat is er in 2022 gedaan?

Door brede maatschappelijke opgaven te verbinden met autonome opgaven in de openbare ruimte, wordt bijgedragen aan de strategische beleidsdoelen van de gemeente. Het instrument dat we daarvoor gebruiken is het MIP (het integraal, meerjarig, dynamisch investerings- en onderhoudsprogramma). 
De huidige (maatschappelijke) ontwikkelingen maken het echter nodig dat we als gemeente meer opgavegericht gaan werken. In 2022 is verder gewerkt aan de voorbereidingen om opgavegericht te gaan werken. In dat kader is ook gekeken op welke wijze het MIP verder uitgebouwd kan worden zodat geborgd wordt dat er integraal gewerkt wordt, in samenwerking met partners en andere partijen. Hiermee wordt geborgd dat bij ingrepen in leefomgeving wordt bijgedragen aan strategische beleidsdoelstellingen en maatschappelijke opgaven.

De gemeente Losser borgt de omgevings-kwaliteit en sociale cohesie door de actuele regels correct toe te passen en te handhaven en verantwoord ruimte te bieden

Ten behoeve van de (opnieuw uitgestelde) invoering van de Omgevingswet per 1 juli 2022, stellen we in de eerste helft van 2022 de Omgevingsvisie op en werken we aan een omgevingsplan voor industrieterrein Zoeker Esch-De Pol. De werkprocessen zijn conform de bedoeling van de Wet ingericht en het ontsluiten van informatie via het landelijke digitale stelsel is in volle gang. Daarom gaan we in de eerste helft van 2022 ook uitgebreid testen met de nieuwe werkprocessen en systemen, zodat we klaar zijn voor 1 juli 2022.

De beleidscyclus (big8) is geïmplementeerd, waardoor we de 2021 ingezette verbetering van dienstverlening aan de “voorkant” en heldere en rechtvaardige handhaving aan de “achterkant” in 2022 blijven doorontwikkelen. Ook het daarmee verschuiven van repressie naar preventie blijft een continu (ontwikkel)proces. Op het gebied van vergunningen, toezicht en handhaving wordt ook voor 2022 een uitvoeringsprogramma opgesteld, waarin we prioriteiten gaan stellen. Dit doen we, omdat we binnen de beschikbare middelen keuzes moeten maken.

 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Vergunningen, toezicht en handhaving.

Voor wat betreft de 'Big 8', de gehanteerde beleid- en uitvoeringscyclus voor taken op het terrein van vergunningen, toezicht en handhaving, vindt continue verbeterslag plaats. Ieder jaar wordt in dit kader een uitvoeringsprogramma opgesteld en aan het eind van het jaar verantwoording afgelegd in een jaarverslag. Ook voor 2022 zijn we door het Interbestuurlijk toezicht van de Provincie Overijssel in het groene regime gebleven.

In 2022 heeft de Omgevingsdienst haar werkwijzen aangepast om de afhandeling van verzoeken om specialistische adviezen, waaronder juridische ondersteuning en de afhandeling van vergunningen, te verbeteren en daarmee de ontstane achterstand in te lopen. Dit vroeg ook om tijdelijke bijstelling van prioriteiten en het kwaliteitsniveau. In 2022 is de conclusie getrokken dat (gedeeltelijke) voortzetting van de aangepaste werkwijzen noodzakelijk is.

In 2022 heeft een uitgebreid participatieproces plaatsgevonden voor wat betreft de gemeentelijke Omgevingsvisie. Deze is inmiddels gereed voor vaststelling. Binnen het project 'DSO en Werkprocessen' zijn in 2022 alle vereiste applicaties geïnstalleerd, grotendeels ingericht en gekoppeld aan het DSO. Ook is gestart met training en instructies aan gebruikers en wordt de testfase ingericht. In 2022 is ook gewerkt aan verschillende verordeningen die aangepast moeten worden bij inwerkingtreding van de Omgevingswet. 

Er is variatie en kwaliteit in het woningaanbod

In 2022 geven we uitvoering aan de Woonvisie 2021-2031 en het bijbehorende actieplan Woonvisie. Belangrijk aandachtspunt is de zorg voor voldoende woningen voor starters/jongeren en het bevorderen van doorstroming van senioren. We zorgen voor voldoende middelen om het instrument Startersleningen voort te kunnen zetten.

 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Net als voorgaande jaren zijn op basis van de Woonvisie Losser prestatieafspraken met de woningcorporatie Domijn en de Stichting Huurders Belangen Losser gemaakt.

De woningvoorraad is toegenomen met 98 woningen.

We hebben drie startersleningen verstrekt.

Kernen hebben een aantrekkelijk en toekomstbestendig voorzieningenniveau

We geven uitvoering aan de detailhandelsvisie, waarbij het aanbod aan winkelvloeroppervlak wordt afgestemd op de vraag en voor de kernen Losser, de Lutte en Overdinkel kernwinkelgebieden worden aangewezen om deze zo compact mogelijk en levendig te houden.

  • We streven er naar de culturele voorzieningen in de dorpen zo goed mogelijk in stand te houden. In samenspraak met het culturele veld werken we aan een ‘doorstart na corona’. (Zie ook programma Sociaal).
  • We hebben subsidie ontvangen voor het ontwikkelen van een Kerkenvisie (een strategische visie op de toekomst van onze kerkgebouwen). Het opstellen van deze kerkenvisie gebeurt in dialoog tussen de gemeente, kerkeigenaren, inwoners en erfgoedorganisaties. (Zie ook programma Sociaal).
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

"Detailhandelsvisie en flankerend beleid"
Op basis van de "Detailhandelsvisie en flankerend beleid" zijn twee subsidieverzoeken voor gevelverbetering van winkelpanden in het kernwinkelgebied van Losser ingediend. Hiervan kon er één worden gehonoreerd. Een aantal verzoeken om buiten de kernwinkelgebieden nieuwe detailhandelsbedrijven op te richten is -eveneens op basis van de vastgestelde detailhandelsvisie- geweigerd.

 

Wat heeft het gekost?

Bedragen x 1.000 EurosRealisatie  2021Begroting (na wijziging)Realisatie  2022Saldo
Fysiek15.48618.92015.9932.928
Totaal Lasten15.48618.92015.9932.928
Fysiek9.25912.12810.814-1.314
Totaal Baten9.25912.12810.814-1.314
Gerealiseerde saldo van baten en lasten6.2276.7925.1781.613
Fysiek6521.4982.115-617
Totaal Storting reserves6521.4982.115-617
Fysiek1.4512.2021.932-270
Totaal Onttrekking reserves1.4512.2021.932-270
Gerealiseerde saldo van mutaties reserves-799-704183-887
Gerealiseerd resultaat5.4286.0885.361726

Toelichting

Een uitgebreide toelichting per product is te vinden in Hoofdstuk 3 "Financiële positie".

Per saldo wijkt het Programma Fysiek afgerond € 726.000 positief af ten opzichte van de gewijzigde begroting. Dit saldo bestaat uit de volgende onderdelen:

Hieronder worden deze onderdelen afzonderlijk toegelicht.

Toelichting batig saldo lasten € 2.928.000:

De meest recente actualisatie van de grondexploitaties heeft bij de behandeling van de jaarrekening 2021 plaatsgevonden. Dit is na vaststelling van de begroting 2022. Om die reden vallen de lasten in de actualisatie € 1,180 miljoen lager uit, wat maakt dat op dit onderdeel een voordeel ontstaat (taakveld 8.2 Grondexploitatie). De lagere lasten op dit onderdeel hebben een relatie met de lagere baten (zie hieronder, bij 'baten'). 

Voor duurzaamheid, energieloket en project Losser duurzaam is voor een beperkt bedrag (± € 10.000) ten laste van dit taakveld gebracht; in de begroting was uitgegaan van € 304.000 (zie ook de toelichting bij 0.10 Mutaties reserves). Het overgrote deel van de gemaakte kosten voor duurzaamheid zijn ten laste gebracht van de daarvoor beschikbaar gestelde kredieten. Het restantvoordeel is ontstaan door een besparing op inhuur van derden. 

Doordat de werkelijke uitgaven voor onderhoud en vervanging van wegen ruim € 601.100 lager zijn dan begroot wordt dit saldo, conform de door de Raad vastgestelde methodiek van verrekenen van schommelingen in uitgaven, samen met de voor de Hoge Boekelweg ontvangen subsidie ad € 239.400 verrekend met de reserve wegen (zie toelichting baten en stortingen). Daarnaast zijn de budgetten voor onderzoek traverse N731 en het opstellen van de nota kapitaalgoederen (nog) niet zijn gebruikt ontstaat er een voordelig resultaat op taakveld 2.1 Verkeer en vervoer. Daarnaast zijn de kosten voor energie straatverlichting bijna € 51.000 lager dan begroot en is op inhuur van derden € 17.000 bespaard. 

Voor ruimtelijke ordening (taakveld 8.1) is voor de groenbeleidsvisie servicebedrijf en de mobiliteitsvisie respectievelijk € 50.000 en € 60.000 beschikbaar gesteld, maar slechts zeer beperkt ingezet.

Voor het Kleintje Kulturhus Beuningen en Losser aan de Dinkel is respectievelijk € 75.000 en € 135.000  budget geraamd als cofinanciering voor verworven subsidies (NOT 4.0). Door externe omstandigheden (Beuningen: eigendomssituaties, Losser aan de Dinkel: Corona en de doorontwikkeling tot Beken&Bleken van Losser) is de uitvoering in 2022 nog niet gestart (wel is gewerkt aan de voorbereidingen).
Van het budget voor ontwikkelingen in de ruimtelijke ordening is een bedrag van ruim € 131.000 niet besteed. Ook voor planschade zijn er geen kosten geweest in 2022 (besparing € 47.000). Het budget voor onderzoek en advies ad € 75.000 is slechts voor € 18.000 besteed. 

Binnen het taakveld 8.3 Wonen en bouwen is een voordeel ontstaan doordat voor de invoering van de omgevingswet € 256.000 minder is uitgegeven; dit voordeel wordt verrekend met de daarvoor beschikbaar gestelde reserve Omgevingswet.

De resultaten voor de taakvelden 7.3 Afval en 7.2 Riolering zijn verrekend met de hiervoor ingestelde voorzieningen; de saldi binnen deze taakvelden ontstaan doordat in de kostendekkendheid van deze producten ook de te verrekenen BTW, de kwijtschelding en kosten van straatreiniging worden meegenomen. Deze kosten, die eveneens onderdeel zijn van de kostendekkendheidsberekening van deze taakvelden, zijn niet zichtbaar binnen het taakveld 7.2 Riolering en het taakveld 7.3 Afval, maar worden elders verantwoord. In de toelichting in hoofdstuk 3 is dit bij de analyse betrokken.

Toelichting nadelig saldo baten € 1.314.000:

In de toelichting onder de lasten is al aangegeven dat de geactualiseerde grondexploitatiecijfers na vaststelling van de begroting 2022 zijn verwerkt. Naast het voordeel onder de 'lasten', leidt dit tot een (corresponderend) nadeel aan de batenzijde. Dit nadeel is in totaliteit € 2,168 miljoen groot (taakveld 8.2 Grondexploitatie).

Voor het taakveld 2.1 Verkeer en vervoer is voor de herinrichting van de Hogeboekelweg ruim € 239.400; deze wordt verrekend met de reserve wegen, omdat in 2021 de kosten eveneens zijn verrekend met deze reserve. Voor het Programmabudget Verkeersveiligheid is € 101.000 aan subsidie ontvangen; in de begroting was rekening gehouden met € 37.800. 

Bij taakveld 8.3 Bouwen en wonen zijn voordelige resultaten geboekt door extra opbrengsten omgevingswet (welke worden verrekend met de daarvoor beschikbaar gestelde reserve Omgevingswet), een hogere opbrengst bouwleges, opgelegde dwangsommen en een hogere opbrengst uit verkoop groenstroken.

Het restant van voordeel op de baten ontstaat met name bij het taakveld 7.2 Riolering en 7.3 Afval; voor een toelichting hierop verwijzen wij u graag naar hoofdstuk 3.

Toelichting nadelig saldo stortingen reserves € 617.000:

Op dit onderdeel is sprake van een voordelig resultaat. Dit betekent dat hogere bedragen aan de reserves zijn toegevoegd dan geraamd. Naast een voordelig verschil van € 222.500 door de afwijking tussen de begrote en gerealiseerde winstneming uit de grondexploitaties is er € 839.700 verrekend met de reserve wegen (zie ook de toelichting op de lasten en de baten).

Toelichting nadelig saldo onttrekkingen reserves € 270.000:

Het overgrote deel van dit nadelig saldo wordt vooral veroorzaakt door de lagere kosten voor de omgevingswet, waardoor ook een lager onttrekking uit de daarvoor ingestelde reserve noodzakelijk is.

1.3. Bestuur en Dienstverlening

 

Programmadoel:

"De gemeente zorgt voor een optimale dienstverlening en openbare orde en veiligheid."

Doelstellingen:

  1. Optimale veiligheid waarin het accent verschuift van bestrijden naar voorkomen
  2. De gemeente Losser biedt optimale (publieks)dienstverlening
  3. De gemeente Losser heeft een effectieve en efficiënte bedrijfsvoering

Doelenboom Bestuur en Dienstverlening

Bestuur en Dienstverlening--> Optimale veiligheid--> Lasten2.032
--> Baten14
Optimale dienstverlening--> Lasten555
--> Baten329
Effectieve en efficiĆ«nte bedrijfsvoering--> Lasten12.239
--> Baten52.003

 

Wat hebben we bereikt?

In het afgelopen jaar is gewerkt aan een verdere verbetering van de samenwerking en dienstverlening. Inwoners krijgen steeds meer de gelegenheid een rol te nemen in het beleidsproces. Met externe organisaties is gezocht naar mogelijkheden om samen te werken.

 

Wat hebben we ervoor gedaan?

Doelstelling (D1):
Optimale veiligheid waarin het accent verschuift van bestrijden naar voorkomen.

Er is ingezet op het tegengaan van een toenemende bedreiging van ondermijnende criminaliteit voor de integriteit van de gemeente Losser, haar inwoners en ondernemers

In het voorjaar van 2021 heeft de gemeenteraad het Integraal Veiligheidsplan 2021-2024 vastgesteld. Rode draad hiervan is: We zetten in op voorkomen waar het kan, optreden waar het moet. We werken aan het vergroten van de weerbaarheid en alertheid van onze inwoners en gemeenschap.

Hierin zijn de uitgangspunten, prioriteiten en ambities opgenomen en ligt er een kader om de gemeente Losser veilig. Daarvoor is structurele samenwerking met maatschappelijke partners en met justitie en politie essentieel.

De gemeente Losser hanteert daarbij de volgende prioriteiten:

  • Veilige woon- en leefomgeving met als specifieke punten woonoverlast en jeugdoverlast en alcohol- en drugsgebruik onder jongeren, ondermijning en weerbare samenleving en de aanpak van 'High Impact Crimes', zoals inbraken en internetfraude.
  • De speerpunten zijn tot stand gekomen in samenspraak met justitie en politie.
  • Een aantal aandachtsvelden behoeft continue aandacht, zoals evenementenveiligheid en verkeersveiligheid.
  • Bij de behandeling van het Integraal Veiligheidsplan 2021-2024 in de gemeenteraad, heeft de burgemeester de toezegging gedaan een infographic te maken over 'waar onze inwoners op welk moment van de dag terecht kunnen' met veiligheidsgerelateerde meldingen of signalen. Gestreefd wordt naar oplevering van deze infographic in Q4 van 2021.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Aantal controles in het kader van ondermijning uitgevoerd.

Deelname aan ondermijningsweken van de Veiligheidsregio Twente, met oog voor bewustwording van onze inwoners.

Begin 2022 aangesloten bij Meld Misdaad Anoniem (MMA).

Ingezet op update en uitbreiding van het BIBOB en exploitatievergunningen. Dit krijgt in 2023 een verder vervolg.

Organiseren van een voorlichtingsavond raadsleden over ondermijning.

HackShield aangeboden aan basisscholen. Dat is een cyberweerbaarheid programma voor scholieren.

We hebben buurtbemiddeling Losser opgestart, voor een pilotperiode van twee jaar.

Er is adequate zorg op het gebied van brandweer, openbare orde, gezondheidszorg en rampen- en crisisbestrijding

  • Voor de Veiligheidsregio Twente (VRT) vormen het regionaal risicoprofiel en het beleidsplan 2021-2024 de basis voor de programma’s van brandweer, GHOR, multidisciplinaire onderwerpen en Gemeenten.
  • Centraal thema in het nieuwe beleidsplan is de inzet op het behoud van wat gerealiseerd is. Daarnaast wil de Veiligheidsregio innoveren door samen te werken met kennisinstituten, bedrijven, ondernemers en inwoners van Twente.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

In 2022 ontstond de vluchtelingencrisis door de oorlog in Oekraïne. Dit heeft vooral in de beginperiode een groot beslag gelegd op de capaciteit van onder meer team Veiligheid. Hierdoor is een aantal andere zaken blijven liggen, die momenteel weer worden opgepakt. Verder is er weer begonnen met het oppakken van crisisteamoefeningen. Het eerste kwartaal van 2022 heeft de afwikkeling van de coronapandemie nog een groot beslag gelegd op de capaciteit van Team Veiligheid. Dit ging vervolgens nagenoeg naadloos over in de opvang van vluchtelingen.

Doelstelling (D2):
De gemeente Losser biedt optimale (publieks)dienstverlening.

Inwoners, ondernemers en andere belanghebbenden zijn op uiteenlopende wijze betrokken bij het opstellen van beleid en vormgeven van projecten

Voor 2022 stond het opstellen van een nieuwe omgevingsvisie op de planning. In het eerste kwartaal van 2023 wordt deze voor besluitvorming aangeboden aan de raad. Inwoners, ondernemers en andere belanghebbenden wordt hierin gevraagd hun visie in te brengen. Na de coronacrisis gaan we door met het zoeken naar andere vormen van participatie. In 2022 is bij de realisatie van de diverse projecten gekozen voor het informeren van belanghebbenden op een zodanig moment dat eventuele aanpassingen nog meegenomen kunnen worden. 

 

 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Plan voor bouw zeven woningen voormalige Martinusschool.

De omwonenden zijn geïnformeerd over de plannen en er zijn afspraken gemaakt over kap van een boom en overdracht van stukjes grond. Verder is afgesproken dat (een afgevaardigde) van de omwonenden betrokken wordt bij de selectie van een bouwplan voor de woningen.

Erve Scholten Austie

Erve Scholten Austie (Paandersdijk 9) is eigendom van de provincie Overijssel, maar dit erf gaat in de verkoop. Om het karakter en de identiteit van deze plek te behouden en/of te versterken startte de provincie Overijssel samen met de gemeente Losser, omwonenden en betrokkenen een ontwikkeltraject. Hierbij worden de historische, culturele en landschappelijke waarden van Erve Scholten Austie in beeld gebracht. De provincie onderzoekt hoe (een aantal van) deze waarden kunnen worden behouden en/of versterkt bij de verkoop van de boerderij. Tijdens een ontwikkeltweedaagse eind juni 2022 zijn samen met (lokale) stakeholders (Waterschap, Staatsbosbeheer, Oversticht, Landschap Overijssel), dorpsraad Beuningen en omwonenden de waarden en opgaven in en rondom het erf in kaart gebracht.  Ook zijn verschillende potentiële initiatiefnemers uitgenodigd om in gesprek te gaan over hun visie op de ontwikkeling van Erve Scholten Austie. Dit heeft input geboden voor mogelijke ontwikkelscenario’s.  Op 26 september 2022 heeft een publiekspresentatie plaatsgevonden in Beuningen waarbij de mogelijke ontwikkelscenario’s zijn gepresenteerd en de mogelijkheid is geboden om in gesprek te gaan hierover.

Visie ruimtelijke aandachtsgebieden centrum Losser

Op 14 april 2022 is een inloopbijeenkomst georganiseerd, waarbij de ruimtelijke ontwikkelingsrichting van de verschillende ruimtelijke aandachtsgebieden mondeling is toegelicht. Er was de mogelijkheid tot het stellen van vragen en het achterlaten van tips/suggesties

Participatie project Wind de Lutte:

De Provincie is hierbij "in the lead" en Prowind is initiatiefnemer. De gemeente heeft hierin een controlerende en faciliterende rol. Wij hebben ondersteund bij de organisatie van  bewonersbijeenkomsten m.b.t. windpark de Lutte (twee bijeenkomsten). NMO is door de gemeente ingezet om lokaal eigendom te realiseren.

Zonnepark Kronos Overdinkel

Twence is hierbij initiatiefnemer. De gemeente had een controlerende en faciliterende rol bij onderstaande activiteiten: 

  • Bewonersbijeenkomst Overdinkel over lokaal eigendom nieuwe zonnepark Twence. Rol van gemeente: zoveel mogelijk faciliteren voor lokaal eigendom en procesparticipatie. NMO door gemeente ingezet om lokaal eigendom te realiseren.
  • Financiële participatie in zonnepark mogelijk geweest via obligaties.
  • Procesparticipatie over o.a. landschappelijke inpassing en inrichting toeristisch Drielandspunt. 

Wijkuitvoeringsplan Beuningen

  • Periodiek bijeenkomsten met klankbordgroep Beuningen.
  • Onderzoek kleinschalig bronnet; er is samen met bewoners uit de 7 NOT-WUP wijken en energiecoöperatie Greuner een onderzoeksvraag opgesteld. Deze is vervolgens bij Greuner als opdrachtnemer gelegd. 
  • Met straatvertegenwoordigers hebben gesprekken plaatsgevonden over het thema aardgasvrij. 

Wijkuitvoeringsplan Losser-west

  • Er hebben gesprekken plaatsgevonden met de klankbordgroep Losser-West. 

Diversen op gebied van duurzaamheid

  • Energiecafé’s in dorpskernen over energietransitie en opgave verduurzaming gebouwde omgeving. Doel was om bewoners te informeren, maar ook het opstarten van gesprekken. 
  • Bij de oprichting van ECNOT zijn energiecoöperaties vanuit de vier NoordOost Twentse gemeenten betrokken en deze participeren ook in de ECNOT (waaronder Greuner uit Losser). Participatie vond plaats door gesprekken met de LEI’s. Dit heeft onder andere geleid tot een eigen energiebedrijf, met de naam EcNOT. Bedoeld om nieuwe initiatieven waar nodig te ondersteunen voor borging van lokaal eigendom.

Vernieuwde website

De website van de gemeente Losser is vernieuwd en verbeterd. Inwoners hebben meegedacht over de inrichting van de website en actief getest op de gebruiksvriendelijkheid.

Aanpak energiearmoede

De participatieraad is actief betrokken geweest bij de ontwikkeling van de aanpak op energiearmoede. Mede op basis van de geleverde input kon een voorstel worden uitgewerkt, waarover de raad begin 2023 een besluit heeft genomen.

Intensievere samenwerking vindt plaats met nieuwe en bestaande partners en allianties

  • We brengen ondernemers, (maatschappelijke) organisaties en burgers met elkaar in contact en zetten ons netwerk en onze kennis in ten behoeve van het ontwikkelen, stimuleren en borgen van de leefbaarheid binnen onze gemeente. We zijn waakzaam voor de gevolgen van Corona.
  • Lidmaatschap K80: In het najaar van 2021 is een aanvraag voor lidmaatschap van de K80 in 2022 ingediend. De K80 is een netwerk van 55 kleine Nederlandse gemeenten, die kennis met elkaar delen en samenwerken op onderdelen waar dat een meerwaarde oplevert. Ook trekken zij samen op om gedeelde belangen onder de aandacht te brengen bij de landelijke en Europese politiek. Door het halen en brengen van kennis met gemeenten met dezelfde uitdagingen komen we tot nieuwe inzichten, die ons helpen onze doelen beter en efficiënter te realiseren. Het netwerk biedt nieuwe ingangen en meer gezamenlijke zeggingskracht bij andere overheden en bedrijven. Deelname aan de K80 draagt dus bij aan het realiseren van maatschappelijke en organisatieopgaven en versterkt ons in de lobby. Hiervoor participeren we bestuurlijk en ambtelijk in kennisbijeenkomsten, brainstormsessies en leggen contacten met andere gemeenten. De hierbij opgedane kennis zetten we (gezamenlijk) in bij onze ontwikkelopgaven zoals bijvoorbeeld inwonersbetrokkenheid en de omgevingswet. Ook wordt op onderdelen samengewerkt en meegedacht zoals bijvoorbeeld op gebied van duurzaamheid en de herverdeling van het gemeentefonds. Als de aanvraag voor lidmaatschap wordt gehonoreerd, zijn de jaarlijkse kosten € 7.500. Het lidmaatschap is in gegaan op 1 januari 2022.
  • Wij onderzoeken of en op welke wijze een kinderburgemeester van toegevoegde waarde is, onder andere in relatie tot kinderparticipatie. Samen met andere relevante organisaties onderzoeken we of een kinderburgemeester verbinding kan stimuleren en een ambassadeursrol kan vervullen en of hiervoor draagvlak is. De conclusies van dit onderzoek, de aanbevelingen en de eventueel noodzakelijke middelen worden in 2023 bij het opstellen van de VJN2023 betrokken.
  • Wij willen de kracht van onze samenleving benutten, door informatie over belangrijke beleidsonderwerpen als: veiligheid, verkeer, zorg en gemeentelijke dienstverlening uit de samenleving te halen. Wij onderzoeken de mogelijkheden van het instellen van een burgerpanel en de wijze waarop een burgerpanel participeert en functioneert. Indien hier kosten mee gemoeid zijn zullen wij deze betrekken bij de voorbereiding van de VJN2023.
 
  • We organiseren jaarlijks een dag waarop we nieuwe inwoners welkom heten. 
  • We breiden de digitale dienstverlening uit met: 
    - Extra betaalmogelijkhe(i)d(en) voor particuliere en zakelijke klanten; 
    - Aansluiting op de berichtenbox van MijnOverheid voor nog nader te bepalen (burgerzaken)processen; 
    - Digitaal aanvragen van reisdocumenten en rijbewijzen; 
    - Digitaal verlengen van rijbewijzen wordt geïmplementeerd (onder voorbehoud); 
    - Digitaal aanvragen van uittreksels en (kopieën van) akten burgerlijke stand voor professionele partijen. 
  • Extra mogelijkheid om gericht (per product) feedback te vragen aan de klant. 
  • We onderzoeken de technische en financiële mogelijkheden om extra te investeren in het tegengaan van identiteitsfraude. 
  • De uitkomsten van de inwonerspeiling die in juni 2022 is gehouden onder inwoners zullen meegenomen worden in de evaluatie over de openingstijden. Na besluitvorming over de eventuele aanbevelingen zullen deze geïmplementeerd worden. 
  • Na vaststelling van de visie op dienstverlening is onderzocht welke acties, in lijn met deze visie, nodig zijn om de dienstverlening door te ontwikkelen en te verbeteren. Deze acties zijn opgenomen in een actie-/uitvoeringsplan dienstverlening. 
  • Arbeidsmarktcommunicatie: We trekken competente medewerkers aan en binden en behouden ze, zodat wettelijke taken kunnen worden uitgevoerd en doelen met en voor inwoners, bedrijven en organisaties kunnen worden gerealiseerd. Dit doen wij door in te zetten op drie speerpunten ‘Vinden’ (werving & selectie), ‘Binden’ (nieuwe medewerkers goed laten landen en begeleiden) ‘Behouden’ (continue doorontwikkeling medewerkers & binding aan de organisatie). Denk hierbij onder andere door het versterken van het werkgeversmerk, het inrichten van een integraal onboardingsprogramma en het faciliteren van opleiding en ontwikkeling gekoppeld aan talentmanagement.
  • Met de coronacrisis is de invulling van het werken structureel veranderd. Om de ervaringen en behoeften van medewerkers in kaart te brengen, is een enquête flexibel werken onder medewerkers gehouden. Uit deze enquête is gebleken dat de huidige inrichting van het gemeentehuis en de ICT op onderdelen onvoldoende passen bij de vernieuwde behoeften rondom flexibel werken. Naar aanleiding van de uitkomsten van de enquête is een project Flexwerken ingericht. Het project omvat aanpassingen van de inrichting van het gebouw, de ICT en een gedragscomponent, kortom: 'bricks, bites, behaviour'
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Als een vervolg op de in 2022 vastgestelde visie op dienstverlening 'Betrouwbaar en Dichtbij' is gewerkt aan het uitvoeringsprogramma dienstverlening. Een programma waarin een breed scala aan projecten en acties staat opgenomen die bijdragen aan het verbeteren van de gemeentelijke dienstverlening. Dit programma wordt vastgesteld in het voorjaar van 2023. Parallel aan het ontwikkelen van het uitvoeringsprogramma is een aantal verbeteracties reeds gerealiseerd in 2022. Het gaat hier onder ander om:

  • De invoering van de avondopenstelling Burgerzaken
  • De verbetering van de website gezamenlijk met inwoners
  • Het verbeteren en toegankelijker maken van de klachtenprocedure
  • Het digitaal aanvragen van uittreksels en (kopieën van) akten burgerlijke stand voor professionele partijen
  • Het Digitaal Aanvragen Rijbewijs (DAR). Inwoners regelen nu op losser.nl en bij de fotograaf de vernieuwing van het rijbewijs. Hiermee is het proces tot aanvragen vereenvoudigt. 

Doelstelling (D3):
De gemeente Losser heeft een effectieve en efficiënte bedrijfsvoering.

De financiële huishouding is zowel op korte als op lange termijn gezond

  • Deze PB2022 laat voor alle jaren een structureel positief saldo zien.
  • De weerstandsratio is 5,1 en daarmee ruimschoots boven de norm: een bandbreedte van 1,4 - 2,0;
  • Ook de overige kengetallen over de financiën tonen aan dat de financiële huishouding van Losser gezond is.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Zowel de begroting 2022 als de jaarrekening 2022 waren/zijn structureel en reëel sluitend. Zoals gebruikelijk zijn de risico's voor de gemeentelijke exploitatie ook in 2022 opnieuw beoordeeld, geactualiseerd voor 'kans' en 'impact' en financieel gekwantificeerd. De omvang van de Algemene risicoreserve is ruim voldoende; de weerstandsratio ligt met 8,8 ruim boven de door de Raad geformuleerde ratio van 1,4 tot 2. 

Er is een evenwichtige ontwikkeling van de woonlasten

  • Afgezien van inflatiecorrectie worden in de PB2022 geen voorstellen voor extra verhoging van de algemene belastingen gedaan.
  • De Hondenbelasting wordt afgeschaft.
 

Wat hebben we in 2022 gedaan?

Staand beleid is dat de tarieven van de reinigingsheffingen en de rioolheffing 2022 zijn bepaald op basis van een kostprijsberekening. Eveneens is het in Losser gebruikelijk dat de tariefontwikkeling van de overige heffingen gebaseerd is op de door het Centraal Planbureau geprognosticeerde loon- en prijsontwikkeling.

De Hondenbelasting is afgeschaft.

 

Wat heeft het gekost?

Bedragen x 1.000 Euros Realisatie  2021 Begroting (na wijziging) Realisatie  2022 Saldo
Bestuur en Dienstverlening 14.054 14.368 14.826 -458
Totaal Lasten 14.054 14.368 14.826 -458
Bestuur en Dienstverlening 45.378 50.831 52.347 1.516
Totaal Baten 45.378 50.831 52.347 1.516
Gerealiseerde saldo van baten en lasten -31.324 -36.463 -37.521 1.058
Bestuur en Dienstverlening 2.295 257 257 0
Totaal Storting reserves 2.295 257 257 0
Bestuur en Dienstverlening 809 1.070 1.064 -6
Totaal Onttrekking reserves 809 1.070 1.064 -6
Gerealiseerde saldo van mutaties reserves 1.486 -813 -806 -6
Gerealiseerd resultaat -29.838 -37.276 -38.327 1.051

Toelichting

Een uitgebreide toelichting per product is te vinden in Hoofdstuk 3 "Financiële positie".

Per saldo wijkt het Programma  Bestuur en Dienstverlening afgerond € 1.051.000 positief af ten opzichte van de gewijzigde begroting. Dit saldo bestaat uit de volgende onderdelen:

Hieronder worden deze onderdelen afzonderlijk toegelicht.

Per saldo laat het Programma Bestuur en Dienstverlening een voordelig saldo zien van € 1.051.000 ten opzichte van de gewijzigde begroting. Dit is exclusief het verwachte voordelige rekeningresultaat van € 6.544.000 .

Toelichting nadelig saldo lasten € 458.000

Op het onderdeel ondersteuning organisatie staat een voordeel van € 31.000, doordat de kosten voor communicatie lager uitvallen. Daarnaast valt de winst op de grondexploitaties lager uit dan op voorhand ingeschat, daardoor valt de te betalen Vennootschapsbelasting (Vpb) mee, wat een voordeel van € 30.000 oplevert. Het onderdeel crisisbeheersing en brandweer laat een voordeel zien van € 60.000, dat vooral veroorzaakt wordt door de uitkering van het positieve rekeningresultaat 2021 van de Veiligheidsregio Twente.

Tegenover deze voordelen staat een nadeel op het onderdeel bestuur van € 208.000. Dit wordt vooral veroorzaakt door de pensioenuitkering aan voormalig bestuurders. De lasten voor burgerzaken vallen € 56.000 hoger uit dan geraamd, doordat er meer beroep is gedaan op publiekdienstverlening. Daarnaast zijn de kosten in het kader van de uitvoering wet WOZ voor het GBT € 125.000 hoger dan ingeschat. Tenslotte levert het saldo op de bedrijfsvoering/kostenplaatsen op de lasten nog een nadeel van € 200.000 op op de overige baten en lasten.

Toelichting voordelig saldo baten € 1.516.000

Op het onderdeel bestuur staat een voordeel van € 467.000. Door een wijziging van de rekenrente is dit bedrag vrijgevallen uit de voorziening pensioenen wethouders. De OZB-opbrengst is € 122.000 hoger dan verwacht. Daarnaast pakt de algemene uitkering hoger uit, het voordeel is in 2022 € 640.000. Van de in 2020 betaalde Vpb is gebleken dat teveel is betaald. We hebben van de belastingdienst € 29.000 terug gekregen. Verder vallen de inkomsten uit leges van producten van burgerzaken (paspoorten, rijbewijzen, ID-kaarten en huwelijken bijvoorbeeld) € 73.000 hoger uit dan geraamd. Tenslotte wordt een voordeel ongeveer € 350.000 veroorzaakt door de herwaardering van een aantal balansposten (voorzieningen en verplichtingen). Het gaat onder meer om bedragen die voor 2017 ontvangen zijn en waar de afgelopen vijf jaar geen beroep op is gedaan en waar geen aantoonbare verplichtingen meer voor gelden. Het saldo op de bedrijfsvoering/kostenplaatsen levert op de overige baten en lasten nog een voordeel op van afgerond € 100.000.

Het saldo op de treasury valt € 259.000 lager uit dan geraamd. Enerzijds komt dit doordat de dividenduitkering in 2022 lager uitvalt dan geraamd. Anderzijds hebben we minder kunnen toerekenen aan de grondexploitaties, doordat de investeringen achter blijven bij de planning. Daarnaast worden veel hypotheken versneld afgelost, waardoor de renteopbrengsten op de hypotheken tegenvallen.

Toelichting nadelig saldo onttrekkingen € 6.000

De onttrekking aan de reserves laat een relatief klein nadeel zien dat hier niet verder wordt toegelicht.