2. Programmaplan

 

De gemeentebegroting is opgebouwd volgens de programma-indeling:

  1. Programma Onmeunig mooi Losser
  2. Programma Wendbare organisatie en transparant bestuur

Binnen de verschillende begrotingsprogramma’s is er onderscheid tussen:

  • een ‘going concern’ deel (instandhouding, reguliere werkzaamheden en/of beheer) en;
  • een ‘opgaven’ deel (dynamische werkzaamheden en (beleidsrijke) ontwikkeling).

Binnen het programma Onmeunig mooi Losser zijn de volgende vier opgaven opgenomen:

  • toekomstbestendig sociaal domein
  • toekomstbestendig wonen en leven
  • toekomstbestendig buitengebied
  • bijdragen aan een beter klimaat

Binnen het programma Wendbare organisatie en transparant bestuur is de gelijknamige opgave opgenomen.

  • wendbare organisatie, transparant openbaar bestuur.

De structuur voor de vijf opgaven is opgebouwd volgens de 3 W-vragen, te weten:

•    Wat willen we bereiken? 
•    Wat gaan we ervoor doen?
•    Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025?

Er is een eerste aanzet gemaakt met enkele prestatie-indicatoren, om inzicht te krijgen of (strategische) doelen daadwerkelijk worden behaald.

Verdeling van de baten en lasten per programma

In onderstaande grafieken is het totaal van alle baten en lasten per programma opgenomen. 

2.1. Programma Onmeunig mooi Losser

Deze opgave is omvangrijk en complex. Ze omvat een groot aantal taakvelden. Een deel van deze taakvelden domein heeft een wettelijke grondslag, zoals de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Jeugdwet, de Participatiewet, de Wet Schuldhulpverlening, de Wet verplichte ggz en de Wet Publieke Gezondheid. We voeren deze taakvelden in samenhang/integraal uit. Daarbij letten we niet alleen op de wettelijke kaders binnen het sociaal domein, maar kijken we ook naar andere taakvelden.We zetten in op het vergroten van samenredzaamheid, we versterken positieve gezondheid en de leefbaarheid in de buurten/dorpen. Hierin werken we integraal samen met het fysieke domein, inwoners en ketenpartners. Voorbeelden van deze samenwerking zijn de projecten “Samen voor een sterker Overdinkel” en de integrale aanpak van de Vogelbuurt in Losser.

Doel A: De bestaanszekerheid voor alle inwoners is gewaarborgd.

Wat willen we bereiken?
Inwoners die zichzelf onvoldoende financieel kunnen redden ontvangen passende ondersteuning. Zo vergroten we de zelfredzaamheid en participatie in de samenleving. Ons uitgangspunt is dat werk boven uitkering gaat. We voldoen aan de migratieopgave en bieden deze doelgroep passende ondersteuning.

Wat gaan we er voor doen?

  1. Er is een passend aanbod voor inwoners die niet zonder ondersteuning aan het werk kunnen (beschut werk).
  2. Inwoners met schulden zijn vroegtijdig in beeld en ontvangen ondersteuning op maat. Inwoners worden ondersteund om vaardigheden aan te leren, waardoor problematische schulden worden voorkomen.
  3. Met het Jongeren Perspectief Fonds (JPF) zorgen we ervoor dat jongeren tussen de 18 t/m 27 jaar met problematische schulden een kans krijgen en werken aan een toekomstperspectief.
  4. Onze minimaregelingen zijn toegankelijk, waardoor het bereik zo groot mogelijk is.
  5. We gaan structurele opvanglocaties realiseren, waarmee we opvang bieden aan de verschillende doelgroepen binnen de migratieopgave.

Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025
a
. Er is een goede samenwerkingspartner gevonden voor de uitvoering van beschut werk waarmee langdurige afspraken zijn gemaakt. De financiële impact wordt meegenomen in de voorjaarsnota van 2025.
b. We dienen bij het Rijk een plan in (2025) voor de versterking van de sociale infrastructuur sociale ontwikkelbedrijven om zo in aanmerking te komen voor extra middelen.
c. In 2025 starten we het project Simpel Switchen. In deze pilot is het makkelijker om vanuit de uitkering te gaan werken en weer terug te gaan als werken toch (even) niet lukt.
d. De inzet van loonkostensubsidie (LKS) is ten opzichte van 2024 met 10% gegroeid.
e. Een Regionaal Werkcentrum (RWC) is ingericht. De huidige uitvoeringsorganisaties Werkplein Twente, Leerwerkloket, RMT en Twents Fonds voor Vakmanschap gaan hier in op.
f. We bieden budgetcoaching aan, zowel curatief als preventief. We leren inwoners vaardigheden aan om schuldenvrij te worden en te blijven. We voeren de regie in de schuldhulpketen.
g. We helpen 5-10 jongeren met behulp van het Jongeren Perspectief Fonds op weg naar een schuldenvrije toekomst.
h. We communiceren actief over het aanbod van de minimaregelingen. Inwoners kennen de weg naar de regelingen. De aanvraag voor een regeling is zo eenvoudig mogelijk ingericht. Het gebruik van de regelingen is toegenomen.
i. We behalen de taakstelling voor het huisvesten van statushouders (ca. 50), van Oekraïners (178) en de Spreidingswet (130).

Prestatie-indicatoren

Omschrijving

2022

2023

2024

2025

Aantal uitkeringen per einde van het jaar

Bron: Dashboard sociaal domein

 269

279

275

 275

Personen met loonkostensubsidie                      

Bron: Dashboard sociaal domein

70

71

71

78

Deelname Jongeren Perspectief Fonds

Bron: Voortgangsrapportage

 

 

 

 

10

Aan welke global goals draagt het bij?

Afbeelding met tekst, Lettertype, Graphics, rood

Automatisch gegenereerde beschrijvingAfbeelding met tekst, ontwerp, Lettertype, logo

Automatisch gegenereerde beschrijvingAfbeelding met tekst, Lettertype, geel, logo

Automatisch gegenereerde beschrijving

Doel B: (Jonge) inwoners ervaren gelijke kansen in opgroeien en ontwikkelen.

Wat willen we bereiken?
Alle (jonge) inwoners groeien gezond en veilig op. We willen dat zij hun talenten ontwikkelen en zoveel mogelijk op eigen kracht meedoen in de samenleving. Ze ervaren kansengelijkheid.
Alle inwoners tot en met 23 jaar verlaten het onderwijs met een startkwalificatie. Dit betekent dat zij een diploma op minimaal mbo niveau 2, havo of vwo hebben.
We versterken de sociale basis en samenredzaamheid in de wijken en dorpskernen.

Wat gaan we er voor doen?

  1. We herindiceren alle lopende Jeugdwet en Wmo (dagbesteding en begeleiding) indicaties die afgegeven zijn door de integraal consulenten (ca 400). Wij doen dat door in gesprek te gaan met inwoners die het betreft. 
  2. Tijdens de overgang en implementatie van het oude naar het nieuwe model van de jeugdhulp en Wmo streven we naar synergie en maken we een kwaliteitsslag. De landelijke Hervormingsagenda Jeugd is hierbij een belangrijk initiatief met naast regionale ook lokaal verplichte taakstellingen. Deze taakstellingen pakken knelpunten in de jeugdzorg aan en maken het jeugdzorgstelsel houdbaar voor de toekomst door nog meer gebruik te maken van algemene voorzieningen. 
  3. We versterken de sociale basis van onze inwoners door het bieden van een dekkend, voorliggend en lokaal (zorg)landschap. Elke algemene voorziening heeft een integraal consulent als contactpersoon. 
  4. We gaan bij al onze inspanningen uit van normaliseren (inclusie) en het vergroten van het zelf oplossend vermogen en werken hierbij samen met o.a. het fysieke domein, de inwoners en de ketenpartners in de wijk. Dit draagt bij, om de professionele ondersteuning en zorg, ook op langere termijn, toegankelijk en betaalbaar te houden.
  5. We geven uitvoering aan de lokale samenwerkingsagenda onderwijs, door bijvoorbeeld het stimuleren van schoolaanwezigheid.
  6. Door samen te werken met het onderwijs maken we een verschuiving van vindplaats (van hulpvragen) naar werkplaats (preventie) werken we aan kansengelijkheid. We onderzoeken op dit moment welke vorm van zorg intensief onderwijs passend is.
  7. We voeren regie op het Innovatieplan om zo licht en dichtbij als mogelijk passende zorg te bieden.

Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025
a. 31 december 2025 werken we volledig middels de nieuwe inkoopmodellen jeugdhulp en Wmo welke regionaal zijn ingekocht. Hierdoor blijft de ondersteuning vanuit onze visie zo licht en dichtbij als mogelijk en zo zwaar als nodig toegankelijk voor onze inwoners.
b. We hebben het gebruik van algemene voorzieningen meetbaar in beeld gebracht. Zo maken we de verschuiving van geïndiceerde zorg naar een algemene voorziening zichtbaar.
c. We bieden ter vaststelling, de gemeenteraad, een integrale visie op onderwijs en educatie aan. Het daarvan afgeleide uitvoeringsprogramma wordt voortvarend opgepakt.
d. We breiden het naschoolse aanbod verder uit en bieden zonodig ieder kind een taalklas aan.
e. We experimenteren en ontwikkelen nieuwe effectieve pilots, methoden en/of werkwijzen, zodat er een efficiëntere inzet van middelen en budgetten is en de kwaliteit van zorg verbetert (door ondersteuning zo dichtbij en licht als mogelijk). We zetten direct in op integraal afgewogen landelijke, regionale en lokale ontwikkelingen.
f. We zorgen er voor dat binnen 2 jaar een structurele en effectieve vorm van ondersteuning en/of jeugdhulp is georganiseerd op de twee zorgintensieve scholen (NOT-verband) die is ingebed in de bestaande werkwijze.  

Prestatie-indicatoren

Omschrijving

2022

2023

2024

2025

Aantal jeugdigen met jeugdhulp per einde jaar   

Bron: Dashboard sociaal domein

320

375

300

 300

Aantal jeugdigen met ambulante zorg per einde van het jaar

Bron: Dashboard sociaal domein

282

343

300

300* 

* als gevolg van het verschuiven van zorg met verblijf naar ambulant zou je een stijging verwachten. Door gelijktijdig de verschuiving van ambulant naar voorliggend veld te maken proberen we een stijging te voorkomen 

Aan welke global goals draagt het bij?

Doel C: Inwoners ervaren een inclusieve, betrokken en veilige samenleving.

Wat willen we bereiken?

  • We stimuleren samenwerking vanuit het oogpunt van normaliseren waardoor inwoners van de gemeente Losser zelf- of samenredzaam zijn. Ze doen actief mee aan de samenleving.
  • De gemeente Losser is een plek voor iedereen. Alle inwoners krijgen een kans. We bieden iedereen de mogelijkheid om mee te doen
  • Losser is veilig en leefbaar.
  • We betrekken inwoners bij de opgave.
  • We maken cultuur toegankelijk voor alle inwoners.

Wat gaan we er voor doen?

  1. In 2025 geven we invulling aan het Uitvoeringsprogramma "Samen voor een sterker Overdinkel".
  2. Het onderdeel Veiligheid wordt integraal opgepakt waarbij we o.a. inzetten op het vergroten van bewustwording ten aanzien van ondermijnende criminaliteit en cybercrime.
  3. We organiseren activiteiten gericht op het vergroten van een inclusieve samenleving door samen te werken met inwoners, lokale verenigingen, organisaties en ondernemers. We werken nauw samen met een ervaringsdeskundigengroep die ons adviseert bij beleidsvorming en ondersteunt bij de ontwikkeling en uitvoering van activiteiten.
  4. We geven uitvoering aan het in 2024 vastgestelde Preventie en Handhavingsplan Alcohol en Middelengebruik.
  5. De uitgangspunten vastgelegd in de Woon-zorgvisie nemen we mee in het volkshuisvestingsplan en andere lopen projecten zoals dementie vriendelijke gemeente en het bevorderen van de doorstroming in de woningmarkt.
  6. Verbinding en samenwerking in de dorpskernen wordt gestimuleerd door de inzet van een dorpsondersteuner (pilot voor 2 jaar).
  7. Middels de pilot Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming versterken we de samenwerking tussen het gedwongen jeugdhulpkader en de lokale toegang (Werk, Inkomen, Jeugd en Zorg).

Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025?

a. In het uitvoeringsprogramma "Samen voor een Sterker Overdinkel" gaan we samen met inwoners en organisaties uit Overdinkel aan de slag op het gebied van bestaanszekerheid, ondernemen, veiligheid en gezondheid.
b.Voor de MKB toegankelijke route worden bedrijven bezocht door een lokale verkenner om ze te certificeren. In het dorp Losser bezoekt de verkenner minimaal 10 ondernemers/winkeliers en in de Lutte minimaal 8. 
d. De ervaringsdeskundigengroep is minimaal vier keer bij elkaar geweest en faciliteren we in haar adviserende en ondersteunde rol.
e. Wij organiseren doorlopend en gedurende de inclusie-week vraaggerichte activiteiten, gericht op het versterken van de inclusieve samenleving.
f. Samen met de ervaringsdeskundigengroep maken we het Jaarplan Inclusie 2025.
g. Inclusie vormt een integraal onderdeel van onze beleids- en besluitvorming.
h. Drank- en middelengebruik onder jongeren (18-23 jaar) is afgenomen in vergelijking met voorgaande jaren.
i. Inwoners van Losser zijn weerbaarder tegen ondermijnende criminaliteit en cybercrime.
j. Dorpsondersteuners zijn actief in minimaal 2 dorpskernen.

 Prestatie-indicatoren

Omschrijving

2021

2023

2025

% jongeren dat de laatste 4 weken dronken of aangeschoten is geweest

17%

27%

 <=25%

% jongeren dat de laatste 4 weken wiet of hasj gebruikt

3%

2%

 <=2%

 Bron: gezondheidsmonitor 2023 Jeugd - GGD. 2 jaarlijks.

 Aan welke global goals draagt het bij?

 Doel D: Een samenleving waarin inwoners vitaal kunnen opgroeien en ouder worden.
 

Wat willen we bereiken?

  • Inwoners doen zo lang mogelijk mee in de samenleving. Dat doen ze door gebruik te maken van voorzieningen en activiteiten op het gebied van sport, cultuur en recreatie & toerisme. Ontmoeting, meedoen en beleving staan centraal.
  • Inwoners met dementie voelen zich ondersteund, begrepen en veilig in de gemeente Losser.
  • Samen met inwoners zetten we ons in om voorzieningen en activiteiten in stand te houden.
  • Inwoners wonen in een beweegvriendelijke omgeving. Dat versterkt de sociale samenhang (cohesie).
  • Inwoners van de gemeente Losser hebben een gezonde en actieve leefstijl.
  • We organiseren passende huisvesting voor onze inwoners, waarnodig in combinatie met zorg en ondersteuning.

Wat gaan we er voor doen?

  1. We informeren inwoners actief over het aanbod van ondersteuning en zorg.
  2. We faciliteren bedrijven en inwoners om zich actief in te zetten voor een dementievriendelijke samenleving.
  3. We zetten ons in om cultuur voor iedereen toegankelijk te maken. 
  4. We geven verder uitvoering aan het lokaal opgestelde plan van aanpak Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA).
  5. We ontwikkelen een visie op het bevorderen van de gezondheid van onze inwoners. 

Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025?

a. We gaan het label dementievriendelijke gemeente behalen.
b. De ketenaanpak (gewichts- en) gezondheidsproblematiek is neergezet. Met de projecten Kinderen naar Gezond Gewicht (KnGG) en Volwassenen naar Gezond Gewicht (VnGG) worden oorzaken en gevolgen van (gewichts- en) gezondheidsproblematiek aangepakt voor een duurzaam resultaat.
c. Met het project "Samen indiceren" helpen we de oudere inwoner van Losser eerder door intensievere samenwerking tussen zorgprofessional en integraal consulent, waarbij we efficiënt gebruik maken van de expertise van de zorgprofessional. 
d. We bieden de raad een beleidsdocument aan waarin specifieke doelen en actieplannen zijn opgenomen om de gezondheid van de inwoners in Losser te verbeteren. Dit document bevat maatregelen zoals het bevorderen van gezonde voeding, het stimuleren van lichaamsbeweging, en het verbeteren van de mentale gezondheid door middel van lokale initiatieven en samenwerking met onze partners.
e. Er is een uitvoeringsplan woonzorgvisie.
f. We voeren pilots uit om cultuur toegankelijker te maken.

Prestatie-indicatoren

Omschrijving

2022

2023

2024

2025

Aantal inwoners met dagbesteding per einde van het jaar

112

 94

100 

 90

 Aantal inwoners met huishoudelijk hulp per eind van het jaar

744

595

770

 650

Aan welke global goals draagt het bij?

Afbeelding met tekst, Lettertype, groen, schermopname

Automatisch gegenereerde beschrijving

 

De gemeente Losser is een aantrekkelijk woongebied, door de ligging in nationaal landschap, het hoge voorzieningenniveau, de gunstige ligging aan de A1 en de nabijheid van grootstedelijke voorzieningen. Het dorpse woonklimaat wordt gekenmerkt door rust, ruimte en sociale betrokkenheid. We staan echter voor grote uitdagingen in de leefomgeving. Vraagstukken uit het sociaal domein vragen hierbij mede om een antwoord vanuit het fysieke domein.

Integrale opgave om toekomstbestendig te kunnen wonen en leven

De kwaliteit van de woon- en leefomgeving is van wezenlijk belang voor de leefbaarheid en gezondheid. Uitdagingen in bebouwd gebied bestaan, naast de ‘traditionele’ onderwerpen wonen, woon- en leefomgeving & maatschappelijke voorzieningen, economie & werkgelegenheid en bereikbaarheid, ook uit de nieuwe uitdagingen zoals energietransitie, klimaatadaptatie, biodiversiteit, circulaire economie én de sociale vraagstukken voor vitale gemeenschappen.

De woon- en leefomgeving moet inclusief zijn, sociaal veilig, bruikbaar voor iedereen en uitnodigen voor ontmoeten en verblijven. Al deze uitdagingen komen samen in een beperkte ruimte en vanwege de onderlinge interactie is het aanpakken ervan een ingewikkelde puzzel. We staan daarmee voor de opgave om de omgevingskwaliteit te verbeteren. Dat vraagt om een nieuwe balans. Er moeten keuzes gemaakt worden voor toekomstbestendig wonen en een toekomstbestendige woon- en leefomgeving.

Om de vitaliteit, aantrekkelijkheid en toekomstbestendigheid van onze dorpskernen te behouden en te versterken, werken wij in 2025 aan de volgende ambities, doelen en resultaten.

 
Ambities
Wat zijn onze ambities en prioriteiten voor de opgave toekomstbestendig Wonen & Leven voor 2025?  
 
1. ‘Groeiambitie’: groeien naar 25.000 inwoners en het versterken van voorzieningen en infrastructuur
Om de kracht van onze gemeente ook voor de toekomst te garanderen is in het coalitieakkoord de ambitie opgenomen om te groeien naar 25.000 inwoners en het versterken van voorzieningen en infrastructuur. Demografische ontwikkelingen, de toekomstige woon-zorgvraag en sociale samenhang vormen hierbij belangrijke aandachtspunten. En de ‘nieuwe’ uitdagingen om toekomstbestendig te zijn (zoals de energie- en warmtetransitie, klimaatadaptatie e.d.) zijn hiermee verweven. 

Om deze redenen zetten we in 2025 in op een onderbouwing en evenwichtige afweging van de geambieerde groei. De in 2024 geactualiseerde woonvisie en opgestelde woonzorgvisie geven hierbij inzicht en vormen de eerste bouwstenen. Daarnaast gaan we het gesprek aan over hiermee samenhangende vraagstukken, zoals bijvoorbeeld de vraag hoe we een aantrekkelijke woongemeente kunnen zijn voor jongeren, hoe te anticiperen op ontwikkelingen in de zorg, de migratieopgave en welke voorzieningen waar nodig zijn. Dit komt samen in het volkshuisvestingsprogramma dat we in 2025 gaan opstellen.
Het volkshuisvestingsprogramma dient om tot een kwantitatief en kwalitatief goed woningaanbod te komen en dit is een cruciale bouwsteen voor toekomstbestendig wonen en leven in Losser. Daarnaast hebben we nog andere opgaven en ambities die vaak ook een ruimtelijke claim leggen. Daarom gaan we, aanvullend op de woningbouwprogrammering, de samenhang met de genoemde ambities uitwerken: op welke wijze kan het woningbouwprogramma deze ambities ondersteunen of versterken en waar kiezen we voor wonen en waar voor andere functies. Om deze effecten zichtbaar en te maken, maken we gebruik van een 'dashboard' in samenhang met een 'lokatieverkenner'.
 
2. Gezonde en veilige leefomgeving en leefbaarheid in buurten en dorpen
De kwaliteit en toekomstbestendigheid van de woon- en leefomgeving is van wezenlijk belang voor de leefbaarheid en gezondheid van onze inwoners.  Vanuit de verbinding van het fysieke domein aan het sociaal domein werken we gebiedsgericht en programmatisch aan overkoepelende thema's als gezonde en veilige leefomgeving en leefbaarheid in de buurten/dorpen. Zo kunnen de ‘woonopgave’, het ‘strategisch assetmanagement’ en de ‘woon-zorgvraag’ in gezamenlijkheid een vliegwiel vormen voor gebiedstransformaties, leefbaarheidsvraagstukken, duurzame samenleving en economie. Voorbeelden hiervan zijn de Vogelbuurt in Losser en de lopende kwaliteitsimpulsen in Glane, Beuningen en De Lutte en de centrumontwikkelingen in Losser.
 
In 2024 hebben we de basis van het team dat zich bezig houdt met het thema Veiligheid verstevigd. Daardoor kunnen we nu meer en breder inzetten op de aanpak van ondermijning en toepassing van de Wet Bibob. Dankzij de goede samenwerking met de steden Enschede en Gronau pakken we ondermijnende en grensoverschrijdende criminaliteit beter aan. Deze samenwerking intensiveren we in 2025. Binnen de gemeente zijn de lijnen met Team Zorg kort. Zo pakken we signalen op het snijvlak van zorg en veiligheid actief en integraal op. Samen met onze partners houden we de gemeente Losser veilig en leefbaar.

3. Toekomstbestendige bedrijventerreinen
In 2024 is gewerkt aan de visie met een investeringsagenda om onze bedrijventerreinen de komende jaren toekomstbestendig te maken. Inzetten op herstructurering en intensivering van bestaande bedrijventerreinen is hierbij een belangrijk aandachtspunt dat samenhangt met onderzoek naar een bredere vraag om bedrijventerreinen. Daarnaast wordt o.a. ingegaan op de grote opgaven die op bedrijventerreinen afkomen, zoals de energietransitie, de omslag
naar een circulaire economie en verdergaande digitalisering.

We zetten in op het creëren van toekomstbestendige bedrijventerreinen die niet alleen economisch bloeiend zijn, maar ook bijdragen aan een duurzaam en aantrekkelijk vestigingsklimaat. Om deze ambitie te behalen is de uitvoering van een groot aantal samenhangende acties met partners, stakeholders en betrokkenen noodzakelijk. Met de beschikbare middelen nemen we als gemeente een actieve rol in, in het ondersteunen van onze ondernemers, in te zetten op het intensiverings-potentieel, het opzetten van subsidieregelingen en het verruimen van ontwikkelmogelijkheden.
 
 
 
Doel A: Wonen; passende en betaalbare huisvesting voor iedereen in elke levensfase.
 
Wat willen we bereiken?
We streven naar een passende en betaalbare huisvesting voor al onze inwoners, in elke levensfase. 'Wonen' is echter meer dan alleen een dak boven het hoofd. Woningen dienen toekomstbestendig te zijn en het woonklimaat en omgevingskwaliteit zijn essentieel voor de leefbaarheid in onze kernen.

Wat gaan we daarvoor doen?
1. We bouwen naar behoefte en zetten in op herstructurering, transformatie en nieuwbouw.
2. We ontwikkelen strategieen om de doorstroming en toegankelijkheid van de bestaande woningvoorraad te bevorderen.
3. We zetten 'wonen' in als vliegwiel voor integrale gebiedstransformaties om daarmee een impuls te geven aan de vitaliteit en leefbaarheid in onze kernen.
4. We nemen een actieve rol in om het bestaande woningbestand te verduurzamen (drinkwater- en energiezuinigheid, duurzame energievoorziening, circulair materiaalgebruik, c.a.).

 
Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025:
a. De 'Groeiambitie' is concreet gemaakt. We zetten in op een onderbouwing en evenwichtige afweging van de geambieerde groei. Het Volkshuisvestingsprogramma 2025 dient om te komen tot een kwantitatief en kwalitatief goed woningaanbod. Daarnaast hebben we nog andere opgaven en ambities die vaak ook een ruimtelijke claim leggen. Daarom gaan we, aanvullend op de woningbouwprogrammering, de samenhang met de andere opgaven en ambities uitwerken: op welke wijze kan het woningbouwprogramma deze ambities versterken en waar kiezen we voor wonen en waar voor andere functies. Om deze effecten zichtbaar te maken, maken we gebruik van een 'dashboard' in samenhang met een 'lokatieverkenner'. Hiermee hebben we de handvatten om samen het gesprek aan te gaan.
b. Het Volkshuisvestingsprogramma is vastgesteld. Hierbij is onder andere de 'Groeiambitie', de geactualiseerde woningbouwopgave en de woonzorgvraag betrokken.
c. In 2025 zijn er circa 100 woningen toegevoegd aan de woningvoorraad (opgeleverd) en de juridische plancapaciteit is vergroot met 150 tot 200 woningen.
d. In 2024 is het instrumentarium ter bevordering van de doorstroming en toegankelijkheid van de bestaande woningvoorraad verkend. Hieruit zijn in 2025 het beleidskader voor woningsplitsing en kavelsplitsing uitgewerkt en is in regionaal verband een urgentieverordening opgesteld. 
e. De meerjarige prestatieafspraken met Domijn, SHBL en Woonzorg Nederland zijn geactualiseerd voor 2026.
f. De herijking van de Woondeal is in 2025 afgerond.
g. In het kader van de gebiedsgerichte aanpak van de Vogelbuurt, is een pilotonderzoek gestart naar mogelijkheden om de bestaande woningvoorraad te verduurzamen. Dit wordt uitgevoerd onder regie van de opgave 'Bijdragen aan een beter klimaat', doch draagt bij aan de doelstelling 'passende en betaalbare huisvesting' omdat energielasten een steeds groter deel uitmaken van de totale woonlasten.
 
 
Prestatie-indicatoren
De ontwikkeling van het aantal geregistreerde woningen in Losser geeft een algemene indicatie over de voortgang van de woningbouwopgave. 
 
 
Prestatie 2025: In 2025 zijn er circa 100 woningen toegevoegd aan de woningvoorraad (opgeleverd).
 
Aan welke global goals draagt het bij?

 

Doel B1: Omgevingskwaliteit; een gezonde, veilige, kwalitatief hoogwaardige, aantrekkelijke en klimaatrobuuste woon- en leefomgeving met voldoende en bereikbare voorzieningen.
 
Wat willen we bereiken?
Een toekomstbestendig woon-, werk- en leefklimaat, welke bijdraagt aan de doelstellingen vanuit het sociaal domein. De omgevingskwaliteit staat centraal bij ons streven naar vitale, aantrekkelijke en toekomstbestendige woonkernen.
 
Wat gaan we daarvoor doen (vanuit bereikbare maatschappelijke voorzieningen en integrale veiligheid)?
1. We zetten 'wonen' in als vliegwiel voor integrale gebiedstransformaties om daarmee een impuls te geven aan de vitaliteit en leefbaarheid in onze kernen.
2. We zetten ons instrumentarium in op behoud, versterking en bereikbaarheid van basisvoorzieningen en het verenigingsleven.
3. We continueren onze inzet op realisatie en functieversterking van Kulturhusen c.a. in alle woonkernen.
4. We geven uitvoering aan het Integraal Huisvestingsprogramma Onderwijs.
5. We zetten in op Integraal Veiligheidsbeleid.
6. We werken aan aantrekkelijke dorpscentra die uitnodigen tot 'ontmoeten'.
 
Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025 (bereikbare maatschappelijke voorzieningen en integrale veiligheid):
a. In 2025 is het gebied "kern Losser" uitgewerkt als onderdeel van de gefaseerde gebiedsgerichte uitwerking van het Omgevingsplan Losser.
b. Ten aanzien van het integraal veiligheidsprogramma worden in 2025 de volgende resultaten beoogd:
-  Er is nieuw integraal veiligheidsbeleid met bijbehorende uitvoeringsplannen opgesteld.
-  Binnen de beleidskaders vindt 100% Bibob toetsing plaats.
-  Ondermijning is bestreden door middel van integrale en gerichte interventies naar aanleiding van signalen en het twee keer per jaar uitvoeren van integrale controles gericht op de aanpak van ondermijning.
-  De bewustwording en weerbaarheid van zowel de organisatie als de inwoners van de gemeente Losser tegen ondermijning is vergroot. Dit door middel van het geven van presentaties aan medewerkers over het herkennen van signalen en het thema ondermijning ieder kwartaal bij inwoners onder de aandacht brengen via weekblad De Week van Losser en sociale media.
c. Het Kulturhus Glane is gerealiseerd en wordt geëxploiteerd door en voor inwoners van Glane.
d. Het bouwproces voor het ‘Dorpshuis/Mariaschool Beuningen’ is gestart (onder voorbehoud van voortgang van het proces van vergunningverlening).
e. In 2025 heeft de raad een besluit genomen over de realisatiefase met betrekking tot de herinvulling van de Aloysiuslocatie. 
f. Het onderzoek naar de haalbaarheid en betaalbaarheid van het voorkeursscenario voor de nieuwe sporthal in De Lutte is afgerond en besluitvorming daarover heeft plaatsgevonden.
g. Vanuit het integraal Huisvestingsplan Onderwijs zijn, in nauwe samenwerking met het schoolbestuur, de businesscases voor de basisscholen Pax Christi en Veldzijde afgerond. 
h. Er heeft besluitvorming plaatsgevonden over de toekomst van het huidige afvalbrengpunt. Dit betrekken wij, rekening houdend met de circulaire ambities van de gemeente, bij het nog op te stellen 'Grondstoffenplan' .  
 
Doel B2. Omgevingskwaliteit: een gezonde, veilige, kwalitatief hoogwaardig ingerichte, aantrekkelijke, groene en klimaat adaptieve woon- en leefomgeving
 
Wat willen we bereiken?
Een toekomstbestendig woon-, werk- en leefklimaat, welke bijdraagt aan de doelstellingen vanuit het sociaal domein. De omgevingskwaliteit staat centraal bij ons streven naar vitale, aantrekkelijke en toekomstbestendige woonkernen.
 
Wat gaan we daarvoor doen (vanuit de fysieke leefomgeving)
1. We werken aan aantrekkelijke dorpscentra die uitnodigen tot 'ontmoeten'.
2. We werken continu aan een gezonde leefomgeving en een hoge ruimtelijke kwaliteit.
3. We richten onze woonkernen klimaatadaptief en natuurinclusief in en creeeren ruimte voor groen-blauwe structuren in verbinding met het landelijk gebied.
5. We creëren meerwaarde vanuit het 'strategisch assetmanagement'.
 
Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025 (gezonde, veilige, kwalitatief hoogwaardig ingerichte, aantrekkelijke, groene en klimaat adaptieve woon- en leefomgeving)?
a. De ‘Strategie Klimaatadaptatie Losser’ en het Water- en Rioleringsprogramma zijn in samenhang opgesteld en vastgesteld. Hierin zijn zowel de opgaven en ontwikkelingen in bebouwd gebied, als in het landelijk gebied opgenomen. Hierbij is aangehaakt bij de landelijke maatlat, zodat o.a. ook 'biodiversiteit' hieronder valt (mede verwoord in een uitgangspuntennota 'Groen').
b. De beleidsnota 'Kwaliteit openbare ruimte' is opgesteld. 
c. Binnen het programma ‘Kwaliteitsimpuls De Lutte’ is het deelproject 'Beatrixstraat en omgeving' gerealiseerd en is gestart met de uitvoering van deelprojecten uit de dorpsranden die samenlopen met externe ruimtelijke ontwikkelingen (waaronder het voormalige centrumgebied Luttermolenveld).
d. Als onderdeel van de gebiedsgerichte aanpak Beuningen is de uitvoering van de nieuwe ontworpen openbare ruimte gestart (ontmoetingsgebied/schoolplein, inclusief omliggende ruimte). Deze openbare ruimte is in samenhang met het Dorpshuis/Mariaschool ontworpen.
e. Het ontwerp voor de Gronausestraat in Glane, als onderdeel van de bestaande visie Kwaliteitsimpuls Glane, is vastgesteld, investeringsbeslissingen hebben plaatsgevonden en het technische voorbereidingsproces is gestart.
f. Het ontwerp voor de ‘blauwe ader structuur’ in Overdinkel (tussen randbebouwing en Ruhenbergerbeek) is gereed en de technische werkvoorbereidingen zijn gestart. Dit betreft klimaatadaptieve maatregelen in zowel de kern Overdinkel als in het nabije buitengebied, in nauwe samenhang met de provinciale bossenstrategie en de opgave ‘toekomstbestendig buitengebied’.
g. De herijking van het masterplan ‘Parapluplan centrum Losser’ is afgerond (gebaseerd op de ‘vier-pijler’ aanpak: vastgoedontwikkeling, integrale ontwikkeling openbare ruimte, concept voor breed centrummanagement en  het stimuleren van investeringen door centrumondernemers).
h. Er wordt verder gewerkt aan het programma ‘Beken & Bleken van Losser’ / Erfgoeddeal:
- de uitvoering van de klimaatadaptieve restauratie van het rijksmonument 'De Bleek’ is afgerond;
- het ontwerp voor de 'klimaatadaptieve dorpsbeek’ is geheel geïntegreerd in fase II van de centrumontwikkelingen Losser (‘Parapluplan centrum Losser’);
- de uitvoering van het onderdeel aquathermie (verduurzaming van het zwembad met effluentstroom uit de RWZI) is afgerond;
- vanuit het onderdeel 'leeromgeving' is het project gestart om Beken & Bleken te vermarkten en te verankeren in het regionale textielthema.
i. Het bouwproces van de gebiedsgerichte aanpak van het project ‘De Muchte’ is in uitvoering (woningbouw als onderdeel van de integrale (her)inrichting van de omliggende woonomgeving).
j. Het wijkplan 'Vogelbuurt Losser' is opgesteld. Vanuit de verbinding van het fysieke domein aan het sociaal domein wordt hiermee onder andere invulling gegeven aan de thema's gezondheid/gezonde leefomgeving en leefbaarheid.
k. Het ontwerp-, participatie- en aanbestedingsproces voor de herinrichting Enschedesestraat - fase II is doorlopen en de uitvoering is gestart.
l. Vervangingsinvesteringen taakveld: de brug 't Zwart is vervangen. 
 
Prestatie-indicatoren
Een klimaatadaptieve woon-, werk- en leefomgeving van essentieel belang voor de gezondheid van onze inwoners en de leefbaarheid in onze gemeente. In 2025 is de klimaatadaptatiestrategie Losser vastgesteld. Daarin is vastgelegd wat onze ambities zijn en op welke klimaatthema's we willen monitoren. 

Aan welke global goals draagt het bij?

Afbeelding met tekst, Lettertype, groen, schermopname

Automatisch gegenereerde beschrijvingAfbeelding met tekst, logo, Lettertype, schermopname

Automatisch gegenereerde beschrijving

Doel C: Economie en werkgelegenheid; bijdragen aan zelfredzaamheid, door lokale en regionale werkgelegenheid en economie te bevorderen.
 
Wat willen we bereiken?
Vanuit het fysieke domein bijdragen aan het maatschappelijk effect 'zelfredzame inwoners'.

Wat gaan we daarvoor doen?
1. We werken aan aantrekkelijke, levendige en economisch goed functionerende dorpscentra door uitvoering te geven aan de detailhandelsvisie, positionering en profilering, het ontwikkelen van vormen van 'centrummanagement', de dorpscentra te verbinden met recreatieve routenetwerken en de ruimtelijke kwaliteit te borgen.
2. We bevorderen Recreatie en Toerisme, Erfgoed en Cultuur door samen met partners uitvoering te geven aan regionale marketingstrategien, het uitbouwen van de recreatieve hoofdstructuur en (regionale) routenetwerken, het faciliteren van dag- en verblijfsrecreatie en in te zetten op behoud, versterken en vermarkten van ons erfgoed.
3. We bevorderen het ondernemers- en vestigingsklimaat door samen te werken met partners om de regionale economie en werkgelegenheid te bevorderen, het inzetten van bedrijfscontactfunctionarissen en de inzet op revitalisering (inclusief 'beter benutten') en het toekomstbestendig maken van bestaande bedrijventerreinen.
 
Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025?
a. De pleinontwikkeling in het centrum van De Lutte is gerealiseerd en het flankerende participatieproject 'Gastvrij De Lutte' (samenwerkingsproject met de dorpsraad De Lutte) is afgerond.
b. Binnen het programma Centrumontwikkelingen Losser-fase II is het concept voor “structureel en breed centrummanagement” ontwikkeld, om daarmee te borgen dat ook op langere termijn het centrum van losser aantrekkelijk is, levendig en economisch goed functioneert en daarmee bijdraagt aan de leefbaarheid van de kern.
c. Het ambitiedocument ‘Recreatie & Toerisme', bestaande uit een strategisch ontwikkelkader met programmalijnen en een uitvoeringsprogramma, is vastgesteld. Er zijn minimaal drie projecten uit het uitvoeringsprogramma gestart.
d. De cultuurhistorische waardenkaarten zijn opgesteld en het proces om te komen tot een landschapsbiografie van de Dinkel is gestart.
e. Oplossingsrichtingen ten behoeve van realiseren van ontbrekende schakels in het recreatieve  wandelroutenetwerk rondom Stuwwal/ Dinkeldal en de Lutte/ Lutterzand zijn verkend. Waar mogelijk zijn afspraken gemaakt met grondeigenaren over toegankelijkheid, inrichtingsmaatregelen en vergoedingen.  
f. Er is, gezamenlijk met andere gemeenten in de regio, geïnvesteerd in achterstallig onderhoud van regionale  recreatieparken.
g. Het project om de resultaten van het project Erfgoeddeal/'Beken & Bleken van Losser' structureel te vermarkten door deze te verankeren in regionale thema's als 'Textiel' en ''Zandsteen, is gestart.
h. De visie voor het toekomstbestendig maken van bedrijventerreinen (inclusief investeringsagenda) is vastgesteld.
i. Het Ondernemersloket heeft verder vorm gekregen en is het goed bekend bij de ondernemers.
j. Er is actief ingezet op het versterken van de winkelstructuur van de kernen Losser, Overdinkel en De Lutte door samen met de winkeliers invulling te geven aan leegstaande panden. We zetten in op acquisitie en pop up activiteiten.
k. We besteden aandacht aan de dag/week van de ondernemer.
l. We organiseren minimaal één activiteit om ZZP'ers elkaar te laten ontmoeten. 

Aan welke global goals draagt het bij?

Doel D: Bereikbaarheid; voorzieningen en bestemmingen zijn op een duurzame wijze, structureel vlot en verkeersveilig, bereikbaar voor iedereen.
 
Wat willen we bereiken?
We streven ernaar dat voorzieningen en bestemmingen zijn altijd vlot bereikbaar zijn voor iedereen. Dit doen we zo duurzaam en verkeersveilig als mogelijk.
 
Wat gaan we daarvoor doen?
1. We bevorderen de transitie naar een duurzaam mobiliteitssysteem (bestaande uit alle modaliteiten).
2. We werken aan hoogwaardige (fiets-)verbindingen tussen onze woonkernen en buurgemeenten.
3. We werken aan het duurzaam veilig inrichten van onze wegen en infrastructuur door functie, gebruik en inrichting met elkaar in balans te brengen.
 
Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025:
a. Het gezamenlijk met de provincie uitgevoerde onderzoek naar de gewenste inrichting van de N731, ter hoogte van de kern Losser, is afgerond. Dit onderzoek heeft raakvlakken met het uitgevoerde onderzoek naar verkeersveiligheid op de N374 buiten de bebouwde kom.
b. Het beleidsplan Mobiliteit is vastgesteld. Aansluitend neemt ons college een besluit omtrent het uitvoeringsprogramma.
c. Op urgente locaties in het buitengebied is een aanvang gemaakt met het aanbrengen van bermverharding. Voor toepassing op andere locaties wordt gewerkt vanuit het beleid zoals dat in 2025 wordt vastgesteld middels het beleidsplan Mobiliteit. Hierin heeft kaderstelling plaatsgevonden over 'functie, inrichting en gebruik' van o.a. wegen in het buitengebied. Op basis van deze uitwerking wordt bepaald welke maatregelen op welke locatie in het buitengebied het beste kunnen worden toegepast. Het aanbrengen van bermverharding is daarbij één van de mogelijke maatregelen. 
 

Aan welke global goals draagt het bij?

We staan als gemeente voor grote uitdagingen op het gebied van klimaatverandering en grondstoffen schaarste. Wereldwijd verandert het klimaat, veroorzaakt door de broeikasgassen in de atmosfeer door menselijk handelen. Om dit tegen te gaan, zijn er in Parijs (2015) afspraken gemaakt zodat de aarde niet meer dan 1,5 graden opwarmt. Er is een ambitie vastgesteld om de CO2-uitstoot ten opzichte van 1990 in 2030 met 55% verminderd te hebben. In 2050 moet dit met 95% zijn afgenomen. Nederland heeft dit vastgelegd in de klimaatwet. De tweede uitdaging is dat grondstoffen, door overconsumptie, sneller gedolven en gebruikt worden dan de aarde nieuwe grondstoffen kan genereren. Om dit tegen te gaan heeft Nederland de ambitie om in 2030 50% minder primaire grondstoffen te gebruiken en in 2050 volledig circulair te zijn.

Losser heeft in het kader van het klimaatakkoord wettelijke taken opgedragen gekregen. Naast deze wettelijke taken heeft Losser ambities. Deze zijn vastgelegd in de Toekomstvisie Losser Duurzaam 2040 en het coalitieakkoord. Het betreft hier uitdagende transities die hun doel in 2050 moeten hebben bereikt. Daarvoor is veel focus, tijd en capaciteit nodig. Zowel de Raad (tot 2027) als het Rijk (tot 2030) hebben middelen beschikbaar gesteld. De focus op deze transities wordt alleen maar intenser. Losser is voortvarend aan de slag gegaan en is in dit kader personele verplichtingen aangegaan. Uitgangspunten hierbij zijn: ‘kennis en kunde’ in eigen organisatie en ‘slim samenwerken’.

In 2025 (en verder) wordt de focus meer gelegd op de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Met name collectieve processen bij verduurzaming van buurten en dorpen waarbij maximaal wordt ingezet op lokaal eigendom. Daarnaast wordt extra aandacht besteed aan hen die de verduurzaming van hun vastgoed niet of moeilijk zelf kunnen betalen.

Om de gemeente Losser ‘groen & gezond’ door te kunnen geven aan de volgende generatie, werken wij in 2025 aan de volgende doelen en resultaten*.

*Disclaimer: In de klimaatopgave hebben we te maken met transities waarin veel onzekerheden zitten, hierom is het belangrijk om flexibel mee te kunnen bewegen met nieuwe ontwikkelingen. 

 Doel A. Losser klimaat robuust in 2050

Wat willen we bereiken?
Een klimaat robuuste leefomgeving, hiermee bedoelen we klimaatbestendig wonen, werken en verplaatsen door: voldoende biodiversiteit en groen, een gezonde bodem, minimale overlast van water of droogte, slim (openbaar) vervoer en voldoende laadpunten.
 
Wat gaan we ervoor doen?
1. Middels de klimaatadaptatiestrategie geven we richting aan onder andere de onderwerpen hitte, droogte en wateroverlast.  
2. We betrekken inwoners bij de uitvoering van de klimaatadaptatiestrategie. 
3. We verbeteren de laadinfrastructuur van de gemeente Losser. 
 
Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025?
a. Een aantal van de activiteiten van het uitvoeringsprogramma klimaatadaptatiestrategie is opgepakt (er vanuitgaand dat uitvoeringsprogramma in 2025 is vastgesteld). De klimaatadaptatiestrategie en de uitvoeringsagenda worden onder regie van de opgave “Wonen & leven” uitgevoerd.
b. Er zijn minimaal drie bewustwordingscampagnes uitgevoerd in het kader van klimaatrobuuste leefomgeving.
c. Er zijn minimaal 6 extra laadpalen geplaatst in 2025.
 

Aan welke global goals draagt het bij?

Afbeelding met tekst, Lettertype, groen, schermopname

Automatisch gegenereerde beschrijvingAfbeelding met tekst, logo, Lettertype, schermopname

Automatisch gegenereerde beschrijving

Doel B. Losser 100% circulair in 2050
 
Wat willen we bereiken?
Een circulaire economie, hieronder verstaat de gemeente een maatschappij zonder afval, waarin duurzaam inkopen, consuminderen, hergebruiken, deelgebruiken, reparatie en andere circulaire methodes de norm zijn bij het gebruik van grondstoffen.
 
Wat gaan we ervoor doen?
1. Onderdelen van het uitvoeringsprogramma circulaire economie worden uitgevoerd. 
2. We maken de verschillende afvalstromen in de gemeente Losser zichtbaar, zodat we beleidskaders voor grondstoffeninzameling vast kunnen stellen.
3. Alle circulaire activiteiten van ondernemers binnen de gemeente Losser worden inzichtelijk gemaakt.
 
Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025:
a. De interne campagne circulair inkopen is, in het kader van de verduurzaming van de eigen organisatie, uitgevoerd. 
b. De interne trainingen Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (MVOI) zijn georganiseerd in het kader van de verduurzaming van de eigen organisatie. 
c. Er is een leidraad Circulariteit voor projecten opgesteld. 
d. Er is een interactieve kaart gemaakt waarop circulaire activiteiten en ondernemers te zien zijn. 
e. Een grondstoffenplan is vastgesteld (minder afval, meer grondstoffen).
 
Prestatie-indicator
 
In 2030 is het aantal kg fijn restafval per inwoner per jaar verminderd tot 50 kg.
 
 

 Aan welke global goals draagt het bij?

Doel C. Losser energieneutraal in 2050
 
Wat willen we bereiken?
Een energieneutraal Losser, hieronder verstaat de gemeente een maatschappij waarin het besparen van energie/warmte en het duurzaam opwekken van (lokaal opgewekte) energie de norm is.
 
Wat gaan we ervoor doen? 
1. We willen dat participatie en lokaal eigenschap gewaarborgd zijn bij grootschalige energie projecten.
2. We bieden ondersteuning aan eigenaar-bewoners die moeite hebben hun woning te verduurzamen.
3. Eigen vastgoed wordt verder verduurzaamd. 
4. We werken toe naar een aardgasloos (ready) Losser.
5. Duurzaamheidsdoelstellingen worden integraal betrokken bij projecten. 
6. Losser werkt samen met partners in de energie- en warmtetransitie. 
 
 
Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025?
a. Er zijn, binnen de tweede tranche van de Losserse Isolatie Aanpak, doelgroepgericht gemeentelijke subsidies verstrekt ter stimulering van het verduurzamen van bestaande woningen. 
b. Het eigen maatschappelijk vastgoed (12 gebouwen) van de gemeente is van een energielabel A verder verduurzaamd of energieneutraal gemaakt.
c. Het dak van het zwembad is gerenoveerd en voorzien van extra isolatie en zonnepanelen.
d. In samenwerking met Energie van Noordoost Twente (EvNOT) is een partij geselecteerd die in Noordoost Twente een energiebronnenstudie uitvoert.
e. In samenwerking met EvNOT is een nieuw warmteprogramma opgesteld. 
f. Wij faciliteren de 10 vergunninghouders die voornemens zijn biogas te produceren.
g. In samenwerking met de RES Twente is er in het kader van biogas/groengas:
1. een verkenning uitgevoerd hoe de landelijke handreiking vergunningverlening voor biogasinstallaties kan worden verankerd in lokaal beleid.
2. er zijn minimaal 2 bijeenkomsten/werkbezoeken ‘Best Practices’ georganiseerd naar biogas/groengas installaties.
h. Een Energieloket voor bedrijven is samen met EvNOT ingericht en operationeel.
i. Om inwoners op individueel niveau te ontzorgen, is op gemeentelijk niveau het monitoringsonderzoek van het Soorten Management Plan (SMP) uitgevoerd.
j. Ter voorkoming (of ten minste de beperking ) van netcongestie, werken wij samen met verschillende betrokken partijen aan een (bovenregionale) aanpak. 
k. De cöoperaties in de Lutte en in Overdinkel hebben een garantstelling van de gemeente Losser ontvangen voor de ontwikkelfinanciering van projecten opwek grootschalige duurzame energie. De ontwikkelfinanciering wordt gebruikt om invulling te geven aan 50% lokaal eigendom.
l. Duurzaamheidsmaatregelen vanuit de opgave klimaat zijn verwerkt in de scope van de projecten Vogelbuurt (bestaande wijk), Hannekerveld (nieuw op te zetten wijk) en Centrum ontwikkeling Losser. Deze drie projecten worden gezien als voorbeeldprojecten voor een toekomstige aanpak van nieuwe en bestaande wijken.
m. In 2025 handhaaft de Omgevingsdienst Twente op de wettelijke verplichting Energielabel C bij kantoren.
 
Prestatie-indicator
In 2025 zijn in het kader van het Losserse Isolatieprogramma, 200 woningen bereikt, die minimaal 1 bouwdeel hebben geïsoleerd. 
 
 Aan welke global goals draagt het bij?

Afbeelding met tekst, Lettertype, Graphics, rood

Automatisch gegenereerde beschrijvingAfbeelding met tekst, Lettertype, groen, schermopname

Automatisch gegenereerde beschrijvingAfbeelding met tekst, Lettertype, geel, logo

Automatisch gegenereerde beschrijving

We staan voor grote opgaven op het gebied van de leefomgeving in het algemeen en dat geldt ook specifiek voor het landelijk gebied. Er is ruimte nodig voor wind- en zonneparken, er zijn aanpassingen nodig om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen, delen van de landbouw lopen tegen maatschappelijke en ecologische grenzen aan, de biodiversiteit staat onder druk en door vrijkomen van voormalige agrarische bedrijfslocaties ontstaat een ander gebruik en inrichting van bouwplekken. De ruimte is schaars is en daarom moeten keuzes moeten worden gemaakt: ‘niet alles kan en niet alles kan overal’.

We maken beleid waarin wordt geanticipeerd op de ruimtelijke impact van verschillend sectoraal beleid en waarin keuzes worden gemaakt om de ruimtevraag zowel kwantitatief als kwalitatief in goede banen te leiden. We moeten dat zoveel mogelijk via een integrale benadering oppakken.

Gedurende het proces is steeds meer informatie gekomen over de gestelde doelen. Echter, nog niet alle benodigde informatie is bekend. Zo is er nog onduidelijkheid over de groen-blauwe doelen en is er ook geen landbouwakkoord dat een plek zou krijgen in het PPLG. 

De provincie Overijssel voert de regie en is in lead in voorgenoemd proces, waarin wij onze reactie kenbaar maken. Op het moment van het opstellen van de begroting is er sprake van een "stand still"situatie voor wat betreft het PPLG.  Sterker nog tijdens het huidige gemeentelijke proces is er sprake van turbulentie op rijksniveau met betrekking tot het schrappen van het Nationaal programma landelijk gebied. Ook is inmiddels duidelijk geworden dat het oorspronkelijke budget voor ontwikkeling van het landelijk gebied zoals dat door het vorige kabinet wat gereserveerd door de huidige coalitie zeer fors naar beneden is bijgesteld (van circa 23 miljard naar 5 miljard). Dat zal ook op gemeentelijk niveau doorwerken. "Geen knaken, geen taken".  

De impact en de integrale benadering van de vraagstukken in het landelijk gebied is in drie sporen vertaald:

  • Een toekomstbestendige landbouw;
  • Behoud en versterking van onze natuur en het landschap
  • Klimaatadaptatie
Doel A. Toekomstbestendige landbouw en bedrijfsstrategieën worden gefaciliteerd.
 
Wat willen we bereiken ?
We willen onze agrarische bedrijven daar waar mogelijk ondersteunen daar waar het van belang is voor het bereiken van de gemeentelijke doelstellingen op het terrein van o.a. klimatadaptatie, biodiversiteit en recreatie & toerisme.
 
Wat gaan we ervoor doen ?
1. We volgen de ontwikkelingen op rijks- en provinciaal niveau en zijn in gesprek met de ondernemers om de beleidsmatige en financiële mogelijkheden voor de toekomstbestendige landbouw te benutten.
2. We versterken het netwerk met de agrarische ondernemers om, waar mogelijk, adequaat op de wensen en behoeften vanuit de sector te kunnen inspelen.
3. We brengen de inbreng van de agrarische ondernemers voor het voetlicht in de overleggen die de gemeente met vertegenwoordigers van rijk en provincie voert.  
 
De belangrijkste resultaten in 2025:
a. Fase 2 van de landbouwinventarisatie van de gemeente Losser is afgerond.
Dit geeft mede sturing aan de beleidsontwikkeling en besluitvorming van Waterschap en provincie. De resultaten leveren wij aan als input voor onze samenwerkingspartners Waterschap en provincie om te verwerken c.q. te vertalen in het beleid ten aanzien van de Kaderrichtlijn water (KRW), de Landbouwvisie Overijssel en het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG). Daarmee borgen wij zoveel mogelijk de gemeentelijke belangenbehartiging richting de bevoegde gezagen en beïnvloeden zo mede de ontwikkelingsrichting. Het is, gelet op de ontwikkelingen op rijksniveau, zeer onzeker of het PPLG, met het bijbehorende gebiedsprogramma, in 2025 door Provinciale Staten van Overijssel wordt vastgesteld.
 b. Met de eigenaren van bedrijven die gebruik maken van de landelijke stoppersregelingen  (LBV en LBV+) overleggen wij over de ontwikkelingsrichting van hun bedrijfslocatie. Zo nodig worden ruimtelijke procedures in gang gezet om te komen tot de gewenste planologische invulling van die locaties.
 c. Gemeentelijk budget voor Groenblauwe diensten zetten we mede in voor alternatieve/aanvullende verdienmodellen voor de agrarische ondernemers. Daarvoor sluiten we langjarige contracten af.
 d. Ervencoaches voeren gesprekken met agrarische ondernemers om ze te adviseren omtrent de ontwikkelingen in het landelijk gebied en de gevolgen voor hun bedrijfsvoering.
 eEr is een netwerk opgezet tussen de gemeente Losser en onze jonge boerinnen en boeren. Doel is om over en weer kennis- en informatiebehoeften uit wisselen. Daardoor bouwen we aan wederzijds vertrouwen en waardering. Ook levert dit netwerk input voor het doorontwikkelen van het beleid voor het landelijk gebied door de gemeente, de provincie en het waterschap.
 f. Er worden vanuit Leader 2023-2027 nieuwe projecten geselecteerd die gemeentelijke cofinanciering ontvangen voor hun project. Deze projecten dragen bij aan de vitaliteit van het platteland.
g. Er is een plan van aanpak opgesteld voor het traject Keurmerk Veilig Buitengebied Losser.
 

 Aan welke global goals draagt het bij?

Doel B. Behoud en de versterking van natuur en landschap in ons landelijk gebied wordt geïnitieerd en gefaciliteerd.
 
Wat willen we bereiken?
We verbeteren de landschappelijke waarden in onze gemeente in een duurzaam en klimaatadaptief landschap. We beschermen tenminste de belangrijke natuurlijke waarden in onze gemeente en zetten in op versterking en uitbouw van landschapselementen en verbetering van de biodiversiteit.  
 
Wat gaan we ervoor doen?
1. We zetten budgetten in om landschapsonderhoud en aanleg van nieuwe natuur te faciliteren en borgen dit door middel van langjarige contracten.
2. In overleg met de provincie zetten we in op versterking van areaal bos in het kader van de Bossenstrategie.
3. Bij transformatie van locaties in het landelijk gebied waar sprake is van voormalige agrarische bedrijfslocaties, passen wij de Kwaliteitsimpuls groene omgeving toe. Oftewel groen voor rood. 
 
De belangrijkste resultaten in 2025:
a. Voor de realisatie van 17 hectare nieuw klimaatbestendig bos en de realisatie van het bijbehorende  provinciale uitvoeringsplan worden de planologische procedure t.b.v. de omzetting naar de bestemming "Natuur" in gang gezet.
b. Motie 23.000 bomen. Deze opgave wordt betrokken in de Klimaatadaptatiestrategie. Deze wordt onder de opgave 'Wonen en Leven' uitgevoerd. 
c. Het civieltechnisch ontwerp voor de realisatie van de natuurlijke inrichting van een recent aangekocht perceel nabij de Ruhenbergerbeek is afgerond. Hier wordt, in het kader van klimaatadaptatie, een voorziening ten behoeve van de vermindering van wateroverlast in een deel van Overdinkel gerealiseerd. Deze opgave wordt uitgevoerd onder de opgave 'Wonen en Leven'.
d. Met grondeigenaren zijn langjarige contracten afgesloten voor de uitvoering van groene en blauwe diensten (2e tranche). Het totaalbedrag betreft € 250.000.
e. De planologische procedure ten behoeve van het aanleggen van nieuw klimaatbestendig bos is afgerond. Het betreft een aantal particuliere initiatieven.
f. Het document Kwaliteitsimpuls groene omgeving (KGO) is, als onderdeel van het beleid 'Buitengebied met kwaliteit', vastgesteld.
g Het gebiedsplan Lutterzand is opgesteld. Dit is het vervolg op de participatienota voor het Lutterzand uit 2024.

Aan welke global goals draagt het bij?

Afbeelding met tekst, Lettertype, groen, schermopname

Automatisch gegenereerde beschrijving

Doel C. Klimaatadaptieve maatregelen voor duurzaam waterbeheer en waterveiligheid in een veerkrachtig watersysteem worden gefaciliteerd en geïnitieerd
 
 
Deze doelstelling wordt integraal opgepakt binnen de opgave Wonen en Leven. 
 
 
De belangrijkste resultaten in 2025:
a. Onder regie van de opgave ‘Toekomstbestendig Wonen & Leven’ is de Strategie Klimaatadaptatie Losser opgesteld en vastgesteld. In deze strategie zijn zowel de opgaven en ontwikkelingen in bebouwd gebied als in het landelijk gebied opgenomen (bijvoorbeeld de klimaatstresstesten, PPLG, Dinkelagenda, KRW, etc.).
 

Aan welke global goals draagt het bij?

Afbeelding met tekst, Lettertype, groen, schermopname

Automatisch gegenereerde beschrijving

Lasten en baten per taakveld, programma Onmeunig mooi Losser 

Programma Onmeunig mooi LosserRealisatie  2023Begroting  2024Begroting  2025Raming  2026Raming  2027Raming  2028
Lasten
0.3 Beheer overige gebouwen en gronden9071.3911.5351.3951.3921.390
2.1 Verkeer en vervoer3.2224.1894.8985.0975.0785.066
2.4 Economische Havens en waterwegen5072117838383
2.5 Openbaar vervoer241622373737
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen249232337407429429
3.4 Economische promotie205539663571569569
4.2 Onderwijshuisvesting8408559048941.0821.078
4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken1.5031.3321.4071.3971.3971.397
5.1 Sportbeleid en activering226113146120120120
5.2 Sportaccommodaties2.3151.7471.7701.7641.7591.756
5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticip353314389339339339
5.4 Musea332832313030
5.5 Cultureel erfgoed-115126262626
5.6 Media497495495495495495
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie1.8672.0082.3512.1622.0722.072
6.1 Samenkracht en burgerparticipatie6.6502.4252.8292.6972.6802.679
6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen1.8582.4173.0711.8931.7201.720
6.3 Inkomensregelingen7.7917.9217.5957.5177.4997.353
6.4 WSW en beschut werk3.4663.5993.7673.7423.7423.742
6.5 Arbeidsparticipatie7951.2111.0491.0511.0481.039
6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO)2.5122.2342.5912.4702.4412.441
6.71 Maatwerkdienstverlening 18+0421801489474474
6.71a Huishuishoudelijke hulp (WMO)3.1332.7512.8082.8072.8072.807
6.71b Begeleiding (WMO)1.3641.3171.3381.3381.3381.338
6.71c Dagbesteding (WMO)915884904904904904
6.72 Maatwerkdienstverlening 18-1508585858585
6.72a Jeugdzorg begeleiding1.005985933776776776
6.72b Jeugdzorg behandeling1.8041.3571.3831.3831.3831.383
6.72c Jeugdhulp dagbesteding743304293293293293
6.72d Jeugdhulp zonder verblijf overig317540550550550550
6.73a Pleegzorg250186190190190190
6.73b Gezinsgericht360340347347347347
6.73c Jeugdhulp met verblijf overig568495505505505505
6.74a Jeugd behandeling GGZ zonder verblijf1.3761.4001.4281.4271.4271.427
6.74b Jeugdhulp crisis/LTA/GGZ-verblijf1.023669678678678678
6.74c Gesloten plaatsing1484950505050
6.82 Geƫscaleerde zorg 18-75119119119119119
6.82a Jeugdbescherming439401409409409409
6.82b Jeugdreclassering283031313131
7.1 Volksgezondheid1.1761.1761.2751.2731.2731.273
7.2 Riolering2.6343.1483.6673.7483.7273.728
7.3 Afval2.1112.3752.4572.5442.5312.531
7.4 Milieubeheer1.4902.1572.2332.2321.4581.858
7.5 Begraafplaatsen en crematoria101919191919
8.1 Ruimte en leefomgeving1.1311.3011.4441.4631.3691.393
8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen)2.0172.7141.475858436681
8.3 Wonen en bouwen1.5591.3491.6791.6661.4591.459
Totaal - Lasten61.18659.86263.09460.37358.67659.168
Baten
0.3 Beheer overige gebouwen en gronden25130149148148148
2.1 Verkeer en vervoer166224273270270270
2.4 Economische Havens en waterwegen71013131313
2.5 Openbaar vervoer057777
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen106138141141140140
3.4 Economische promotie275344370370370370
4.2 Onderwijshuisvesting223029292929
4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken620487487487487487
5.1 Sportbeleid en activering2600000
5.2 Sportaccommodaties991690700700700700
5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticip1411111
5.4 Musea311111
5.5 Cultureel erfgoed61919191919
5.6 Media2200000
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie43132148147147147
6.1 Samenkracht en burgerparticipatie4.9126769696868
6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen034444
6.3 Inkomensregelingen5.2195.7695.5795.5795.5795.579
6.4 WSW en beschut werk218234250250250250
6.5 Arbeidsparticipatie023333
6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO)600447564564564564
7.1 Volksgezondheid3601414141414
7.2 Riolering3.4354.1164.7744.8064.7794.779
7.3 Afval2.6102.7282.8222.9112.8972.896
7.4 Milieubeheer423437444444444444
7.5 Begraafplaatsen en crematoria311111
8.1 Ruimte en leefomgeving6299111110110110
8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen)2.4774.0452.0211.021527772
8.3 Wonen en bouwen586519538537537537
Totaal - Baten23.23220.69219.53118.64418.10818.352
Storting reserves
0.10 Mutatie reserves2.1242.6102.6243.3652929
8.3 Wonen en bouwen01400000
Totaal - Storting reserves2.1242.7512.6243.3652929
Onttrekking reserves
0.10 Mutatie reserves2.8582.3393.4031.268468458
8.3 Wonen en bouwen0750000
Totaal - Onttrekking reserves2.8582.4143.4031.268468458
Onmeunig mooi Losser37.22039.50642.78443.82540.12840.387

Toelichting

In de GB24 hebben we de financiële toelichting schematischer en meer op hoofdlijnen vormgegeven. De reacties daarop waren positief, dus die werkwijze hebben we ook nu gehanteerd. In onderstaande tabel (2.1.1) ziet u de herkomst van de bedragen (Gemeentebegroting 2024, Voorjaarsnota 2024 en Gemeentebegroting 2025), gevolgd door tabel 2.1.2 met een specificatie van de ontwikkelingen na de VJN2024.

Een nadere toelichting op de werkwijze treft u in de Leeswijzer.

 Tabel 2.1.1 (bedragen x € 1.000)

    2024       Totaal 2024 2025       Totaal 2025
Actuele Taalveld Onderdeel Baten Lasten Onttrekking reserves Storting reserves   Baten Lasten Onttrekking reserves Storting reserves  
0.10 Mutatie reserves 1. Gemeentebegroting 2024 0 0 -1.792 1.880 88 0 0 -1.160 971 -189
  2. Voorjaarsnota 2024 0 0 -548 730 183 0 0 -2.135 1.653 -482
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 0 0 -108 0 -108
Totaal 0.10 Mutatie reserves   0 0 -2.339 2.610 271 0 0 -3.403 2.624 -779
0.3 Beheer overige gebouwen en gronden 1. Gemeentebegroting 2024 -132 1.484 0 0 1.353 -132 1.488 0 0 1.355
  2. Voorjaarsnota 2024 2 -93 0 0 -91 2 -75 0 0 -73
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -18 123 0 0 104
Totaal 0.3 Beheer overige gebouwen en gronden   -130 1.391 0 0 1.261 -149 1.535 0 0 1.386
2.1 Verkeer en vervoer 1. Gemeentebegroting 2024 -225 4.174 0 0 3.949 -225 4.562 0 0 4.337
  2. Voorjaarsnota 2024 1 15 0 0 16 1 -25 0 0 -24
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -48 361 0 0 313
Totaal 2.1 Verkeer en vervoer   -224 4.189 0 0 3.965 -273 4.898 0 0 4.625
2.4 Economische Havens en waterwegen 1. Gemeentebegroting 2024 -10 72 0 0 62 -10 71 0 0 61
  2. Voorjaarsnota 2024 0 0 0 0 0 0 33 0 0 33
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -3 13 0 0 11
Totaal 2.4 Economische Havens en waterwegen   -10 72 0 0 62 -13 117 0 0 105
2.5 Openbaar vervoer 1. Gemeentebegroting 2024 -5 16 0 0 11 -5 16 0 0 11
  2. Voorjaarsnota 2024 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -2 5 0 0 4
Totaal 2.5 Openbaar vervoer   -5 16 0 0 11 -7 22 0 0 15
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen 1. Gemeentebegroting 2024 -138 233 0 0 95 -140 216 0 0 76
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -1 0 0 -1 0 99 0 0 99
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -1 22 0 0 22
Totaal 3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen   -138 232 0 0 94 -141 337 0 0 197
3.4 Economische promotie 1. Gemeentebegroting 2024 -344 511 0 0 167 -349 443 0 0 94
  2. Voorjaarsnota 2024 0 28 0 0 28 -15 190 0 0 175
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -6 30 0 0 24
Totaal 3.4 Economische promotie   -344 539 0 0 196 -370 663 0 0 292
4.2 Onderwijshuisvesting 1. Gemeentebegroting 2024 -30 861 0 0 831 -30 856 0 0 825
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -6 0 0 -6 0 -6 0 0 -6
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 1 54 0 0 55
Totaal 4.2 Onderwijshuisvesting   -30 855 0 0 825 -29 904 0 0 874
4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken 1. Gemeentebegroting 2024 -487 1.359 0 0 872 -487 1.371 0 0 884
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -27 0 0 -27 0 -27 0 0 -27
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 0 64 0 0 64
Totaal 4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken   -487 1.332 0 0 845 -487 1.407 0 0 920
5.1 Sportbeleid en activering 1. Gemeentebegroting 2024 0 115 0 0 115 0 117 0 0 117
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -2 0 0 -2 0 23 0 0 23
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 0 6 0 0 6
Totaal 5.1 Sportbeleid en activering   0 113 0 0 113 0 146 0 0 146
5.2 Sportaccommodaties 1. Gemeentebegroting 2024 -712 1.764 0 0 1.052 -722 1.725 0 0 1.003
  2. Voorjaarsnota 2024 21 -17 0 0 4 22 -18 0 0 4
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 0 63 0 0 63
Totaal 5.2 Sportaccommodaties   -690 1.747 0 0 1.056 -700 1.770 0 0 1.070
5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticip 1. Gemeentebegroting 2024 -1 309 0 0 308 -1 309 0 0 308
  2. Voorjaarsnota 2024 0 5 0 0 5 0 60 0 0 60
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 0 19 0 0 19
Totaal 5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticip   -1 314 0 0 313 -1 389 0 0 387
5.4 Musea 1. Gemeentebegroting 2024 -1 29 0 0 27 -1 29 0 0 28
  2. Voorjaarsnota 2024 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 0 3 0 0 3
Totaal 5.4 Musea   -1 28 0 0 27 -1 32 0 0 31
5.5 Cultureel erfgoed 1. Gemeentebegroting 2024 -20 152 0 0 132 -20 27 0 0 7
  2. Voorjaarsnota 2024 1 -1 0 0 0 1 -1 0 0 0
Totaal 5.5 Cultureel erfgoed   -19 151 0 0 132 -19 26 0 0 7
5.6 Media 1. Gemeentebegroting 2024 0 475 0 0 475 0 475 0 0 475
  2. Voorjaarsnota 2024 0 20 0 0 20 0 20 0 0 20
Totaal 5.6 Media   0 495 0 0 495 0 495 0 0 495
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie 1. Gemeentebegroting 2024 -134 1.878 0 0 1.744 -136 1.926 0 0 1.791
  2. Voorjaarsnota 2024 2 130 0 0 132 3 289 0 0 291
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -15 136 0 0 122
Totaal 5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie   -132 2.008 0 0 1.876 -148 2.351 0 0 2.203
6.1 Samenkracht en burgerparticipatie 1. Gemeentebegroting 2024 -67 1.923 0 0 1.856 -68 1.823 0 0 1.756
  2. Voorjaarsnota 2024 2 62 0 0 64 2 515 0 0 517
  3. Gemeentebegroting 2025 0 -7 0 0 -7 -1 64 0 0 63
Totaal 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie   -65 1.979 0 0 1.914 -67 2.402 0 0 2.335
6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen 1. Gemeentebegroting 2024 -3 2.448 0 0 2.445 -3 1.856 0 0 1.853
  2. Voorjaarsnota 2024 0 6 0 0 6 0 100 0 0 100
  3. Gemeentebegroting 2025 0 -37 0 0 -37 -1 1.115 0 0 1.114
Totaal 6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen   -3 2.417 0 0 2.414 -4 3.071 0 0 3.067
6.3 Inkomensregelingen 1. Gemeentebegroting 2024 -5.528 7.816 0 0 2.287 -5.578 7.330 0 0 1.751
  2. Voorjaarsnota 2024 -241 109 0 0 -132 0 3 0 0 3
  3. Gemeentebegroting 2025 0 38 0 0 38 0 258 0 0 258
Totaal 6.3 Inkomensregelingen   -5.769 7.962 0 0 2.193 -5.579 7.591 0 0 2.012
6.4 WSW en beschut werk 1. Gemeentebegroting 2024 -231 3.588 0 0 3.357 -246 3.491 0 0 3.245
  2. Voorjaarsnota 2024 -3 12 0 0 8 -4 173 0 0 169
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 0 104 0 0 49
Totaal 6.4 WSW en beschut werk   -234 3.599 0 0 3.365 -250 3.767 0 0 3.518
6.5 Arbeidsparticipatie 1. Gemeentebegroting 2024 -3 1.213 0 0 1.210 -3 1.163 0 0 1.160
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -8 0 0 -8 0 -7 0 0 -7
  3. Gemeentebegroting 2025 0 335 0 0 335 -1 224 0 0 223
Totaal 6.5 Arbeidsparticipatie   -3 1.539 0 0 1.536 -4 1.380 0 0 1.375
6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO) 1. Gemeentebegroting 2024 -256 2.273 0 0 2.018 -375 2.306 0 0 1.930
  2. Voorjaarsnota 2024 -192 -44 0 0 -236 -188 -45 0 0 -233
  3. Gemeentebegroting 2025 0 5 0 0 5 -1 331 0 0 330
Totaal 6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO)   -447 2.234 0 0 1.787 -564 2.591 0 0 2.027
6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ 1. Gemeentebegroting 2024 -1 497 0 0 497 -1 739 0 0 738
  2. Voorjaarsnota 2024 0 0 0 0 0 0 -8 0 0 -8
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 0 171 0 0 170
Totaal 6.71 Maatwerkdienstverlening 18+   -1 497 0 0 497 -1 901 0 0 900
6.71a Huishuishoudelijke hulp (WMO) 1. Gemeentebegroting 2024 0 2.845 0 0 2.845 0 2.904 0 0 2.904
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -94 0 0 -94 0 -96 0 0 -96
Totaal 6.71a Huishuishoudelijke hulp (WMO)   0 2.751 0 0 2.751 0 2.808 0 0 2.808
6.71b Begeleiding (WMO) 1. Gemeentebegroting 2024 0 1.362 0 0 1.362 0 1.384 0 0 1.384
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -45 0 0 -45 0 -46 0 0 -46
Totaal 6.71b Begeleiding (WMO)   0 1.317 0 0 1.317 0 1.338 0 0 1.338
6.71c Dagbesteding (WMO) 1. Gemeentebegroting 2024 0 914 0 0 914 0 935 0 0 935
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -30 0 0 -30 0 -31 0 0 -31
Totaal 6.71c Dagbesteding (WMO)   0 884 0 0 884 0 904 0 0 904
6.72 Maatwerkdienstverlening 18- 1. Gemeentebegroting 2024 0 87 0 0 87 0 83 0 0 83
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -3 0 0 -3 0 2 0 0 2
Totaal 6.72 Maatwerkdienstverlening 18-   0 85 0 0 85 0 85 0 0 85
6.72a Jeugdzorg begeleiding 1. Gemeentebegroting 2024 0 958 0 0 958 0 928 0 0 928
  2. Voorjaarsnota 2024 0 25 0 0 25 0 3 0 0 3
  3. Gemeentebegroting 2025 0 2 0 0 2 0 2 0 0 2
Totaal 6.72a Jeugdzorg begeleiding   0 985 0 0 985 0 933 0 0 933
6.72b Jeugdzorg behandeling 1. Gemeentebegroting 2024 0 1.403 0 0 1.403 0 1.430 0 0 1.430
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -46 0 0 -46 0 -47 0 0 -47
Totaal 6.72b Jeugdzorg behandeling   0 1.357 0 0 1.357 0 1.383 0 0 1.383
6.72c Jeugdhulp dagbesteding 1. Gemeentebegroting 2024 0 315 0 0 315 0 324 0 0 324
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -10 0 0 -10 0 -31 0 0 -31
Totaal 6.72c Jeugdhulp dagbesteding   0 304 0 0 304 0 293 0 0 293
6.72d Jeugdhulp zonder verblijf overig 1. Gemeentebegroting 2024 0 559 0 0 559 0 569 0 0 569
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -18 0 0 -18 0 -19 0 0 -19
Totaal 6.72d Jeugdhulp zonder verblijf overig   0 540 0 0 540 0 550 0 0 550
6.73a Pleegzorg 1. Gemeentebegroting 2024 0 192 0 0 192 0 196 0 0 196
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -6 0 0 -6 0 -6 0 0 -6
Totaal 6.73a Pleegzorg   0 186 0 0 186 0 190 0 0 190
6.73b Gezinsgericht 1. Gemeentebegroting 2024 0 352 0 0 352 0 359 0 0 359
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -12 0 0 -12 0 -12 0 0 -12
Totaal 6.73b Gezinsgericht   0 340 0 0 340 0 347 0 0 347
6.73c Jeugdhulp met verblijf overig 1. Gemeentebegroting 2024 0 512 0 0 512 0 522 0 0 522
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -17 0 0 -17 0 -17 0 0 -17
Totaal 6.73c Jeugdhulp met verblijf overig   0 495 0 0 495 0 505 0 0 505
6.74a Jeugd behandeling GGZ zonder verblijf 1. Gemeentebegroting 2024 0 1.447 0 0 1.447 0 1.476 0 0 1.476
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -48 0 0 -48 0 -49 0 0 -49
Totaal 6.74a Jeugd behandeling GGZ zonder verblijf   0 1.400 0 0 1.400 0 1.428 0 0 1.428
6.74b Jeugdhulp crisis/LTA/GGZ-verblijf 1. Gemeentebegroting 2024 0 692 0 0 692 0 701 0 0 701
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -23 0 0 -23 0 -23 0 0 -23
Totaal 6.74b Jeugdhulp crisis/LTA/GGZ-verblijf   0 669 0 0 669 0 678 0 0 678
6.74c Gesloten plaatsing 1. Gemeentebegroting 2024 0 51 0 0 51 0 52 0 0 52
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -2 0 0 -2 0 -2 0 0 -2
Totaal 6.74c Gesloten plaatsing   0 49 0 0 49 0 50 0 0 50
6.82 Geëscaleerde zorg 18- 1. Gemeentebegroting 2024 0 123 0 0 123 0 123 0 0 123
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -4 0 0 -4 0 -4 0 0 -4
Totaal 6.82 Geëscaleerde zorg 18-   0 119 0 0 119 0 119 0 0 119
6.82a Jeugdbescherming 1. Gemeentebegroting 2024 0 375 0 0 375 0 383 0 0 383
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -12 0 0 -12 0 -13 0 0 -13
  3. Gemeentebegroting 2025 0 39 0 0 39 0 39 0 0 39
Totaal 6.82a Jeugdbescherming   0 401 0 0 401 0 409 0 0 409
6.82b Jeugdreclassering 1. Gemeentebegroting 2024 0 31 0 0 31 0 32 0 0 32
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -1 0 0 -1 0 -1 0 0 -1
Totaal 6.82b Jeugdreclassering   0 30 0 0 30 0 31 0 0 31
7.1 Volksgezondheid 1. Gemeentebegroting 2024 0 1.127 0 0 1.127 0 1.127 0 0 1.127
  2. Voorjaarsnota 2024 -14 49 0 0 35 -14 139 0 0 126
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 0 9 0 0 9
Totaal 7.1 Volksgezondheid   -14 1.176 0 0 1.162 -14 1.275 0 0 1.261
7.2 Riolering 1. Gemeentebegroting 2024 -4.116 3.146 0 0 -970 -4.432 3.379 0 0 -1.053
  2. Voorjaarsnota 2024 0 2 0 0 2 0 37 0 0 37
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -342 250 0 0 -91
Totaal 7.2 Riolering   -4.116 3.148 0 0 -968 -4.774 3.667 0 0 -1.107
7.3 Afval 1. Gemeentebegroting 2024 -2.739 2.386 0 0 -353 -2.753 2.422 0 0 -331
  2. Voorjaarsnota 2024 11 -11 0 0 0 9 23 0 0 32
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -78 12 0 0 -66
Totaal 7.3 Afval   -2.728 2.375 0 0 -353 -2.822 2.457 0 0 -365
7.4 Milieubeheer 1. Gemeentebegroting 2024 -12 1.737 0 0 1.726 -12 1.751 0 0 1.739
  2. Voorjaarsnota 2024 -426 420 0 0 -6 -429 467 0 0 37
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -3 16 0 0 13
Totaal 7.4 Milieubeheer   -437 2.157 0 0 1.720 -444 2.233 0 0 1.789
7.5 Begraafplaatsen en crematoria 1. Gemeentebegroting 2024 -1 19 0 0 18 -1 19 0 0 18
  2. Voorjaarsnota 2024 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal 7.5 Begraafplaatsen en crematoria   -1 19 0 0 18 -1 19 0 0 18
8.1 Ruimte en leefomgeving 1. Gemeentebegroting 2024 -101 1.307 0 0 1.206 -101 1.066 0 0 966
  2. Voorjaarsnota 2024 2 -6 0 0 -4 2 116 0 0 118
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -12 262 0 0 250
Totaal 8.1 Ruimte en leefomgeving   -99 1.301 0 0 1.202 -111 1.444 0 0 1.333
8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen) 1. Gemeentebegroting 2024 -2.527 1.709 0 0 -818 -1.221 846 0 0 -375
  2. Voorjaarsnota 2024 -1.518 1.005 0 0 -513 -800 629 0 0 -171
Totaal 8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen)   -4.045 2.714 0 0 -1.331 -2.021 1.475 0 0 -546
8.3 Wonen en bouwen 1. Gemeentebegroting 2024 -520 1.352 -75 0 757 -529 1.199 0 0 670
  2. Voorjaarsnota 2024 1 -3 0 0 -3 1 249 0 0 250
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 140 140 -10 231 0 0 221
Totaal 8.3 Wonen en bouwen   -519 1.349 -75 140 895 -538 1.679 0 0 1.141
Eindtotaal   -20.692 59.862 -2.414 2.751 39.506 -19.531 63.094 -3.403 2.624 42.784

 

 

Tabel 2.1.2 (bedragen x € 1.000)

    2025   Totaal 2025  
Actuele Taalveld Soort Meicirculaire 2024 Kostenverdeling    
0.10 Mutatie reserves Onttrekking reserves 0 -108 -108  
Totaal 0.10 Mutatie reserves   0 -108 -108  
0.3 Beheer overige gebouwen en gronden Baten 0 -18 -18  
  Lasten 0 123 123  
Totaal 0.3 Beheer overige gebouwen en gronden   0 104 104  
2.1 Verkeer en vervoer Baten 0 -48 -48  
  Lasten 0 361 361  
Totaal 2.1 Verkeer en vervoer   0 313 313  
2.4 Economische Havens en waterwegen Baten 0 -3 -3  
  Lasten 0 13 13  
Totaal 2.4 Economische Havens en waterwegen   0 11 11  
2.5 Openbaar vervoer Baten 0 -2 -2  
  Lasten 0 5 5  
Totaal 2.5 Openbaar vervoer   0 4 4  
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen Baten 0 -1 -1  
  Lasten 0 22 22  
Totaal 3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen   0 22 22  
3.4 Economische promotie Baten 0 -6 -6  
  Lasten 0 30 30  
Totaal 3.4 Economische promotie   0 24 24  
4.2 Onderwijshuisvesting Baten 0 1 1  
  Lasten 0 54 54  
Totaal 4.2 Onderwijshuisvesting   0 55 55  
4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken Baten 0 0 0  
  Lasten 0 64 64  
Totaal 4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken   0 64 64  
5.1 Sportbeleid en activering Lasten 0 6 6  
Totaal 5.1 Sportbeleid en activering   0 6 6  
5.2 Sportaccommodaties Baten 0 0 0  
  Lasten 0 63 63  
Totaal 5.2 Sportaccommodaties   0 63 63  
5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticip Baten 0 0 0  
  Lasten 0 19 19  
Totaal 5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticip   0 19 19  
5.4 Musea Baten 0 0 0  
  Lasten 0 3 3  
Totaal 5.4 Musea   0 3 3  
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie Baten 0 -15 -15  
  Lasten 0 136 136  
Totaal 5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie   0 122 122  
6.1 Samenkracht en burgerparticipatie Baten 0 -1 -1  
  Lasten 0 64 64  
Totaal 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie   0 63 63  
6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen Baten 0 -1 -1  
  Lasten 640 475 1.115  
Totaal 6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen   640 474 1.114  
6.3 Inkomensregelingen Baten 0 0 0  
  Lasten 28 230 258  
Totaal 6.3 Inkomensregelingen   28 230 258  
6.4 WSW en beschut werk Baten 0 0 0  
  Lasten 0 104 104  
Totaal 6.4 WSW en beschut werk   0 104 104  
6.5 Arbeidsparticipatie Baten 0 -1 -1  
  Lasten 0 224 224  
Totaal 6.5 Arbeidsparticipatie   0 223 223  
6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO) Baten 0 -1 -1  
  Lasten 8 323 331  
Totaal 6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO)   8 322 330  
6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Baten 0 0 0  
  Lasten 0 171 171  
Totaal 6.71 Maatwerkdienstverlening 18+   0 170 170  
6.72a Jeugdzorg begeleiding Lasten 2 0 2  
Totaal 6.72a Jeugdzorg begeleiding   2 0 2  
6.82a Jeugdbescherming Lasten 39 0 39  
Totaal 6.82a Jeugdbescherming   39 0 39  
7.1 Volksgezondheid Baten 0 0 0  
  Lasten 0 9 9  
Totaal 7.1 Volksgezondheid   0 9 9  
7.2 Riolering Baten 0 -342 -342  
  Lasten 0 250 250  
Totaal 7.2 Riolering   0 -91 -91  
7.3 Afval Baten 0 -78 -78  
  Lasten 0 12 12  
Totaal 7.3 Afval   0 -66 -66  
7.4 Milieubeheer Baten 0 -3 -3  
  Lasten 0 16 16  
Totaal 7.4 Milieubeheer   0 13 13  
8.1 Ruimte en leefomgeving Baten 0 -12 -12  
  Lasten 0 262 262  
Totaal 8.1 Ruimte en leefomgeving   0 250 250  
8.3 Wonen en bouwen Baten 0 -10 -10  
  Lasten 0 231 231  
Totaal 8.3 Wonen en bouwen   0 221 221  
Eindtotaal   717 2.620 3.337  

 

2.2. Programma Wendbare organisatie en transparant bestuur

 

We hebben te maken met een complexe externe omgeving waarbij ontwikkelingen elkaar steeds sneller opvolgen.
Tegen de achtergrond van deze dynamische omgeving spelen wij in op ontwikkelingen in de maatschappij. Dit doen we voor en met de samenleving. Door de snel veranderende wereld kijken we vooruit. Wij ontwikkelen continu door om onze doelen te bereiken. Hiervoor moeten we als gemeente wendbaar zijn. Kortom:

‘We spelen in op ontwikkelingen in de samenleving, waarbij wettelijke taken worden uitgevoerd en doelen met en voor inwoners, bedrijven en organisaties worden gerealiseerd; wendbaar, betrouwbaar en transparant’.

De opgave ‘Wendbare organisatie en transparant openbaar bestuur’ ondersteunt de inhoudelijke opgaven en verbindt de binnenwereld met de buitenwereld. Dat wil zeggen, de gemeentelijke organisatie doorontwikkelen om voor de samenleving de juiste dingen te kunnen doen.
De inzet van inwonerparticipatie is daarbij van eminent belang. De doorontwikkeling hiervan is een continue proces dat ook in 2025 in verschillende facetten zijn beslag krijgt. De gemeentelijke organisatie (medewerkers en bestuur) is in staat om inwonerparticipatie op een doeltreffende manier in te zetten. We werken met verschillende participatie- en communicatie-instrumenten en dragen hiermee bij aan verkleining van de afstand tussen inwoners en gemeente en benutten het potentieel van de samenleving.

 Ambities

Het zijn van “Een lerende organisatie”.
Het concept van “Een lerende organisatie” kenmerkt zich door het vermogen om zich voortdurend aan te passen en te verbeteren door kennisverwerving en -overdracht. Flexibiliteit, een cultuur van continue verbetering, innovatie, en creativiteit zijn essentieel. Leiderschap speelt een cruciale rol in het faciliteren en stimuleren van leren, waarbij technologie vaak wordt ingezet als hulpmiddel voor ontwikkeling. Personeelsontwikkeling en betrokkenheid zijn ook belangrijk, met een nadruk op feedback en reflectie. Planning en een duidelijke toekomstvisie helpen de organisatie om doelgericht te blijven leren en groeien.

Doorontwikkelen Opgavegericht werken
Er is gestructureerde en structurele aandacht voor het beter worden in opgavegericht werken en de doorwerking daarvan in de hele organisatie. Er moet aandacht komen voor procesregie en het handelingsrepertoire.

 Waarden gedreven informatievoorziening
Binnen de waarden gedreven informatievoorziening stellen we de inwoners centraal en stemmen de automatiseringsstrategieën hierop af. Een waarden gedreven informatievoorziening helpt bij het optimaliseren van de dienstverlening, het verhogen van de productiviteit en kwaliteit en het verbeteren van de inwonerstevredenheid en werkplezier.

Doel A. Medewerkers die vanuit de kernwaarden toegevoegde waarde leveren aan te realiseren doelen

Wat willen we bereiken?

  • We willen voldoende gekwalificeerde en competente medewerkers die vanuit onze kernwaarden toegevoegde waarde leveren aan te realiseren doelen

Het is een flinke uitdaging om de kwaliteit en kwantiteit van onze bezetting op niveau te brengen en te houden. Dat komt niet alleen door maatschappelijke ontwikkelingen (zoals krapte op de arbeidsmarkt), maar ook door ontwikkelingen binnen onze ambtelijke organisatie. Hoe zorgen we ervoor dat we onze wettelijke taken en bestuurlijke opgaven kunnen blijven uitvoeren en klaar zijn voor de toekomst?

 Wat gaan we ervoor doen?

  1. Afronden van de uitvoering van het projectplan Werving en selectie
  2. Doorontwikkeling van leiderschap en sturing
  3. We willen ervoor zorgen dat onze medewerkers gezond en gemotiveerd blijven door uitvoering van het projectplan Duurzame inzetbaarheid en vitaliteit
  4. De strategische personeelsplanning waarmee we ervoor zorgen dat de juiste persoon op de juiste plek terecht komt;

 Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025

Om competente medewerkers te vinden, binden en behouden wordt het programma Opgavegerichte personeelsstrategie dat in 2023 is gestart gecontinueerd. Binnen dit programma vallen 4 projecten die lopen t/m 2026:

a. Project Werving & selectie (waaronder ontwikkeling eigen werkgeversmerk en lanceren ‘Werken bij Losser’ website) is grotendeels uitgevoerd. De krapte op de arbeidsmarkt vraagt de inzet van instrumenten zoals inzet trainees en stagiaires en ambassadeurschap voor het werken in Losser om de vacatures in 2025 adequaat in te vullen.
b. Een Wendbare organisatie vraagt om doorontwikkeling van leiderschap en sturing. Op basis van onze HR-visie is een ontwikkelplan voor coachend en dienend leiderschap geformuleerd. We geven verder uitvoering aan dit proces van leiderschapsontwikkeling en sturing.
c. We ronden het Projectplan Duurzame inzetbaarheid en vitaliteit af en maken een start met de uitvoering daarvan. Dit project loopt door tot en met 2026.
d. We geven uitvoering aan het projectplan Strategische personeelsplanning (strategisch personeelsmanagement) waarbij de uitkomsten van de Benchmark naar de omvang en samenstelling van gemeentelijke organisatie en de resultaten van de evaluatie van de organisatie- inrichting worden meegenomen.

 Aan welke global goals draagt het bij?

 
Doel B. De gemeentelijke organisatie stuurt, werkt en verantwoordt vanuit de maatschappelijke opgave

Wat willen we bereiken?

Opgavegericht werken is niet alleen een ordening van vraagstukken en doelen, maar vraagt ook om andere samenwerkingsverbanden, integraal werken, meer in contact met de buitenwereld en een gedegen, soepel ambtelijk en bestuurlijk samenspel. Het is bovenal een cultuurontwikkeling, waarbij kennis, competenties en houding en gedrag van medewerkers extra aandacht verdienen.

 Wat gaan we er voor doen?

  1. Opgavegericht werken: Om opgavegericht te besturen, sturen, werken en leren, geven we het proces opgavegericht werken verder vorm. We hebben gestructureerde en structurele aandacht voor het beter worden in opgavegericht werken en de doorwerking daarvan in de hele organisatie. We verbeteren de implementatie van procesregie en het handelingsrepertoire.
    Daarbij creëren we een leeromgeving en groeien verder als lerende organisatie. Vanuit dat concept bevorderen we een continu proces en cultuur van leren, kennisverwerving, verbeteren en ontwikkelen. Leiderschap en sturing spelen een cruciale rol in het stimuleren en faciliteren van die leeromgeving, daarom is het essentieel om in te zetten op lerend leiderschap.
  2. Inwonersparticipatie: We geven ons beleid en de uitvoering daarvan vorm in overleg met inwoners, ervaringsdeskundigen, bedrijven en maatschappelijke partners. Zo neemt de kwaliteit van college- en raadsbesluiten toe en zijn inwoners en ondernemers mede-eigenaren van hun leefomgeving. We stimuleren en ondersteunen initiatieven vanuit de samenleving als deze aansluiten bij de doelen en opgaven van onze gemeente. Hierbij gaan we zo veel mogelijk uit van het principe “het is mogelijk, tenzij..”. We vinden het belangrijk dat alle betrokkenen meepraten, meedenken en meedoen.

Wat zijn de belangrijkste resultaten in 2025

a. Werkprocessen rondom opgavegericht werken richten we verder in en werken we uit in concrete afspraken, waarbij we medewerkers in stelling brengen.
b. Doorontwikkeling van portfolio management voor de dynamische werkprocessen
c. Opstellen van een programma voor een lerende organisatie en gestructureerde leeromgeving
d. Cultuur bevorderen van bespreken, afspreken en aanspreken / feedback geven en ontvangen; daarbij zijn de kernwaarden van Losser uitgangspunten (verantwoordelijk, verbonden, flexibel en vertrouwen)
e. Inbedden van continue evaluatie van projecten en processen, daarbij inzetten van PDCA cyclus;
f. Doorontwikkelen van sturing en leiderschap in de organisatie, met de focus op het sturen op resultaten en vanuit de HR visie dat de medewerker centraal staat
g. Borgen van een evenwichtige span of attention is belangrijk voor medewerkers en hun ontwikkeling
h. Opgaveregisseurs zijn in positie, processen en procedures zijn helder en de P&C cyclus is verder opgavegericht ingericht.
i. In 2025 heeft de gemeente Losser een nieuwe gemeente-brede Toekomstvisie. Deze toekomstvisie komt tot stand door participatie vanuit onze samenleving en de gemeenteraad.
j. Met betrekking tot inwonersparticipatie voeren we het uitvoeringsplan uit:

  • Evaluatie: In het voorjaar van 2025 wordt het uitvoeringsprogramma voor de doorontwikkeling van inwonerparticipatie 2023/2024 geëvalueerd. En waar nodig wordt beleid aangepast. 
  • Training: Medewerkers en bestuurders worden getraind in het toepassen van inwonerparticipatie, met vooraf vastgestelde kaders voor elk proces.
  • Middelen: Er wordt gebruik gemaakt van de meest passende participatie- en communicatiemiddelen, afhankelijk van het onderwerp, de situatie en de locatie.
  • Samenwerking: Samenwerking met dorpsraden, lokale adviesraden en netwerkpartners is essentieel voor het vormgeven van inwonerparticipatie.
  • Bereikbaarheid: Inwoners kunnen gemakkelijk contact opnemen voor lokale initiatieven en ervaren een transparante en positieve houding.
  • Jeugdparticipatie: Jeugdparticipatie is een vast onderdeel van het inwonerparticipatieproces.

  

Aan welke global goals draagt het bij?

Doel C. Informatievoorziening is zodanig ingericht dat de organisatie in staat is om wendbaar, betrouwbaar en transparant te opereren

Wat willen we bereiken?
Een informatievoorziening die zich richt op het leveren van informatie die niet alleen accuraat en betrouwbaar is, maar ook relevant en waardevol voor inwoners en de gebruikers. Zo werken we aan een betere besluitvorming, verhogen we de efficiëntie en werken we aan transparantie en vertrouwen.

In de komende jaren zullen verdere stappen worden genomen in de ontsluiting en koppeling van gegevens, waarbij continu de vraag is op welke wijze de overheid deze mogelijkheden kan, mag en wil gebruiken voor het realiseren van maatschappelijke vraagstukken in relatie tot de scheiding tussen de publieke en de private sfeer. De gemeente Losser zal ook de komende jaren gebruik maken van nieuwe technologische ontwikkelingen om stappen te zetten op het gebied van beschikbaarheid, toegankelijkheid en transparantie van overheidsinformatie.

Wat gaan we er voor doen?
1. Binnen de waarde gedreven informatievoorziening stellen we meer dan voorheen de inwoners centraal en stemmen de automatiseringsstrategieën hierop af. Een waarden gedreven informatievoorziening helpt bij het optimaliseren van de dienstverlening, het verhogen van de productiviteit en kwaliteit, en het verbeteren van de inwonerstevredenheid en werkplezier.

Wat zijn de resultaten in 2025?
a. In 2025 ligt er een geactualiseerd "uitvoeringsplan datagedreven werken" waarin aandacht voor borging van de rollen en training aan medewerkers.
b. De rol van opdrachtgever wettelijke bedrijfsvoering- en ICT-processen is vormgegeven.

Prestatie-indicatoren

  kleurcodering
Interbestuurlijk toezicht op domein archief- en informatiebeheer  

Bron: Provincie Overijssel 

Aan welke global goals draagt het bij?

Lasten en baten per taakveld, programma Wendbare organisatie

Programma Wendbare organisatieRealisatie  2023Begroting  2024Begroting  2025Raming  2026Raming  2027Raming  2028
Lasten
0.1 Bestuur2.0761.4981.6321.6411.5531.553
0.2 Burgerzaken697750738756765764
0.4 Ondersteuning organisatie8.77611.22711.24711.07111.00511.003
0.5 Treasury408509640737791791
0.61 OZB woningen444461465464464464
0.64 Belastingen Overig193966414141
0.8 Overige baten en lasten1.5022.7775211.0391.7051.923
0.9 Vennootschapsbelasting [VpB]-117-25-28-40-2-1
1.1 Crisisbeheersing en Brandweer1.7342.0032.0412.0402.0392.039
1.2 Openbare orde en Veiligheid641687698680680680
Totaal - Lasten16.18119.92518.02118.42919.04119.256
Baten
0.1 Bestuur19002222
0.2 Burgerzaken316330340367380380
0.4 Ondersteuning organisatie199261331330329329
0.5 Treasury1.1319431.3611.3231.2851.248
0.61 OZB woningen4.9374.3084.3904.3904.3904.390
0.62 OZB- niet woningen5491.7961.8301.8301.8301.830
0.64 Belastingen Overig033333
0.7 Algemene uitkering en overige uitkeringen Gemeentefonds46.20748.86950.14348.57050.14351.744
0.8 Overige baten en lasten329770000
1.1 Crisisbeheersing en Brandweer023333
1.2 Openbare orde en Veiligheid101516161616
Totaal - Baten53.86656.60358.42056.83558.38359.946
Storting reserves
0.10 Mutatie reserves1.1261.4231.199000
0.11 Resultaat van de rekening van baten en lasten880-1412.8267324.7136.115
Totaal - Storting reserves2.0061.2814.0257324.7136.115
Onttrekking reserves
0.10 Mutatie reserves1.5412.271393393393305
0.11 Resultaat van de rekening van baten en lasten01.8386.0185.7585.1065.506
Totaal - Onttrekking reserves1.5414.1096.4116.1515.4995.812
Wendbare organisatie-37.220-39.506-42.784-43.825-40.128-40.387

Toelichting

In de GB2024 hebben we de financiële toelichting schematischer en meer op hoofdlijnen vormgegeven. De reacties daarop waren positief, dus die werkwijze hebben we ook nu gehanteerd. In onderstaande tabel (2.2.1) ziet u de herkomst van de bedragen (Gemeentebegroting 2024, Voorjaarsnota 2024 en Gemeentebegroting 2025), gevolgd door tabel 2.2.2 met een specificatie van de ontwikkelingen na de VJN2024.

Een nadere toelichting op de werkwijze treft u in de Leeswijzer. 

Tabel 2.2.1 (bedragen x € 1.000)

    2024       Totaal 2024 2025       Totaal 2025
Actuele Taalveld Onderdeel Baten Lasten Onttrekking reserves Storting reserves   Baten Lasten Onttrekking reserves Storting reserves  
0.1 Bestuur 1. Gemeentebegroting 2024 0 1.429 0 0 1.429 0 1.418 0 0 1.418
  2. Voorjaarsnota 2024 0 69 0 0 69 0 108 0 0 108
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -2 107 0 0 105
Totaal 0.1 Bestuur   0 1.498 0 0 1.498 -2 1.632 0 0 1.631
0.10 Mutatie reserves 1. Gemeentebegroting 2024 0 0 -2.271 1.423 -849 0 0 -393 1.199 806
Totaal 0.10 Mutatie reserves   0 0 -2.271 1.423 -849 0 0 -393 1.199 806
0.2 Burgerzaken 1. Gemeentebegroting 2024 -339 754 0 0 415 -345 699 0 0 354
  2. Voorjaarsnota 2024 8 -4 0 0 4 9 -4 0 0 4
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -4 43 0 0 40
Totaal 0.2 Burgerzaken   -330 750 0 0 419 -340 738 0 0 398
0.4 Ondersteuning organisatie 1. Gemeentebegroting 2024 -261 11.124 0 0 10.864 -263 10.180 0 0 9.917
  2. Voorjaarsnota 2024 0 102 0 0 102 0 9 0 0 9
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -68 1.059 0 0 990
Totaal 0.4 Ondersteuning organisatie   -261 11.227 0 0 10.966 -331 11.247 0 0 10.916
0.5 Treasury 1. Gemeentebegroting 2024 -946 429 0 0 -516 -939 525 0 0 -414
  2. Voorjaarsnota 2024 2 80 0 0 82 2 115 0 0 117
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -425 0 0 0 -424
Totaal 0.5 Treasury   -943 509 0 0 -434 -1.361 640 0 0 -721
0.61 OZB woningen 1. Gemeentebegroting 2024 -4.308 475 0 0 -3.833 -4.390 475 0 0 -3.915
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -14 0 0 -14 0 -14 0 0 -14
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 0 4 0 0 4
Totaal 0.61 OZB woningen   -4.308 461 0 0 -3.847 -4.390 465 0 0 -3.926
0.62 OZB- niet woningen 1. Gemeentebegroting 2024 -1.796 0 0 0 -1.796 -1.830 0 0 0 -1.830
Totaal 0.62 OZB- niet woningen   -1.796 0 0 0 -1.796 -1.830 0 0 0 -1.830
0.64 Belastingen Overig 1. Gemeentebegroting 2024 -3 39 0 0 37 -3 39 0 0 36
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -1 0 0 -1 0 24 0 0 24
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -1 3 0 0 2
Totaal 0.64 Belastingen Overig   -3 39 0 0 36 -3 66 0 0 63
0.7 Algemene uitkering en overige uitkeringen Gemeentefonds 1. Gemeentebegroting 2024 -47.124 0 0 0 -47.124 -48.952 0 0 0 -48.952
  2. Voorjaarsnota 2024 -938 0 0 0 -938 581 0 0 0 581
  3. Gemeentebegroting 2025 -806 0 0 0 -806 -1.771 0 0 0 -1.771
Totaal 0.7 Algemene uitkering en overige uitkeringen Gemeentefonds   -48.869 0 0 0 -48.869 -50.143 0 0 0 -50.143
0.8 Overige baten en lasten 1. Gemeentebegroting 2024 -69 914 0 0 845 -69 922 0 0 853
  2. Voorjaarsnota 2024 -8 895 0 0 887 11 2.215 0 0 2.227
  3. Gemeentebegroting 2025 0 967 0 0 967 58 -2.616 0 0 -2.558
Totaal 0.8 Overige baten en lasten   -77 2.777 0 0 2.700 0 521 0 0 521
0.9 Vennootschapsbelasting [VpB] 1. Gemeentebegroting 2024 0 -11 0 0 -11 0 62 0 0 62
  2. Voorjaarsnota 2024 0 -14 0 0 -14 0 -89 0 0 -89
Totaal 0.9 Vennootschapsbelasting [VpB]   0 -25 0 0 -25 0 -28 0 0 -28
1.1 Crisisbeheersing en Brandweer 1. Gemeentebegroting 2024 -2 1.926 0 0 1.924 -2 1.919 0 0 1.918
  2. Voorjaarsnota 2024 0 77 0 0 77 0 115 0 0 115
  3. Gemeentebegroting 2025 0 0 0 0 0 -1 7 0 0 6
Totaal 1.1 Crisisbeheersing en Brandweer   -2 2.003 0 0 2.001 -3 2.041 0 0 2.038
1.2 Openbare orde en Veiligheid 1. Gemeentebegroting 2024 -15 634 0 0 619 -15 599 0 0 584
  2. Voorjaarsnota 2024 0 50 0 0 50 0 30 0 0 30
  3. Gemeentebegroting 2025 0 3 0 0 3 -1 69 0 0 69
Totaal 1.2 Openbare orde en Veiligheid   -15 687 0 0 672 -16 698 0 0 682
Eindtotaal   -56.603 19.925 -2.271 1.423 -37.527 -58.420 18.021 -393 1.199 -39.593

 

Tabel 2.2.2 (bedragen x € 1.000)

    2025     Totaal 2025
Actuele Taalveld Soort Kostenverdeling Meicirculaire 2024 Personeel en formatie  
0.1 Bestuur Baten -2 0 0 -2
  Lasten 26 0 81 107
Totaal 0.1 Bestuur   24 0 81 105
0.2 Burgerzaken Baten -4 0 0 -4
  Lasten 43 0 0 43
Totaal 0.2 Burgerzaken   40 0 0 40
0.4 Ondersteuning organisatie Baten -68 0 0 -68
  Lasten 1.009 0 50 1.059
Totaal 0.4 Ondersteuning organisatie   940 0 50 990
0.5 Treasury Baten -425 0 0 -425
  Lasten 0 0 0 0
Totaal 0.5 Treasury   -424 0 0 -424
0.61 OZB woningen Baten 0 0 0 0
  Lasten 4 0 0 4
Totaal 0.61 OZB woningen   4 0 0 4
0.64 Belastingen Overig Baten -1 0 0 -1
  Lasten 3 0 0 3
Totaal 0.64 Belastingen Overig   2 0 0 2
0.7 Algemene uitkering en overige uitkeringen Gemeentefonds Baten 0 -1.771 0 -1.771
Totaal 0.7 Algemene uitkering en overige uitkeringen Gemeentefonds   0 -1.771 0 -1.771
0.8 Overige baten en lasten Baten 58 0 0 58
  Lasten -3.244 628 0 -2.616
Totaal 0.8 Overige baten en lasten   -3.186 628 0 -2.558
1.1 Crisisbeheersing en Brandweer Baten -1 0 0 -1
  Lasten 7 0 0 7
Totaal 1.1 Crisisbeheersing en Brandweer   6 0 0 6
1.2 Openbare orde en Veiligheid Baten -1 0 0 -1
  Lasten 69 0 0 69
Totaal 1.2 Openbare orde en Veiligheid   69 0 0 69
Eindtotaal   -2.525 -1.143 131 -3.537

 

Toelichting baten en lasten taakveld treasury

Tabel 2.2.3 (bedragen x € 1.000)

Onderdeel 2024 2025 Verschil 2025-2024
Baten      
Beleggingen 519 520 1
Rente & Treasury overige 424 841 417
Totaal Baten 943 1.361 418
Lasten      
Deelnemingen nutsbedrijven 0 0 0
Geldleningen uitzettingen 1jr. 2 2 0
Rente & Treasury overige 507 637 130
Totaal Lasten 509 640 130
Eindtotaal 434 721 287

 

Toelichting baten
De baten uit de rente en treasury vallen in 2025 € 418.000 hoger uit dan in 2024. Dit komt doordat de omslagrente in de Gemeentebegroting 2025 is verhoogd ten opzichte van de begroting 2024 van 0,4% naar 0,7%. De stijging op het onderdeel beleggingen is nihil.

Toelichting lasten
Voor de extra investeringen die we de komende jaren doen hebben we, in tegenstelling tot de verwachting, inmiddels ook in 2024 een nieuwe lening afgesloten. Hierdoor stijgen de rentelasten in 2025 met € 130.000 ten opzichte van 2024.

Doorbelasting rente aan de programma's en taakvelden
Net als de kosten van de bedrijfsvoering (zie de uitgebreide toelichting onder taakveld 0.8 in dit programma) worden de totale kosten van de treasury (lees: betaalde rente) op basis van de boekwaarde van de investeringen en grondexploitaties toegerekend aan de programma's en taakvelden. In de onderstaande tabel is dit per programma en taakveld in beeld gebracht. Het betreft een technische verdeling, die geen effect op het resultaat heeft en niet inhoudelijk wordt toegelicht.

Tabel 2.2.4 (bedragen x € 1.000)

Programma/taakveld 2024 2025
Baten -351 -806
Wendbare organisatie -351 -806
0.5 Treasury -351 -806
Lasten 348 817
Kostenplaatsen 22 39
Kostenplaatsen 22 39
Onmeunig mooi Losser 324 775
0.3 Beheer overige gebouwen en gronden 21 55
2.1 Verkeer en vervoer 77 206
3.4 Economische promotie 0 1
4.2 Onderwijshuisvesting 57 104
4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken 1 1
5.1 Sportbeleid en activering 0 0
5.2 Sportaccommodaties 30 54
5.4 Musea 0 0
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie 1 2
6.1 Samenkracht en burgerparticipatie 2 3
7.2 Riolering 134 309
7.3 Afval 1 2
7.4 Milieubeheer 0 0
8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen) -3 12
8.3 Wonen en bouwen 2 5
5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticip 0 0
8.1 Ruimte en leefomgeving 0 21
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen 0 0
Wendbare organisatie 2 4
0.1 Bestuur 0 0
0.2 Burgerzaken 2 3
0.4 Ondersteuning organisatie 0 0
0.8 Overige baten en lasten 0 0
Eindtotaal -3 12

Naast de toerekening van rente aan de taakvelden brengen we in de programma's en taakvelden ook de afschrijvingen tot uitdrukking. Op basis van de bijlage in de Financiële verordening worden investeringen gedurende een door de raad vastgestelde termijn afgeschreven. De lasten worden verwerkt in de programma's en taakvelden. Op de balans vindt jaarlijks voor eenzelfde bedrag een verlaging van de boekwaarde van de investeringen plaats. Dit is terug te vinden in het verloop van de post 'Materiële vaste activa' op de balans.

In onderstaande tabel zijn de afschrijvingslasten per programma en taakveld weergegeven. Deze afschrijvingslasten vloeien voort uit de investeringen die in het verleden zijn gedaan. Het verschil tussen 2025 en 2024 wordt veroorzaakt door de investeringen, waarvan we verwachten dat die in 2024 in gebruik worden genomen en waarvan de afschrijving start in 2025. Een tweede factor zijn de investeringen die in 2024 volledig zijn afgeschreven. De totale afschrijvingslasten stijgen in 2025 mede door de ambities uit het coalitieakkoord met bijna € 1 mln. ten opzichte van 2024 door de voorgenomen extra investeringen, om vervolgens in de jaren er na weer te stijgen.

Tabel 2.2.5 (bedragen x € 1.000)

Programma/taakveld 2024 2025 2026 2027 2028
Lasten 4.137 5.117 5.672 5.898 5.923
Kostenplaatsen 610 638 697 625 625
Kostenplaatsen 610 638 697 625 625
Onmeunig mooi Losser 3.433 4.384 4.880 5.178 5.203
0.3 Beheer overige gebouwen en gronden 137 159 322 322 322
2.1 Verkeer en vervoer 1.109 1.565 1.790 1.876 1.876
3.4 Economische promotie 16 21 21 21 21
4.2 Onderwijshuisvesting 510 503 499 690 690
4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken 26 26 26 26 26
5.1 Sportbeleid en activering 2 2 2 2 2
5.2 Sportaccommodaties 342 342 339 339 339
5.4 Musea 1 1 1 1 1
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie 20 27 33 33 33
6.1 Samenkracht en burgerparticipatie 23 23 22 22 22
7.2 Riolering 1.212 1.668 1.683 1.679 1.679
7.3 Afval 18 18 60 60 60
7.4 Milieubeheer 1 1 1 1 1
8.3 Wonen en bouwen 6 6 6 6 6
5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticip 0 0 10 10 10
8.1 Ruimte en leefomgeving 0 12 55 80 105
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen 10 10 10 10 10
Wendbare organisatie 95 95 95 95 95
0.1 Bestuur 4 4 4 4 4
0.2 Burgerzaken 91 91 91 91 91
0.4 Ondersteuning organisatie 0 0 0 0 0
Eindtotaal 4.137 5.117 5.672 5.898 5.923

Doorbelasting kosten bedrijfsvoering per programma en taakveld
In onderstaande tabel (2.2.6) hebben we de effecten van de interne verrekening (de mutatie) van de kosten van de bedrijfsvoering per programma en taakveld voor de jaren 2024 en 2025 in beeld gebracht. Zoals we in de leeswijzer hebben aangegeven richten we ons in de toelichting op taakvelden op de overige afwijkingen ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024. Omdat de onderstaande verdeeleffecten een technische achtergrond hebben worden de mutaties ten opzichte van 2024 inhoudelijk niet verder toegelicht.

Tabel 2.2.6 (bedragen x € 1.000)

Programma/taakveld 2024 2025
Baten 0 0
Kostenplaatsen 871 1.048
Kostenplaatsen 871 1.048
Onmeunig mooi Losser -548 -704
0.3 Beheer overige gebouwen en gronden -57 -75
2.1 Verkeer en vervoer -159 -207
2.4 Economische Havens en waterwegen -8 -10
2.5 Openbaar vervoer -5 -7
3.4 Economische promotie -18 -24
4.2 Onderwijshuisvesting -23 -23
4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken 0 -1
5.2 Sportaccommodaties -1 -1
5.4 Musea -1 -1
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie -58 -72
6.1 Samenkracht en burgerparticipatie -8 -9
6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen -3 -4
6.3 Inkomensregelingen -1 -2
6.4 WSW en beschut werk 0 0
6.5 Arbeidsparticipatie -3 -4
6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO) -2 -3
6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ -1 -1
7.1 Volksgezondheid 0 0
7.2 Riolering -64 -83
7.3 Afval -58 -76
7.4 Milieubeheer -8 -10
8.3 Wonen en bouwen -30 -39
5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticip -1 -1
8.1 Ruimte en leefomgeving -36 -47
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen -2 -2
Wendbare organisatie -323 -344
0.1 Bestuur 0 -2
0.2 Burgerzaken 0 -4
0.4 Ondersteuning organisatie -261 -331
0.5 Treasury 0 0
0.61 OZB woningen 0 0
0.64 Belastingen Overig -3 -3
0.8 Overige baten en lasten -58 0
1.1 Crisisbeheersing en Brandweer -2 -3
1.2 Openbare orde en Veiligheid 0 -1
Lasten 0 0
Kostenplaatsen -26.434 -27.015
Kostenplaatsen -26.434 -27.015
Onmeunig mooi Losser 12.340 14.983
0.3 Beheer overige gebouwen en gronden 243 308
2.1 Verkeer en vervoer 997 1.186
2.4 Economische Havens en waterwegen 64 75
2.5 Openbaar vervoer 16 21
3.4 Economische promotie 93 119
4.2 Onderwijshuisvesting 48 53
4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken 215 277
5.1 Sportbeleid en activering 17 22
5.2 Sportaccommodaties 626 665
5.4 Musea 17 20
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie 1.378 1.532
6.1 Samenkracht en burgerparticipatie 224 278
6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen 1.388 1.853
6.3 Inkomensregelingen 862 1.089
6.4 WSW en beschut werk -106 -37
6.5 Arbeidsparticipatie 940 1.155
6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO) 946 1.261
6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ 497 665
7.1 Volksgezondheid 26 34
7.2 Riolering 871 983
7.3 Afval 638 719
7.4 Milieubeheer 122 133
8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen) 0 0
8.3 Wonen en bouwen 1.129 1.280
6.71a Huishuishoudelijke hulp (WMO) 0 0
5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticip 57 76
8.1 Ruimte en leefomgeving 957 1.127
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen 74 89
Wendbare organisatie 14.094 12.032
0.1 Bestuur 385 384
0.2 Burgerzaken 477 464
0.4 Ondersteuning organisatie 10.454 10.541
0.5 Treasury 2 2
0.61 OZB woningen 47 46
0.64 Belastingen Overig 16 19
0.8 Overige baten en lasten 2.179 10
1.1 Crisisbeheersing en Brandweer 71 72
1.2 Openbare orde en Veiligheid 462 494
Eindtotaal 0 0