Anders dan voorgaande jaren wordt geen geprioriteerde lijst gepresenteerd met een voorstel om een deel van de onderwerpen te honoreren en een deel niet. Vanwege het verkiezingsjaar is voor een beleidsarme nota gekozen. Om de raad inzicht te geven wordt in deze paragraaf de knelpunten bestaand beleid gepresenteerd die niet in het financieel middelenkader zijn verwerkt.
De lijst knelpunten bestaand beleid bevat onderwerpen die, wanneer het bestaand beleid wordt uitgevoerd tot een financieel knelpunt leiden. Om inzicht te geven waar de raad op kan sturen is ieder onderwerp ingedeeld in een categorie. Er zijn drie categorieën te onderscheiden.
categorie A: niet beïnvloedbaar (> vier jaar)
categorie B: beïnvloedbaar op korte termijn (< twee jaar)
categorie C: beïnvloedbaar op (middel)lange termijn(> twee jaar - < vier jaar)
Ad A: producten die zijn ingedeeld in categorie 1 zijn producten waar de raad niet op kan sturen. De uitvoering en kosten hiervan zijn binnen vier jaar niet te beïnvloeden door andere keuzes te maken.
Ad B: producten waar binnen twee jaar op gestuurd kan worden door andere keuzes te maken zijn ingedeeld in categorie 2.
Ad C: producten waar tussen de twee en vier jaar op gestuurd kan worden bevinden zich in categorie 3.
| Producten | Categorie | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
| 1 | Huisvesting (inzet bodes) | A | 7.500 | 25.000 | 25.000 | 25.000 | 25.000 |
| 2 | Huisvesting (werkplekken) | B | 18.000 | 18.000 | 18.000 | 18.000 | 18.000 |
| 3 | Vastgoed (BAG) | A | 22.000 | 22.000 | 22.000 | 22.000 | 22.000 |
| 4 | Vastgoed (verbeterslag) | A | 40.000 | 40.000 | 0 | 0 | 0 |
| 5 | ICT (Key2Jongeren) | A | 7.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 6 | ICT (digitale veiligheid) | A | 0 | 40.000 | 40.000 | 40.000 | 40.000 |
| 7 | Onderwijs | A | 15.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 8 | Secretariaat | A | 20.000 | 20.000 | 20.000 | 20.000 | 20.000 |
| 9 | Servicebedrijf | C | 0 | 90.000 | 90.000 | 90.000 | 90.000 |
| 10 | Sociale werkvoorziening | B | 25.000 | 100.000 | 100.000 | 100.000 | 100.000 |
| 11 | Armoedebeleid | B | 0 | 100.000 | 100.000 | 100.000 | 100.000 |
| 12 | Bijstandsverlening (BUIG-budget) | A | 0 | -600.000 | -600.000 | -600.000 | -600.000 |
| 13 | Bijstandsverlening (toename cliënten) | A | 0 | 350.000 | 350.000 | 350.000 | 350.000 |
| 14 | Bijstandsverlening (Bbz) | A | 0 | 100.000 | 100.000 | 100.000 | 100.000 |
| 15 | Ruimtelijke ordening | A | 0 | 85.000 | 0 | 0 | 0 |
| 16 | Verkeer en vervoer | A | 0 | 35.000 | 0 | 0 | 0 |
| 17 | Jeugdzorg (pleegzorg) | A | 0 | 153.610 | 153.610 | 153.610 | 153.610 |
| 18 | Jeugdzorg (specialistische hulp) | A | 0 | -165.821 | -165.821 | -165.821 | -165.821 |
| 19 | Jeugdzorg (ontwikkelingen) | A | 0 | 1.256.388 | 1.056.388 | 856.388 | 856.388 |
| 20 | Maatschappelijke voorzieningen Wmo (maatschappelijke deelname) | B | 0 | -200.000 | -200.000 | -200.000 | -200.000 |
| 21 | Maatschappelijke voorzieningen Wmo (maatschappelijke deelname) | A | 0 | 275.000 | 275.000 | 275.000 | 275.000 |
| 22 | Maatschappelijke voorzieningen Wmo (maatschappelijke deelname) | A | 0 | -215.000 | -215.000 | -215.000 | -215.000 |
| 23 | Maatschappelijke voorzieningen Wmo (maatschappelijke deelname) | A | 0 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 10.000 |
| 24 | Maatschappelijke voorzieningen Wmo (maatschappelijke deelname) | A | 0 | 60.000 | 60.000 | 60.000 | 60.000 |
| 25 | Sportaccommodaties | A | 60.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 26 | Openbare orde en veiligheid | A | 0 | 100.000 | 0 | 0 | 0 |
| 27 | ODT | A | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 28 | Investeringen knelpunten bestaand beleid | A | 0 | 0 | 56.100 | 79.130 | 91.110 |
| B | 0 | 0 | 0 | 0 | 32.500 | ||
| C | 0 | 0 | 0 | 0 | 43.225 | ||
| 214.500 | 1.699.177 | 1.295.277 | 1.118.307 | 1.206.012 |
Tabel 4.1 Overzicht knelpunten bestaand beleid
Toelichting tabel
1 & 2. Huisvesting
Als gevolg van noodzakelijke inzet van bodes en stijgende kosten van beheer ontstaat een nadelig saldo van € 7.500 in 2018 oplopend naar € 25.000 in de jaren daarna.
Door de groei van de ambtelijke organisatie tijdens de plan- en realisatiefase van 't Lossers Hoes blijkt dat de beschikbare werkplekken en overlegruimten te krap zijn in relatie tot het aantal medewerkers. Uit de 100-dagen evaluatie blijkt de noodzaak de 2e etage van de uitbouw van 't Lossers hoes niet extern te verhuren. Dit betekent € 18.000 aan gederfde externe huurinkomsten. Dit komt ten laste van budget voor gemeentelijke huisvestingskosten.
3 & 4. Vastgoed
Externe regelgeving maakt dat het verplicht is om de registraties in de BAG (basisregistratie) actueel te houden. Vanaf 2018 moet hierover ook naar de externe toezichthouder worden gerapporteerd. De extra inzet van de gemeente Enschede (Vastgoedinformatie) wordt in het kader van de dienstverleningsovereenkomst meegenomen en geschat op € 22.000.
Het is nodig dat een verbeterslag wordt gemaakt in de registraties in de BAG. Uit de rapportage blijkt, dat er sprake is van een onvoldoende score op en beheersing van deze basisregistraties. Vanaf 2018 moet hierover naar college/raad en naar toezichthouder worden gerapporteerd. De afdeling VH en Enschede (Vastgoedinformatie) hebben in een uitgebreide memo een plan van aanpak opgesteld. De kosten van VH (€ 40.000) hebben een incidenteel karakter.
5 & 6. ICT
Ingeschatte kosten voor externe ondersteuning bij de projecten Roadmap 2018/2019 bedragen € 7.000. Deze kosten betreffen Key2 Jongerenmonitor. Voor een meer uitgebreide toelichting over de monitor zie hieronder bij nummer zeven.
Digitalisering binnen de overheid neemt in snel tempo toe en stelt steeds hogere eisen aan IT omgevingen (onder andere beveiliging, techniek en beheer). In 2018 en volgende jaren worden door IT bedrijf Enschede aanpassingen gedaan aan de volledige IT omgeving om dit te ondersteunen.
Een belangrijk project dat wordt gestart is het “programma Digitale Veiligheid”. Hier wordt vooral het accent gelegd op beveiliging en privacy; dit vraagt om investeringen in techniek en organisatie. Dit brengt extra kosten met zich mee, die voor Losser worden doorberekend in de DVO met Enschede. Een volledig overzicht van de kosten is nu nog niet te geven.
7. Onderwijs
Voor de uitvoering van de leerplichtwet is inrichting van de Key2Jongerenmonitor voor Leerplicht en Verzuim in Losser noodzakelijk. Er ligt een wettelijke plicht voor het aanleveren van rapportages over leerlicht en verzuim. Mede uit een oogpunt van kostenreductie wordt daarbij aangesloten bij de wijze waarop Enschede Key2Jongerenmonitor heeft ingericht. De kosten worden in 2018 gemaakt en worden geraamd op circa €15.000.
8. Secretariaat
Permanente uitbreiding van het bestuurssecretariaat is nodig ten gevolge van de structurele uitbreiding van de wethouders formatie met 0,6 fte.
9. Servicebedrijf
Voorgesteld wordt de ‘bevroren’ capaciteit ad € 90.000 (€ 84.000 +8%) weer beschikbaar te stellen; In 2015 heeft het college besloten om per 1 januari 2016 het Servicebedrijf op te richten.
Bij de begrotingsbehandeling 2015 is, in afwachting van de ontwikkelingen binnen het Servicebedrijf, besloten om de flexibele schil (ambtelijk) met een loonwaarde van € 84.000 vanaf 2015 tot en met 2018 tijdelijk te bevriezen. Het Servicebedrijf staat voor de opgave om een toekomstbestendige organisatie te blijven. De uitdaging is dat de SW-capaciteit op de korte termijn terugloopt. In de nabije toekomst gaat hier, bij gelijkblijvend onderhoudsniveau (CROW: kwaliteit B) en financiële middelen, een capaciteitsprobleem ontstaan.
De gemaakte prognose laat zien dat er in de komende jaren 17 personen wegens pensionering het Servicebedrijf zullen verlaten. Deze 17 personen vertegenwoordigen een inhuurwaarde van € 312.960. Indien binnen de sociale werkvoorziening besloten wordt om te stoppen met commerciële groenopdrachten, komt er capaciteit beschikbaar voor het servicebedrijf ter hoogte van € 48.600; hiermee wordt het verlies aan inhuurwaarde verlaagd naar € 264.360.
Naast het kwantitatief probleem is er ook een kwalitatief probleem. Behalen afgesproken kwaliteit staat onder druk door onvoldoende vakkennis op werkvloer. De huidige voormannen komen uit dezelfde doelgroep en zijn goed niet instaat de groep aan te sturen. Veel potentiele capaciteit gaat hierdoor verloren. De praktijk leert dat de SW doelgroep moet worden aangestuurd door vakbekwame voormannen.
Het voorstel is om in eerste instantie de ‘bevroren’ capaciteit weer € 90.000 (€ 84.000 +8%) weer beschikbaar te stellen.
Verder zullen er in de komende raadsperiode keuzes moeten worden gemaakt waarbij verschillende ‘knoppen’ zijn om aan te draaien.
10. Sociale werkvoorziening
Omdat het steeds lastiger wordt om medewerkers te detacheren (vergrijzing en toenemende beperking) daalt de omzet op detacheringen (2018: € 30.000). Daarnaast dalen de kosten voor de bedrijfsvoering met € 5.000. Hierdoor ontstaat voor 2018 een afwijking van in totaal € 25.000. Daarnaast is vanaf 2019 de verwachting dat de commerciële groenopdrachten door het toerekenen van de kosten van het servicebedrijf niet meer rendabel zullen zijn. Dit leidt er toe dat de inkomsten met € 100.000 zullen teruglopen.
11. Armoedebeleid
Zoals bij punt 1 in hoofdstuk 3.3 is aangegeven wordt er door een stijging van gebruik van de financiële regelingen vanaf 2019 een tekort van € 100.000 verwacht.
12, 13 & 14. Bijstandsverlening
Dit is de structurele verwerking voor de onderdelen 2 t/m 4 die in hoofdstuk 3.3 voor 2018 als O&O zijn opgenomen.
15. Ruimtelijke ordening
Incidenteel is voor 2019, ten behoeve van het opstellen van een (op grond van de Omgevingswet verplichte) organisatie brede Omgevingsvisie, een incidenteel budget van € 85.000 nodig. De totstandkoming vindt plaats door middel van een interactief proces. Alternatief is dat dit bedrag ten laste komt van de gevormde reserve Implementatie omgevingswet; de verwachting is echter dat de hiervoor gereserveerde middelen (circa € 200.000) nodig zullen zijn voor de financiële dekking van met name interne uren (excl. ICT).
16. Verkeer en vervoer
De gemeentelijke mobiliteitsvisie met uitvoeringsprogramma Mobiliteit (Verkeer, vervoer, parkeren, etc.) is een belangrijke wettelijk vastgelegde gemeentelijke taak. Het ontbreekt tot op heden aan vastgesteld beleid op dit taakveld. Er is dringend behoefte aan een Visie met een uitvoeringsprogramma. Met het Mobiliteitsplan wordt o.a. invulling gegeven aan: 1) de Omgevingswet/-visie 2) Toekomstvisie Losser 2025 ("verbindingen") 3) Duurzaamheidsvisie 2040 4) Verkeersveiligheid (sociaal en fysiek) 5) Categorisering van het wegennet 6) integreren van doelgroepen zoals leerlingenvervoer 7) Input bij Ruimtelijke ontwikkelingen 8) Masterplan Fiets 9) nieuwe ontwikkelingen 10) etc.
Het uitvoeringsprogramma hangt nauw samen met het uitvoeringsprogramma van de Duurzaamheidsvisie, het MIP Openbare Ruimte e.d. Daarnaast worden de autonome activiteiten hierin vastgelegd, waaronder de inrichting van 30 km/uur zones waar geen samenhang met onderhoudsmaatregelen of andere ontwikkelingen speelt. Voor de visie met uitvoeringsprogramma wordt € 35.000 opgenomen.
17, 18 & 19. Jeugdzorg
De drie onderdelen over jeugdzorg zijn in paragraaf 3.2 (punt 1 t/m 3) incidenteel als O&O bestempeld in 2018 en hier structureel als knelpunt bestaand beleid verwerkt.
20 t/m 24. Maatwerkvoorzieningen Wmo
De volgende onderdelen zijn in paragraaf 3.2 (punt 6 t/m 10) incidenteel als O&O bestempeld in 2018 en hier structureel als knelpunt bestaand beleid verwerkt.
25. Sportaccommodaties
In verband met de pensionering van de manager en assistent manager van het zwembad is voor 2018 gekozen voor interim-management. In verband hiermee is voor een deel van het jaar nog extra inhuur nodig. Voor 2018 is € 58.400 begroot voor inhuur van tijdelijk personeel. Dit bedrag is grotendeels uitgegeven. De uitgaven voor heel 2018 worden geschat op € 140.000. Vanwege een besparing van € 34.000 op personeelskosten en € 18.000 extra baten is in 2018 nog een aanvullend budget van € 30.000 nodig. In 2019 zal geen aanvullend budget meer nodig zijn. Daarnaast staat van de initiële taakstelling van € 50.000 nog € 30.000 open. We verwachten dat deze door het genereren van extra inkomsten in 2019 volledig kan worden ingevuld.
26 Openbare orde en veiligheid
In het kader van de aanpak ondermijning zoals die is gestart in 2018 is het noodzakelijk opnieuw incidenteel voor 2019 € 100.000 op te nemen.
In 2018 vindt een uitwerking van het ondermijningsbeeld plaats. De eerste signalen zijn samen met het RIEC (Regionaal Informatie en Expertise Centrum) opgepakt.
Verder zullen dit jaar nog enkele grotere 'fenomenen' worden opgepakt, waar aanpassing van beleid ook onderdeel van zal zijn. Daarnaast is het regionale ondermijningsbeeld gereed en zal dit aanleiding zijn tot een verdere aanpak in regionale samenhang. Ook de handhaving en toezicht die in Losser wordt opgepakt, zal leiden tot meer signalen die in eerste instantie ook bij de gemeente liggen. Om te komen tot een structurele aanpak en becijfering van de noodzakelijke kosten, worden de huidige eerste bevindingen meegenomen.
Dit leidt tot extra inzet in 2019.
27. Omgevingsdienst Twente
De transitiebegroting wordt omhoog bijgesteld, daar gebleken is dat er toch meer inzet nodig is in dit overgangsjaar van de vorming van de ODT per 1 januari 2019. Dit betekent ook een extra bijdrage van de gemeente Losser noodzakelijk is. In beginsel wordt er vanuit gegaan dat deze extra kosten vooralsnog gedekt kunnen worden uit de beschikbare middelen. Het is niet ondenkbaar dat meer middelen nodig zijn.
28. Investeringen knelpunt bestaand beleid
De overige opgenomen lasten ontstaan uit de in de planperiode opgenomen investeringen voor:
Voor meer informatie hierover zie bijlage 2.