Het financieel perspectief is de uitkomst van het incidenteel en structureel middelenkader na vaststelling van de Voorjaarsnota 2018 en na verwerking van alle voorstellen in de programmabegroting 2019-2022.
In onderstaande tabel en het vervolg van deze paragraaf wordt u meegenomen in de ontwikkelingen vanaf de vastgestelde Voorjaarsnota 2018 tot de nu voorliggende programmabegroting 2019-2022.
(bedragen: + is nadelig, - is voordelig)
| Financieel perspectief 2019-2022 (x € 1.000) |
2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
| Middelenkader vóór Voorjaarnota 2018 | -718 | -1.182 | -1.945 | -2.317 |
| 1. Voorjaarsnota 2018: | ||||
| - onontkoombaar en onuitstelbaar | 446 | 375 | 402 | 429 |
| - meegenomen knelpunten | 1.699 | 1.295 | 900 | 822 |
| Middelenkader inclusief Voorjaarsnota 2018 | 1.428 | 489 | -643 | -1.066 |
| 2. Netto mutatie meicirculaire 2018 | 237 | 351 | 633 | 772 |
| 3. Lagere loon- en prijscompensatie Meicirculaire 2018 | -93 | -186 | -274 | -284 |
| 4. Inzet deel vrijval meerjarenprognose BCF | -541 | -541 | -541 | -541 |
| 5. Afname tekort Sociaal domein door taakmutaties Meicirculaire 2018 | -479 | -398 | -400 | -403 |
| 6. Te verwerken ontwikkelingen na Voorjaarsnota 2018 | -433 | -286 | -289 | -345 |
| Definitief middelenkader voor Programmabegroting | 119 | -572 | -1.513 | -1.865 |
| 7. Als nog te verwerken knelpunten Voorjaarsnota 2018 | - | - | 218 | 384 |
| 8. Als nog mee te nemen wensen Voorjaarsnota 2018 | 629 | 502 | 433 | 429 |
| 9. Overige afwegingen n.a.v. Voorjaarsnota 2018 | 19 | 97 | 223 | 223 |
| Financieel perspectief na verwerking alle voorstellen | 767 | 27 | -640 | -830 |
Toelichting
1. Voorjaarsnota 2018
Op 17 juli 2018 heeft de gemeenteraad ingestemd met de prioritering van de voorstellen uit de Voorjaarsnota 2018 en opdracht gegeven deze te betrekken bij de Programmabegroting 2019. De voorstellen 'onontkoombaar en onuitstelbaar' en 'knelpunten bestaand beleid' zijn verwerkt in het middelenkader. Voor een overzicht hiervan wordt verwezen naar bijlage 5.4.
2. Netto mutatie Meicirculaire 2018
De effecten van de Meicirculaire 2018 zijn na de Voorjaarsnota 2018 verwerkt. In de raadsinfo van 19 juni 2018 is de gemeenteraad geïnformeerd over de effecten van deze circulaire. Ondanks dat de uitkomst van de Meicirculaire een nadelige effect laat zien, zijn er onderdelen in de Meicirculaire die een gunstige doorwerking hebben op het middelenkader. Deze onderdelen worden hierna toegelicht bij punt 3 t/m 5.
3. Lagere loon- en prijscompensatie Meicirculaire 2018
In de Meicirculaire zijn de loon- en prijsontwikkelingen naar beneden bijgesteld ten opzichte van de uitgangspunten in de Maartcirculaire 2018. De loon- en prijsgevoelige budgetten in de begroting worden hiermee aangepast. Dit leidt tot een verlaging van de budgetten en daarmee tot een voordeel op het middelenkader.
4. Inzet deel meerjarenprognose vrijval BCF
Gemeenten worden gecompenseerd voor betaalde btw uit het Btw-Compensatie Fonds (BCF). Jaarlijks wordt het niet gedeclareerde deel van het fonds achteraf uitgekeerd aan de gemeenten via het Gemeentefonds. Oorspronkelijk was in de meerjarenbegroting van het Rijk een bedrag opgenomen voor de verwachte uitkering. Het Rijk heeft deze systematiek van bevoorschotting teruggedraaid in de Meicirculaire 2018. Gemeenten kunnen nu zelf de afweging maken om in hun begroting een voorschot te nemen op de verwachte uitkering uit het BCF. Dit voorschot is beperkt tot aan het bedrag van de verwachte uitkering van 2019 van € 541.000.
5. Afname tekort Sociaal domein door taakmutaties meicirculaire 2018
Het is staand beleid in Losser dat de taakmutaties in de circulaires van het Rijk één op één worden verrekend met de producten in de begroting. In de Meicirculaire 2018 is een aantal taakmutaties voor het Sociaal domein opgenomen dat al is meegenomen in de uitgangspunten van de Voorjaarsnota 2018. Deze taakmutaties hebben een positief effect op het tekort in het Sociaal domein. Het tekort in het Sociaal domein bedroeg bij de Voorjaarsnota ongeveer € 1 miljoen structureel. Na verwerking van de Meicirculaire is het tekort teruggebracht tot ongeveer € 600.000 structureel.
6. Te verwerken ontwikkelingen na Voorjaarsnota 2018
Ontwikkelingen die na de Voorjaarsnota bekend zijn geworden en van invloed zijn op de begroting worden meegenomen onder actualiseringen. Uitgangspunt is dat er sprake is van een verplichting waar besluitvorming aan ten grondslag ligt. De volgende actualiseringen zijn meegenomen in het definitief middelenkader.
| Actualiseringen (x € 1.000) | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
| Budget gratificaties | 4 | 13 | 15 | 11 |
| Kapitaallasten | -4 | -18 | -29 | 51 |
| Overhead | -236 | -138 | -139 | -242 |
| Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) | -222 | -178 | -184 | -193 |
| Bijdrage Veiligheidsregio Twente | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Bijdrage Regio Twente | 5 | 24 | 52 | 52 |
| Bijdrage Stadsbank Oost Nederland | -1 | - | 1 | 2 |
| Bijdrage Omgevingsdienst Twente | 16 | 7 | -8 | -28 |
| Totaal actualiseringen | -433 | -286 | -289 | -345 |
Budget gratificaties
In samenhang met de actualisatie van de formatie en bijbehorende loonsom zijn aan de hand van de gegevens over het nu in dienst zijnde personeel ook de budgetten voor gratificaties en jubilea geactualiseerd. Het leidt tot een klein negatief financieel effect ten opzichte van het perspectief uit de Voorjaarsnota 2018.
Kapitaallasten
Op basis van de actuele rentes uit de Meicirculaire 2018 en de investeringsvoorstellen uit de Voorjaarsnota 2018 zijn de kapitaallasten voor 2019-2022 doorgerekend. Dit leidt in de eerste drie jaren tot een voordeel op de algemene middelen. Vanaf 2022 is er sprake van een nadeel. Dit nadeel komt door de afschrijvingen op nieuwe investeringen.
Overhead
Doorrekening van de kosten van de overhead op basis van de spelregels uit de nieuwe Financiële verordening gemeente Losser 2018, leidt tot een voordeel op de algemene middelen.
Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP)
De financiële gevolgen van het GRP 2019-2022 zijn doorgerekend op basis van de actuele plannen en uitvoeringskosten. Doorrekening hiervan heeft geleid tot een voordeel op de algemene middelen.
Bijdrage Veiligheidsregio Twente, Regio Twente en Stadsbank Oost Nederland
De concept begrotingen van de VRT, RT en SON zijn begin dit jaar voor zienswijze naar de deelnemende gemeenten gestuurd. In de Voorjaarsnota 2018 zijn de budgetten weliswaar in brede zin geactualiseerd voor loon- en prijsinflatie, maar de door de verbonden partijen gehanteerde percentages kunnen hier van afwijken. De ramingen zijn (meerjarig) geactualiseerd aan de hand van de begrotingen van de verschillende verbonden partijen. Dit leidt tot enkele voor- en nadelige effecten ten opzichten van het perspectief van de Voorjaarsnota.
Bijdrage Omgevingsdienst Twente (ODT)
Het was oorspronkelijk de bedoeling dat de ODT per 1 januari 2018 van start zou gaan. Rond de zomer van 2017 ontstond een discussie over het precieze takenpakket van ODT waardoor de start is uitgesteld tot 1 januari 2019. Inmiddels zijn alle 'plooien nagenoeg glad gestreken' en ligt er een concept begroting 2019 van de ODT. De meerjarige bijdragen aan de ODT voor Losser zijn inmiddels in de begroting verwerkt. Dekking wordt gevonden uit vrijval van loonkosten -omdat personeel naar ODT overgaat-, uit bestaande budgetten (bijdrage RUD en werkbudgetten) en een taakstelling. Dit conform het besluit dat het college hierover in juni genomen heeft. Voor de jaren 2019 en 2020 leidt dit tot een klein tekort. Mede door de afgesproken, te realiseren besparingen bij het ODT, is voor de jaren 2021 en 2022 sprake van een voordeel.
7. Als nog te verwerken knelpunten uit de Voorjaarsnota 2018
Bij de Voorjaarsnota 2018 is de afweging gemaakt om een aantal knelpunten niet mee te nemen. Het middelenkader van de programmabegroting heeft zich na de tijd positief ontwikkeld. Het college is van mening dat deze voorstellen alsnog kunnen worden gehonoreerd:
| Nog te verwerken knelpunten (x € 1.000) | Categorie | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
| Huisvesting (werkplekken) | B | 18 | 18 | ||
| Sociale werkvoorziening | B | 100 | 100 | ||
| Armoedebeleid | B | 100 | 100 | ||
| Realisatie (ontbrekende schakel) LAGA-fietspad | B | 33 | |||
| Servicebedrijf | C | 90 | |||
| Investeringen knelpunten bestaand beleid | C | 43 | |||
| Totaal nog te verwerken knelpunten | 218 | 384 |
Voor een toelichting op de verschillende onderdelen wordt verwezen naar pagina 22 en 23 van de Voorjaarsnota 2018.
8. Als nog mee te nemen wensen uit de Voorjaarsnota 2018
In de Voorjaarsnota zijn ‘nieuwe ontwikkelingen’ niet afgewogen en niet in het financieel perspectief verwerkt. Het middelenkader van de programmabegroting biedt financiële ruimte voor nieuw beleid, zodat deze voorstellen zijn meegenomen:
| Nog mee te nemen wensen (x € 1.000) | Categorie | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
| Doorontwikkeling P&C cyclus | 3 | 25 | |||
| Cultuurbeleid | 3 | 17 | 17 | 17 | 17 |
| Burgerparticipatie | 1 | 40 | 40 | 20 | |
| Inzet subsidieverstrekkingen | 2 | 9 | |||
| Subsidieverstrekkingen | 2 | 43 | |||
| Strategische adviescapaciteit | 1 | 150 | 150 | 150 | 150 |
| Beleidscapaciteit | 1 | 90 | 90 | 90 | 90 |
| Projectmatig werken / projectondersteuning | 1 | 70 | 50 | 50 | 50 |
| Applicatiebeheer | 1 | 35 | 35 | ||
| Privaatrechtelijke handhaving | 3 | 35 | 35 | 35 | 35 |
| Handhaving & toezicht APV en bijzondere wetten | 1 | 55 | 55 | 55 | 55 |
| Toerisme | 3 | 30 | |||
| Armoedecoördinator | 3 | 30 | 30 | ||
| Investeringen nieuw (lasten buiten de planperiode) | 2 | 16 | |||
| Investeringen nieuw (vrijval lasten buiten de planperiode0 | 2 | -16 | |||
| Investeringen nieuw | 2 | 16 | 32 | ||
| Totaal nog mee te nemen wensen | 629 | 502 | 433 | 429 |
Voor een toelichting op de verschillende onderdelen wordt verwezen naar pagina 28 t/m 31 van de Voorjaarsnota 2018.
9. Overige afwegingen naar aanleiding van de Voorjaarsnota 2018
Gelet op het positieve middelenkader doet het college de volgende voorstellen:
| Overige afwegingen (x € 1.000) | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
| Vergroting structurele communicatiecapaciteit | 45 | 23 | 23 | 23 |
| Inzet taakmutatie schulden en armoede | -26 | -26 | - | - |
| Verlaging taakstelling Sociaal domein | - | 100 | 200 | 200 |
| Totaal overige afwegingen | 19 | 97 | 223 | 223 |
Vergroting structurele communicatiecapaciteit
De communicatiecapaciteit wordt in 2019 vergroot met 0,5 fte. Hiervan is 0,25 fte structureel en 0,25 fte incidenteel. In de komende tijd wordt een communicatievisie voor Losser ontwikkeld. Het invulling geven aan de behoefte aan strategische communicatiecapaciteit wordt in samenhang gezien met de invulling die gegeven wordt aan de gevoelde behoefte aan algemeen strategische capaciteit. De verwachting is dat de totale strategische adviesfunctie voor communicatie in Losser, met een extra uitbreiding van 0,50 fte, op een adequaat niveau invulling kan krijgen. Afhankelijk van de invulling wordt bekeken of het wenselijk is dat de 0,25 fte incidenteel wordt omgezet naar structureel. Deze afweging wordt dan gemaakt bij de Voorjaarsnota 2019.
Inzet taakmutatie schulden en armoede
In de Meicirculaire 2018 zijn middelen opgenomen ter versterking van het gemeentelijke armoede- en schuldenbeleid. Deze middelen zijn bedoeld om een impuls te geven aan de verbetering van de toegang, de effectiviteit van de gemeentelijke schuldhulpverlening en versterking van de lokale regie van het armoedebeleid. In het Coalitieakkoord 2018-2022 is opgenomen dat de inzet van de armoedecoördinator wordt verlengd. Dit voorstel is meegenomen in de Voorjaarsnota 2018 bij nieuwe ontwikkelingen, maar niet gehonoreerd. Door de budgetten van de taakmutatie schulden en armoede in te zetten voor de armoedecoördinator is grotendeels dekking voor de 2 jaar geregeld. Het kleine restant wordt uit het middelenkader aangevuld.
Verlaging taakstelling Sociaal domein
In het middelenkader van de Voorjaarsnota 2018 is een taakstelling verwerkt van € 200.000 structureel in 2020 en € 400.000 structureel vanaf 2021. Aangezien het financieel perspectief op lange termijn het toelaat, stelt het college voor de taakstellingen van het Sociaal domein uit de Voorjaarsnota 2018 te halveren.
| Saldoverloop | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
| Totaal saldo financieel perspectief na verwerking alle voorstellen | 767 | 27 | -640 | -830 |
| Af: Saldo incidentele baten en lasten | 805 | 262 | 57 | 12 |
| Structureel saldo financieel perspectief | -38 | -235 | -697 | -842 |
Toelichting:
Het BBV schrijft voor dat de meerjarenraming in de begroting ook een overzicht bevat van de geraamde incidentele baten en lasten per programma. Dit overzicht is opgenomen in hoofdstuk 4.5. Het saldo van incidentele baten en lasten is van belang om aan te kunnen tonen dat zowel op de korte als de lange termijn geen structurele lasten worden gedekt met incidentele baten. Dit wordt tot uitdrukking gebracht in het structureel saldo van de begroting. In bovenstaande tabel is dit structureel saldo berekend. Bovenstaand overzicht laat voor alle jaren een voordelig structureel saldo zien. Dit is van belang in het kader van het Interbestuurlijk toezicht door de provincie.