4. Financiële positie

Onderdelen van de financiële positie die worden toegelicht:

  • Overzicht van baten en lasten
  • Geautoriseerde kredieten
  • Geprognosticeerde balans
  • Algemene risicoreserve
  • Staat van reserves en voorzieningen
  • Incidentele baten en lasten

 

4.1. Overzicht van baten en lasten

Omschrijving(bedragen x € 1.000)Realisatie 2020Begroting 2021Begroting 2022Begroting 2023Begroting 2024Begroting 2025
Lasten
Sociaal34.19432.46732.50732.34932.51932.923
Fysiek16.02117.81919.30216.36014.85415.153
Bestuur en Dienstverlening4.2704.2564.4374.4674.5114.556
Algemene dekkingsmiddelen598570527499476482
Overhead7.0557.7698.3098.2468.2698.371
Heffing VPB44248211-1953334
Onvoorzien948779176421355458
Totaal  Lasten63.13063.90865.46962.14761.01761.977
Baten
Sociaal10.4817.6536.9847.0727.1727.251
Fysiek10.76511.55312.29010.4268.0007.789
Bestuur en Dienstverlening307327331336341347
Algemene dekkingsmiddelen42.11943.86145.91444.37144.98545.980
Overhead183194187187190193
Onvoorzien70200000
Totaal  Baten64.55663.58865.70662.39260.68961.560
Saldo Lasten en Baten1.427-320238245-327-417
Storting reserves
Sociaal846440000
Fysiek1.70773565242112317
Bestuur en Dienstverlening0320000
Totaal  Storting reserves1.7911.41165242112317
Onttrekking reserves
Sociaal749227637227185178
Fysiek2.6517851.666706868
Bestuur en Dienstverlening262712129129129129
Totaal  Onttrekking reserves3.6621.7242.432425382375
Saldo mutaties Reserves1.8713131.7805259358
Totaal3.298-72.017249-68-59

4.2. Geautoriseerde kredieten

In de VJN2021 is door de raad besloten tot het doen van (extra) uitgaven en investeringen in 2022. Deze uitgaven en de kapitaallasten die uit de investeringen voortvloeien, zijn verwerkt in de voorliggende Programmabegroting. Daarnaast is het nodig om het krediet te verlenen voor de investeringen.

De volgende kredieten worden, conform de Voorjaarsnota, in 2022 geautoriseerd:

 

4.3. Geprognosticeerde balans

Geprognosticeerde balans 2021-2025

Bedragen x € 1.000 per 1 januari

Balanspost 2021 2022 2023 2024 2025
Activa          
Immateriele vaste activa 0 0 0 0 0
Materiele vaste activa 61.960 67.899 74.201 74.861 75.521
Financiele vaste activa 4.722 4.614 4.506 4.398 4.289
Totaal Vaste activa 66.682 72.514 78.707 79.259 79.810
           
Voorraden 5.342 2.479 -557 -1.687 -1.665
Vorderingen (uitzettingen) 3.175 3.175 3.175 3.175 3.175
Liquide middelen 8 6.501 5.980 6.384 5.451
Overlopende activa 6.979 6.979 6.979 6.979 6.979
Totaal Vlottende activa 15.504 19.134 15.577 14.851 13.940
           
Totaal Activa 82.187 91.648 94.285 94.109 93.749
           
Passiva          
Eigen vermogen 28.264 27.674 27.911 28.156 27.829
Voorzieningen 8.143 8.366 8.803 9.254 9.707
Vaste schulden 25.788 35.616 37.578 36.708 36.221
Totaal Vaste passiva 62.194 71.655 74.293 74.117 73.757
           
Vlottende Schulden 14.856 14.856 14.856 14.856 14.856
Overlopende passiva 5.136 5.136 5.136 5.136 5.136
Totaal Vlottende passiva 19.992 19.992 19.992 19.992 19.992
           
Totaal Passiva 82.186 91.648 94.285 94.109 93.749

 

Toelichting

Activa

Materiële vaste activa
Ook hier is als basis genomen de balans uit het jaarverslag 2020. Daarnaast is rekening gehouden met de nieuwe investeringen, die in de VJN2021 zijn opgenomen voor de jaren 2021-2025.

De verschillen in de voorgenomen investeringen worden veroorzaakt door de inbreng van de restant kredieten die in het verleden zijn verleend (onder andere riolering).

Voor het verloop van het EMU saldo is het verloop van de boekwaarde (x € 1.000) als volgt:

Boekwaarde per 1-1-2021

61.960 

Afschrijving

-2.988 

Voorgenomen investeringen

8.927 

Boekwaarde per 1-1-2022

67.899 

Afschrijving

-3.418 

Voorgenomen investeringen

9.720 

Boekwaarde per 1-1-2023

74.201 

Afschrijving

-3.740 

Voorgenomen investeringen

4.400 

Boekwaarde per 1-1-2024

74.861 

Afschrijving

-3.834 

Voorgenomen investeringen

4.493 

Boekwaarde per 1-1-2025

75.521 
 
Afschrijving
 
-4.148 
 

Voorgenomen investeringen

4.808 

Boekwaarde per 1-1-2026

76.181 

Financiële vaste activa

Deze post bestaat uit drie onderdelen, te weten:

  • Leningen aan deelnemingen
  • Leningen aan gemeenschappelijke regelingen
  • Overige langlopende geldleningen

Er worden weinig mutaties verwacht ten aanzien van de aandelen. Om deze reden is het gemiddelde van de laatste vijf jaren opgenomen. Dit geldt ook voor de gemeenschappelijke regelingen. Voor de leningen is van de gemiddelde daling van de laatste vijf jaren uitgegaan.

Voorraden
Op basis van de geactualiseerde bouwgrondexploitaties is de voorraad gronden in beeld gebracht. Door de verwachte verkoop van gronden in met name de Saller ontstaan op termijn negatieve boekwaardes (diverse complexen sluiten winstgevend).

Het verloop kan als volgt worden weergegeven (x € 1.000):

Boekwaarde 1-1-2021

5.342 

Lasten

1.371 

Opbrengst verkopen

4.235 

Boekwaarde 1-1-2022

2.479 

Lasten

1.131 

Opbrengst verkopen

4.109 

Boekwaarde 1-1-2023

-557 

Lasten

1.513 

Opbrengst verkopen

2.573 

Boekwaarde 1-1-2024

 
-1.687 
 

Lasten

789 

Opbrengst verkopen

767 

Boekwaarde 1-1-2025

-1.665 

Lasten

631 

Opbrengst verkopen

532 

Boekwaarde 1-1-2026

1.150 

Vorderingen

Bij de Vorderingen is uitgegaan van het gemiddelde van de balansen 2012-2020.

Liquide middelen
Liquide middelen is gebruikt als sluitpost, om activa- en passivazijde aan elkaar gelijk te maken.

Overlopende activa
Bij Overlopende activa is het gemiddelde genomen van de balansen 2012-2020.

Passiva

Eigen vermogen
Het verloop van de balanspost Eigen vermogen is in overeenstemming met de mutaties zoals die in de financiële administratie opgenomen zijn verwerkt. Deze mutaties zijn conform de eerder door de gemeenteraad genomen besluiten.

Voorzieningen
Het verloop van de post voorzieningen is conform de huidige besluitvorming geraamd en betreft het verloop van de voorziening pensioenen wethouders, riolering en reiniging.

Vaste schulden
De prognose met betrekking tot deze post is ontleend aan de leningenadministratie.

Vlottende schulden
Bij Vlottende schulden is het gemiddelde genomen van de balansen 2012-2020.

Overlopende passiva
Bij Overlopende passiva is het gemiddelde genomen van de balansen 2012-2020.

Berekening EMU-saldo

In het verdrag van Maastricht is afgesproken dat het EMU-tekort van een aangesloten land maximaal 3% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) mag bedragen. Het EMU-tekort wordt bepaald door een gezamenlijk tekort van het Rijk, lokale overheden en sociale fondsen. Gemeenten dienen in de begroting een raming van het eigen EMU-saldo op te nemen. De Nederlandse gemeenten mogen gezamenlijk maximaal 0,38% van het tekort veroorzaken. Dit is vastgelegd in de wet Houdbare overheidsfinanciën. De totale norm wordt verdeeld in referentiewaarden over alle gemeenten.

De referentiewaarden zijn gepubliceerd in de septembercirculaire 2020. De actuele referentiewaarde voor Losser is € 2.187.000. Met een berekend Emu-saldo van € 3.373.000 in 2021 zitten we daar boven. Mede door het positieve saldo van de begroting in 2022 en afloop van boekwaarden van de grondexploitatie komt het Emu-saldo in 2022 en 2023 ruim onder de referentiewaarde uit.

 

 

 

2021

(x € 1.000)

2022

(x € 1.000)

2023

(x € 1.000)

 

Omschrijving

Volgens realisatie 2021 

Volgens begroting 2022

Volgens begroting 2022

1

Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)

-590 

238

245

2

Mutatie (im)materiële vaste activa

6.044 

3.806

3.626

3

Mutatie voorzieningen

398 

437

450

4

Mutatie voorraden (incl. bouwgronden in exploitatie)

-2.864 

-2.978

-1.060

5

Mutatie voorraden (incl. bouwgronden in exploitatie)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Berekend EMU-saldo

-3.373 

-154

-1.870

 

4.4. Algemene risicoreserve

(Bedragen x € 1.000)

Algemene risicoreserve 2021 2022 2023 2024 2025
Totaal algemene reserve 14.976 16.478 18.987 19.497 19.341
 waarvan Reserve Kulturhus -98 -98 -98 -98 -98
           
Stortingen          
Resultaat begroting voorgaande jaren (PB2021) 258 731 269 -269 -353
Resultaatbestemming JR2020 2.621 0 0 0 0
Vrijval winstneming grondbedrijf 441 625 393 45 5
Totaal stortingen 3.320 1.356 662 -224 -348
           
Onttrekkingen          
Resultaat begroting voorgaande jaren (PB2019 0 0 0 0 0
Bijdrage tekort Kulturhus 98 98 98 98 98
Amendementen 2018-2021 35 35 35 35 35
Bijdrage pitstopprojectne 1.149 0 0 0 0
Totaal onttrekkingen 1.282 133 133 133 133
           
Stand ultimo jaar 17.013 17.701 19.516 19.140 18.859
Resultaat VJN2021 -522 -731 73 514 375
Resultaat meicirculaire 2021 28 -46 -286 -391 -419
Resultaat PB2022 -41 2.063 194 78 338
Stand na verwerking resultaat PB 2022-2025 16.478 18.987 19.497 19.341 19.153

4.5. Staat van reserves en voorzieningen

Reserves

(Bedragen x €1.000)

Omschrijving  Stand 31-12-2021Rente-toevoe-gingen 2022Stortin-gen 2022Onttrek-kingen 2022Eind-stand 2022Eind-stand 2023Eind-stand 2024Eind-stand 2025
Fysiek
Afboeking grondBR250000250250250250
DuurzaamheidBR304003040000
Herinrichten BeuningenBR4000040404040
Reserve aanschaf SquidBR7000070707070
Reserve CentrumontwikkelingBR500000500500500500
Reserve Gebouwen MOPBR1800041138979797
Reserve GrondexploitaiteBR1.0000001.0001.0001.0001.000
Reserve omgevingswetBR1.195015400810824890890
Reserve Onderhoud WegenBR1.73000750980980980980
Reserve Verv. Lampen OVBR620125025385062
Reserve Vervangingsopgave groenBR2250090135135135135
Totaal  Fysiek5.5570271.6353.9493.9354.0134.025
Sociaal
Applicatie sociaal domeinBR2000020202020
FrictiekostenBR171000171171171171
Gezond in de stadBR255000255255255255
Inburgering StatushouderBR7400074747474
Reserve impuls brede school 2009BR144000144144144144
Reserve Kulturhus OverdinkelBR102001092827262
Reserve MOP onderwijs.'10BR1250020105105105105
Reserve NASB '08+'09BR121005071717171
Sociaal domeinBR85300340513513513513
Totaal  Sociaal1.865004201.4451.4351.4251.415
Bestuur en Dienstverlening
Aansluiting BRP-digitale dienstverleBR438008835026317588
Algemene reserveAlg16.47803.10259318.98719.49719.34119.153
Invest BijdragenBR3.206001553.0512.8982.7462.602
Reserve conjunctuur/frictiefondsBR5100051515151
Reserve Organisatie ontwikkelingenBR3800038383838
Reserve ReferendaBR4000040404040
Totaal  Bestuur en Dienstverlening20.25203.10283622.51822.78722.39221.972
Totaal - Generaal27.67403.1292.89127.91128.15627.82927.412

Toelichting

In de stand 31-12-2021 zijn de werkelijke stortingen en onttrekkingen van 2021 niet meegenomen. Dit vindt plaats bij de jaarrekening 2021.

Voor de mutaties in 2021 wordt verwezen naar de toelichting van het desbetreffende programma in hoofdstuk 2.

Programma Fysiek

Reserve afboeking grond
Vanwege de risico’s van overprogrammering woningbouw heeft de raad in 2015 de reserve ‘Afboeking grond’ ingesteld ter hoogte van € 750.000. Vanwege de aantrekkende economie en het verminderde risico is in 2017 een bedrag van € 500.000 aan deze reserve onttrokken, ten gunste van het jaarresultaat 2017. Medio 2021 is de nieuwe Woonvisie 2021 - 2031 vastgesteld. Ambitie is om de komende tien jaar minimaal 665 woningen aan de voorraad toe te voegen. Met deze nieuwe woonafspraken met de provincie lijkt voor de middellange termijn geen sprake meer te zijn van overprogrammering. De raad zal in de jaarrekening 2021 een voorstel worden gedaan de reserve met een omvang van € 250.000 op te heffen.

Reserve duurzaamheid
De raad heeft op 13 november 2017 de motie aangenomen om een reserve Duurzaamheidsfonds te vormen en een storting van € 500.000 te doen. Huidige stand van deze reserve is € 304.000. Voor dit bedrag zijn grotendeels verplichtingen aangegaan. Deze middelen worden gebruikt ter financiering van het programma duurzaamheid (uitvoering Klimaatakkoord). De verwachting is dat het rijk na de kabinetsformatie structurele middelen beschikbaar stelt om de taken die vanuit het klimaatakkoord aan gemeenten zijn opgelegd te financieren. Voorgesteld wordt om zogenoemde 'geoormerkte' rijksmiddelen aan deze reserve toe te voegen.

Reserve herinrichting Beuningen
De raad heeft op 13 november 2017 de motie aangenomen om voor dit doel een bedrag van € 40.000 op te nemen om te komen tot een Kwaliteitsimpuls Beuningen, naar analogie van de Kwaliteitsimpuls De Lutte en het Parapluplan centrum Losser. Het bedrag is bestemd voor de studie naar Kleintje Kulturhus Beuningen.

Reserve aanschaf Squid
Doel van deze reserve is komen tot aanschaf van een softwarepakket voor workflowmanagement, dat ook omgevingswet-proof is en de inrichting van het Digitale stelsel Omgevingswet (DSO). De omvang van de reserve is afgerond € 70.000. Met de ontwikkelingen rondom de Omgevingswet en de alternatieve dekking in de Reserve Omgevingswet, wordt in de jaarrekening 2021 voorgesteld deze reserve af te boeken.

Reserve Centrumontwikkeling
Met de vaststelling van de jaarrekening 2019 is besloten € 500.000 uit het resultaat te reserveren voor het Centrumplan in Losser. Voor de centrumontwikkeling is een groot aantal doelstellingen geformuleerd, die verband houden met flankerend beleid voor de centrumontwikkelingen Losser. Daarbij is te denken aan onder andere: subsidieregeling voor pui- en gevelverbetering en winkelverplaatsingen. Omvang en moment van de daadwerkelijke uitgaven zijn afhankelijk van initiatieven vanuit de lokale middenstand.

Reserve M.O.P. gebouwen
Op 20 december 2011 heeft de gemeenteraad op basis van de najaarsnota besloten tot het instellen van een reserve voor de M.O.P. gebouwen, inclusief de gebouwen van het onderwijs. Dit omdat het M.O.P. meerjarig is onderbouwd en planmatig wordt weggezet. De reserve valt onder twee programma's. De raad heeft eventuele tekorten en overschotten aan het einde van het jaar met de reserve verrekend. Doel van deze reserve is om te 'sparen' voor grote onderhoudsuitgaven.

Reserve grondexploitatie
De grondexploitatie is een vrij risicovolle activiteit. Om deze risico’s op te kunnen vangen, zonder de Algemene risicoreserve aan te moeten spreken, is in 2007 door de raad besloten een Reserve grondexploitatie te vormen. Hierbij is het volgende bepaald. Indien het jaarresultaat van de overige gemeentelijke activiteiten een negatief saldo vertoont, wordt dit eerst aangevuld. Het meerdere wordt voor 50% bestemd voor de Algemene reserve en de andere 50% voor de Reserve grondexploitatie. In geval van een tekort op de grondexploitatie wordt dit eerst ten laste van deze reserve gebracht; een eventueel resterend tekort komt ten laste van de algemene middelen. Op dit moment is de stand € 1.000.000. Hiermee is het door de raad ingestelde plafond bereikt. Op basis van het risicoprofiel (vereiste weerstandscapaciteit) van de grondexploitaties wordt deze reserve gehandhaafd.

Reserve omgevingswet
Bij de Bestuursrapportage 2016 is besloten om € 200.000 uit het resultaat te reserveren voor de implementatie van de omgevingswet. Hieraan is incidenteel in 2017 en 2018 het resterende budget voor de omgevingswet toegevoegd. In 2019 is een implementatieplan opgesteld voor de omgevingswet. Ook is daarbij voor de komende jaren een raming van de totale kosten gemaakt. De reserve is ingesteld om de implementatie van de Omgevingswet te bekostigen. Deze implementatie en de voorbereiding daarvan, vindt plaats in de komende jaren. In de VJN2019 en VJN2020 is een extra bedrag toegevoegd aan deze reserve. De stand per 1 januari 2022 is naar verwachting € 1.195.000. De raad wordt voorgesteld om in 2022 een bedrag van € 400.000 voor dit doel aan de reserve te onttrekken.

Reserve onderhoud wegen
Het MIP is het instrument om meerjarig concreet invulling te geven aan het onderhouds- en vervangingsprogramma wegen. Via het MIP worden uitvoeringsprojecten gedefinieerd en uitgevoerd. Hiervoor zijn in deze reserve middelen beschikbaar gehouden. Voor 2022 wordt een onttrekking ingeschat van ongeveer € 750.000.

Reserve vervanging lampen Openbare Verlichting
Deze reserve is bedoeld voor de 4-jaarlijkse vervanging van de lampen van de openbare verlichting. Jaarlijks wordt een bedrag van € 12.500 gereserveerd.

Reserve vervangingsopgave groen
In de VJN2021 is besloten tot vorming van deze reserve. In de komende jaren (2022, 2023 en 2024) wordt de vervangingsopgave gerealiseerd. Na afronding hiervan wordt de reserve afgeboekt.

Programma Sociaal

Reserve Applicatie Sociaal domein
Het is belangrijk dat binnen het sociaal domein op een integrale wijze kan worden gewerkt. De applicatie van Centric faciliteert deze wijze van werken, onder andere doordat een integraal klantbeeld leesbaar is. De applicatie is in 2020 in gebruik genomen, begin 2021 zijn nog kosten gemaakt voor de inrichting van het systeem. Deze kosten worden nog uit de resterende reserve van € 20.000 gedekt. De raad wordt in de jaarrekening 2021 voorgesteld om de reserve op te heffen.

Reserve frictiekosten
Op het onderdeel 'Sociaal domein', specifiek de drie decentralisaties, is in 2015 een voordelig resultaat geboekt. Bij de implementatie en uitvoering van de nieuwe taken in het Sociaal Domein, wordt gaandeweg duidelijk dat het naar alle waarschijnlijkheid niet voor alle medewerkers haalbaar is om aan de daarbij behorende eisen (kennis en vaardigheden) te voldoen. Dit leidt tot frictiekosten. De huidige stand van de reserve is € 171.000. 

Reserve Gezond in de stad
De gemeente Losser heeft via de decentralisatie-uitkering GIDS (Gezond In De Stad) middelen ontvangen om de aanpak van gezondheidsachterstanden verder vorm te geven. Bij de resultaatbestemming 2015 is besloten het ontvangen bedrag 2015 te reserveren. De reserve wordt ingezet voor activiteiten in het kader van de Kadernota Gezondheid 2019-2022 en het Lokaal Preventieakkoord. Momenteel is de omvang van de reserve € 255.000.

Reserve Inburgering statushouders
Voor de huisvesting van statushouders heeft de gemeente in de loop van 2017 eenmalige middelen ontvangen. Deze middelen zijn bedoeld voor de integratie van statushouders, waaronder participatie en taalonderwijs. In de jaarrekening 2017 is van het niet bestede bedrag ad € 174.000 een reserve gevormd. De raad zal in de jaarrekening 2021 worden voorgesteld de reserve op te heffen en een eventueel saldo vrij te laten vallen. De reden hiervan is dat per 1 januari 2022 nieuwe wetgeving in werking zal treden, met een andere financieringsstructuur.

Reserve impuls brede school 2009
Betreft budget ten behoeve van de uitvoering van de Brede Regeling Combinatiefuncties. Gemeente neemt vanaf 2009 deel aan de regeling en ontvangt inmiddels voor ruim vijf formatieplaatsen een bijdrage. In de eerste deelnamejaren is het niet gebruikte budget door de raad aan de reserve toegevoegd. Al enkele jaren zijn ruim zes formatieplaatsen ingevuld. De hogere uitgaven zijn door de raad uit de reserve gedekt. Niet gebruikte budgetten zijn aan de reserve toegevoegd. Op dit moment is de stand € 144.000. 

Reserve bouw Kulturhus Overdinkel
Op 19 maart 2013 heeft de raad de nieuwe uitgangspunten voor deze beschikbare reserve gesteld. De beschikbare € 400.000 was nodig voor de inrichting van de openbare ruimte in relatie tot het Kulturhus Overdinkel. In 2016 zijn daarom de kosten voor de realisatie van het centrumplein Overdinkel verrekend met deze reserve. De stand op 1 januari 2022 is naar verwachting € 102.000. De raad heeft dit bedrag bestemd voor onderhoud voor de komende jaren.

Reserve M.O.P. onderwijs '10
Zie onderbouwing ‘Reserve M.O.P. gebouwen’. De jaarlijkse onttrekking is afhankelijk van investeringen in schoolgebouwen. Investeringen worden gedaan op basis van het in september 2021 vastgestelde Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP).

Reserve Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB)
De gemeente heeft gedurende de periode 2008 - 2012 hiervoor middelen ontvangen via de algemene uitkering. Met de Vereniging Sport en Gemeenten is een convenant gesloten voor de uitvoer van diverse beweeginterventies. De budgetten hiervoor zijn in de begroting opgenomen. Huidige stand van de reserve is €121.000. De raad heeft dit bedrag bestemd voor sport- en beweegactiviteiten in de komende jaren en het Lokaal Sportakkoord.

Reserve Sociaal domein
Op het onderdeel 'Sociaal domein', specifiek de drie decentralisaties, is in 2015 een voordelig resultaat geboekt. Vanwege de onzekerheid die bestaat over de ontwikkeling van de uitgaven en inkomsten binnen het 'Sociaal domein', is besloten om € 1.000.000 te bestemmen voor de vorming van een reserve 'Sociaal domein'. De kosten van pilots in het Sociaal domein worden ten laste van deze reserve gebracht. In 2021 wordt een extra bedrag van ruim € 600.000 aan de reserve toegevoegd om het saldo weer op peil te brengen. Daarmee komt de stand op €853.000. De raad wordt in de begroting 2022 voorgesteld een bedrag van ongeveer € 300.000 uit deze reserve aan dit doel te besteden.

Programma Dienstverlening

Reserve aansluiting BRP-digitale dienstverlening
Bij de resultaatbestemming van 2017 is besloten een reserve in te stellen ter dekking van de kosten voor de aansluiting bij de applicatie iBurgerzaken. Het project is afgerond. De kapitaallasten van de investering worden uit deze reserve gedekt. Na het laatste jaar van afschrijving wordt de reserve opgeheven.

Algemene reserve
De algemene reserve is bedoeld als buffer (weerstandscapaciteit) voor het opvangen van financiële tegenvallers. Voorbeelden hiervan zijn een tekort op de jaarrekening en niet voorzienbare risico's. Een toelichting op de Algemene reserve is hierboven opgenomen. Samen met de Reserve grondexploitatie is de omvang van deze reserve bepalend voor de omvang van het weerstandsvermogen en de weerstandsratio. De omvang is met ruim €16 miljoen en een weerstandsratio van 5,1 ruim voldoende van omvang. De raad heeft de bandbreedte voor deze ratio bepaald op 1,4 - 2.

Egalisatiereserve investeringsbijdragen
Op grond van BBV 2004 mogen bijdragen uit eigen reserves in investeringen met een economisch nut niet in mindering worden gebracht op de boekwaarde van de investeringen. Hier is sprake van een zogenaamde bruto verantwoording. In de praktijk houdt dat in, dat (een deel van) de jaarlijkse afschrijvingslasten gedekt wordt door jaar een stukje van deze reserve voor dat doel in te zetten. De jaarlijkse vrijval van deze reserve vindt plaats op basis van de afschrijvingstermijn van het betreffende activum. De vrijval wordt conform de regelgeving verwerkt via een mutatie van reserves en op deze wijze derhalve via de bestemmingen. Inzet van deze reserve wordt aangemerkt als structurele dekking. Huidige stand van deze reserve is begin 2022 naar verwachting € 3,2 miljoen.

Reserve conjunctuur/frictiefonds
Op 12 mei 2009 heeft de raad bij het vaststellen van de bezuiniging besloten tot het instellen van een conjunctuur-/frictiefonds in 2010 van € 1.000.000. Deze is bedoeld voor het opvangen van tijdelijke, conjuncturele tegenvallers, waarbij te denken valt aan bijvoorbeeld niet door het rijk gecompenseerde uitkeringsgelden en teruglopende leges. Tevens bedoeld voor opvang frictiekosten in de vorm van eenmalige personele effecten als uitvloeisel van de organisatorische aanpassingen. Ook de samenwerking met Enschede en het GBT en de daaruit voortvloeiende frictiekosten vallen hieronder. De reserve bedraagt € 51.000. Jaarlijks wordt een bedrag van ongeveer € 12.000 onttrokken, dat te maken heeft met verplichtingen die voortvloeien uit de overgang van voormalige medewerkers naar het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente.

Reserve Organisatie ontwikkelingen
Deze reserve is bedoeld voor de eventuele dekking van kosten die voortvloeien uit de gevolgen en verplichtingen die kunnen ontstaan vanuit de organisatie ontwikkeling. Organisatie-ontwikkeling is een continue proces. Tot nu toe zijn de kosten hiervoor steeds vanuit de begroting gedekt. Indien in het kader van de organisatie-ontwikkeling toch (extra) middelen nodig zijn, dan zal aan de raad daartoe een voorstel worden gedaan. Met inachtneming van deze notie komt het college in de jaarrekening 2021 met het voorstel deze reserve op te heffen.

Reserve referenda
Bij de Bestuursrapportage 2016 is besloten € 40.000 apart te zetten voor de organisatie van referenda.

Voorzieningen

(Bedragen x € 1.000)

Bedragen * 1000 EuroStand  31-12-2021Bestedingen 2022Stortingen 2022Eindstand 2022Eindstand 2023Eindstand 2024Eindstand 2025
Fysiek
Voorz. Reiniging3437533301343388459
Voorz. Riolering3.839-1023774.3184.7275.1365.538
Totaal  Fysiek4.182-274104.6195.0705.5235.997
Sociaal
Herstructurer.Ontmanteling Top Craft11800118118118118
Totaal  Sociaal11800118118118118
Bestuur en Dienstverlening
Voorz. pensioenen wethouders4.052004.0524.0524.0524.052
Voorz. uitstroom personeel130013131313
Totaal  Bestuur en Dienstverlening4.066004.0664.0664.0664.066
Totaal8.366-274108.8039.2549.70710.181

Toelichting

In de stand 31-12-2021 zijn de werkelijke stortingen en onttrekkingen van 2021 niet meegenomen.

Voor de mutaties in 2022 wordt verwezen naar de toelichting van het desbetreffende programma in hoofdstuk 2.

Fysiek

Voorziening Reiniging 
Het saldo van deze voorziening is de afgelopen jaren in de tarieven verwerkt. Op deze wijze worden behoudens (autonome) kostenstijgingen, onregelmatige schommelingen in de tarieven beperkt. Uit de voorziening dienen ook de kosten van ondergrondse containers te worden gedekt. Vanaf 2018 hebben hiervoor jaarlijkse storting plaatsgevonden van € 35.000. Bij de VJN2021

De huidige stand van de voorziening is € 580.000. Per eind 2021 is de voorziening naar verwachting op ruim € 515.000.

Voorziening Riolering
De hoogte van het rioolrecht is gebaseerd op het kostendekkingsplan dat onderdeel is van het vernieuwde Gemeentelijke Rioleringsplan (vGRP) dat in maart 2018 is vastgesteld. De hoogte van de (noodzakelijke) voorziening is betrokken bij de samenstelling van dit vGRP.

Sociaal

Ontmanteling Top Craft 
Op basis van de notitie "Mensenwerk" hebben de drie deelnemende gemeenteraden in december 2011 besloten om de huidige uitvoeringsstructuur van zowel Gr-Wot als het uitvoeringsbedrijf Top Craft te ontmantelen en over te gaan tot separate uitvoering van de WSW door de drie afzonderlijke gemeenten. Als gevolg van deze beslissing is in de jaarrekening 2011 van Top Craft BV en het Gr-Wot een voorziening "Herstructurering/ontmanteling" gevormd van € 8,3 miljoen ter dekking van toekomstige kosten die verband houden met de herstructurering. Voor Losser resulteerde dit tot het vormen van een voorziening ter hoogte van € 2,6 miljoen. Gelet op de huidige stand van zaken kan de voorziening naar verwachting in de jaarrekening 2021 worden opgeheven.

Bestuur en Dienstverlening

Voorziening pensioenen wethouders 
Op grond van BBV dient voor de pensioenverplichtingen, die de gemeente Losser heeft tegenover bestuurders en oud-bestuurders dan wel tegenover hun nabestaanden, een voorziening te worden gevormd. Op basis van actuariële berekeningen wordt jaarlijks beoordeeld of de voorziening nog toereikend is. Uitkeringen van de pensioenen vinden jaarlijks plaats uit de voorziening en via de exploitatie wordt deze voorziening aangevuld tot de noodzakelijke omvang.

Voorziening uitstroom personeel 
Deze voorziening wordt in 2021 in de jaarrekening opgeheven.

4.6. Incidentele baten en lasten

(Bedragen x € 1.000)