5. Bijlagen

5.1. Beleidsindicatoren

In deze bijlage zijn de verplichte indicatoren opgenomen (bron: Waarstaatjegemeente.nl).

Vergelijking Losser met gemeenten < 25.000 inwoners

Vergelijking Losser met gemiddelde Nederland

5.2. Financiële uitgangspunten

Het voeren van een gezond financieel beleid en het opstellen van een (meerjaren)begroting kunnen niet zonder duidelijke financiële randvoorwaarden, die borg staan voor een evenwichtig en consequent financieel beleid. Het is daarom van belang dat de financiële uitgangspunten door de raad worden onderschreven.

Bij het opstellen van de gemeentebegroting 2025 zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:

Voor de loon- en prijsontwikkeling wordt bij het opstellen van de (meerjaren)begroting uitgegaan van de meest recente prognose van het CPB in het Centraal Economisch Plan 2024 (CEP24).
We starten met het toerekenen van de kosten voor afschrijven en rente in het jaar nadat een investering gereed is.
Er is gerekend met een rekenrente van 0,7%.
Investeringen die langer dan een kalenderjaar duren worden in het tweede jaar belast met de toerekening van de rekenrente over het geïnvesteerde bedrag aan het begin van het boekjaar.
De algemene uitkering uit het gemeentefonds is berekend op basis van de meicirculaire 2024.
Lokale heffingen: voor 2025 wordt uitgegaan van een index van 1,035%. Dit percentage is relatief laag doordat er in voorgaande jaren een hogere index is toegepast dan nu nodig is. Dit percentage geldt voor de heffingen waar geen directe kostprijsberekening aan ten grondslag ligt (onroerendezaak-, woonforensen- en toeristenbelasting).

Bron: Centraal Economisch Plan 2024

Nominale ontwikkeling	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027	Begroting 2028
Prijsindex	0,92 %	1,04 %	1,04 %	1,0 %
Loonindex	1,38 %	1,56 %	1,56 %	1,5 %

Nieuwe systematiek gemeentefonds

Voor berekening van de loon- en prijsindexatie en de stijging van de lokale heffingen hebben we nog de "oude" systematiek gehanteerd, zoals die ook is vastgesteld als uitgangspunt bij de VJN24. Voor de Algemene uitkering wordt echter een andere systematiek gehanteerd. Daarbij is de stijging van het BBP het uitgangspunt. We willen in dit licht ook onze eigen systematiek voor loon- en prijscompensatie tegen het licht houden. Bij de VJN25 komen we hiertoe met voorstellen.

Uitgangspunten ontwikkeling belastingdruk

De belastingdruk bestaat naast de Ozb uit de afvalstoffen- en rioolheffing. Voor deze laatste twee tarieven geldt dat deze 100% kostendekkend zijn. Door de (fors) gestegen prijzen en lonen van de laatste jaren zijn ook de lasten voor de afvalinzameling en de rioleringen evenredig gestegen, wat tot (ongewenste) tariefverhoging en stijging van de lastendruk voor inwoners leidt. Om de lastendruk te temperen is in VJN23 onder meer de egalisatiereserve lastenverlichting ingesteld, die ook in deze begroting voor € 250.000 is aangewend. Deze reserve wordt incidenteel gevoed/aangevuld met middelen uit het overschot van de jaarrekening. De lastenverlichting middels de demping van de afvalstoffenheffing is daarmee afhankelijk van het jaarrekeningresultaat en daardoor op de lange termijn wellicht moeizaam te continueren.

Begin 2025 zal een voorstel worden gedaan voor een actualisatie van het Water- en Rioleringsplan. Samen hiermee komen we bij de VJN25 ook met voorstellen voor een nieuwe systematiek voor loon- en prijscompensatie en de ontwikkeling van de afvalstoffen- en rioolheffing. Hierbij kijken we dan eveneens naar een systematiek die voor de langere termijn in een beheersbare en acceptabele dekking van de kosten voorziet. De raad wordt zo beter in staat gesteld om ook voor de ontwikkeling van de belastingdruk al in de Voorjaarsnota heldere kaders aan het college mee te geven voor het opstellen van de begroting.

5.3. Taakvelden overzicht

Totaal baten en lasten 2024 per programma

Bedragen in 1.000 euro's	OML Lasten	OML Baten	WO Lasten	WO Baten	Totaal
0.1 Bestuur	0	0	1.632	2	1.631
0.10 Mutatie reserves	2.624	3.403	1.199	393	27
0.11 Resultaat van de rekening van baten en lasten	0	0	2.826	6.018	-3.191
0.2 Burgerzaken	0	0	738	340	398
0.3 Beheer overige gebouwen en gronden	1.535	149	0	0	1.386
0.4 Ondersteuning organisatie	0	0	11.247	331	10.916
0.5 Treasury	0	0	640	1.361	-721
0.61 OZB woningen	0	0	465	4.390	-3.926
0.62 OZB- niet woningen	0	0	0	1.830	-1.830
0.64 Belastingen Overig	0	0	66	3	63
0.7 Algemene uitkering en overige uitkeringen Gemeentefonds	0	0	0	50.143	-50.143
0.8 Overige baten en lasten	0	0	521	0	521
0.9 Vennootschapsbelasting [VpB]	0	0	-28	0	-28
1.1 Crisisbeheersing en Brandweer	0	0	2.041	3	2.038
1.2 Openbare orde en Veiligheid	0	0	698	16	682
2.1 Verkeer en vervoer	4.898	273	0	0	4.625
2.4 Economische Havens en waterwegen	117	13	0	0	105
2.5 Openbaar vervoer	22	7	0	0	15
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen	337	141	0	0	197
3.4 Economische promotie	663	370	0	0	292
4.2 Onderwijshuisvesting	904	29	0	0	874
4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken	1.407	487	0	0	920
5.1 Sportbeleid en activering	146	0	0	0	146
5.2 Sportaccommodaties	1.770	700	0	0	1.070
5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticip	389	1	0	0	387
5.4 Musea	32	1	0	0	31
5.5 Cultureel erfgoed	26	19	0	0	7
5.6 Media	495	0	0	0	495
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie	2.351	148	0	0	2.203
6.1 Samenkracht en burgerparticipatie	2.829	69	0	0	2.760
6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen	3.071	4	0	0	3.067
6.3 Inkomensregelingen	7.595	5.579	0	0	2.015
6.4 WSW en beschut werk	3.767	250	0	0	3.518
6.5 Arbeidsparticipatie	1.049	3	0	0	1.046
6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO)	2.591	564	0	0	2.027
6.71 Maatwerkdienstverlening 18+	801	0	0	0	801
6.71a Huishuishoudelijke hulp (WMO)	2.808	0	0	0	2.808
6.71b Begeleiding (WMO)	1.338	0	0	0	1.338
6.71c Dagbesteding (WMO)	904	0	0	0	904
6.72 Maatwerkdienstverlening 18-	85	0	0	0	85
6.72a Jeugdzorg begeleiding	933	0	0	0	933
6.72b Jeugdzorg behandeling	1.383	0	0	0	1.383
6.72c Jeugdhulp dagbesteding	293	0	0	0	293
6.72d Jeugdhulp zonder verblijf overig	550	0	0	0	550
6.73a Pleegzorg	190	0	0	0	190
6.73b Gezinsgericht	347	0	0	0	347
6.73c Jeugdhulp met verblijf overig	505	0	0	0	505
6.74a Jeugd behandeling GGZ zonder verblijf	1.428	0	0	0	1.428
6.74b Jeugdhulp crisis/LTA/GGZ-verblijf	678	0	0	0	678
6.74c Gesloten plaatsing	50	0	0	0	50
6.82 Geëscaleerde zorg 18-	119	0	0	0	119
6.82a Jeugdbescherming	409	0	0	0	409
6.82b Jeugdreclassering	31	0	0	0	31
7.1 Volksgezondheid	1.275	14	0	0	1.261
7.2 Riolering	3.667	4.774	0	0	-1.107
7.3 Afval	2.457	2.822	0	0	-365
7.4 Milieubeheer	2.233	444	0	0	1.789
7.5 Begraafplaatsen en crematoria	19	1	0	0	18
8.1 Ruimte en leefomgeving	1.444	111	0	0	1.333
8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen)	1.475	2.021	0	0	-546
8.3 Wonen en bouwen	1.679	538	0	0	1.141
Totaal	65.718	22.934	22.046	64.830	0

5.4. Organisatieoverzicht

5.5. Uitleg global goals

De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDGs – Sustainable Development Goals) zijn door de Verenigde Naties vastgesteld als nieuwe mondiale duurzame ontwikkelingsagenda voor 2030. Ze worden gepromoot als de wereldwijde doelstellingen voor duurzame ontwikkeling.