Bijlage 1 Uitgangspunten VJN 2019

Uitgangspunten Voorjaarsnota 2019 t/m 2023

Algemeen:

Tegelijkertijd met de besluitvorming over de komende Voorjaarsnota 2019 t/m 2023 worden ook de financiële uitgangspunten voor de Programmabegroting 2020 bepaald. Deze zijn geformuleerd in dit document. Daar waar de uitgangspunten in Voorjaarsnota en begroting van elkaar afwijken, wordt dit expliciet vermeld.

Indien de einduitkomst van een berekening eindigt op ‘twee cijfers achter de komma (honderdsten)’ is afgerond op ‘een cijfer achter de komma (tienden)’.

Algemene kaders:

De kaders voor de inrichting en besluitvorming over de Voorjaarsnota en de Programmabegroting zijn opgenomen in de door de gemeenteraad vastgestelde verordeningen en financiële beleidsdocumenten van de gemeente Losser. Daarnaast is uitgegaan van de Gemeentewet, de Algemene wet bestuursrecht (Awb), het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV), de notities van de commissie BBV en de actuele begrotingsbrief van de provincie Overijssel.

Peildatum

Bij het opstellen van de Voorjaarsnota en de begroting wordt, afgezien van het gestelde onder het kopje ‘Algemene uitkering’, uitgegaan van de kennis en inzichten op 15 april 2019.

Algemene uitkering

Voorjaarsnota: berekeningen op basis van de decembercirculaire 2018.

Programmabegroting: uitgegaan wordt van de meicirculaire 2019.

Taakmutaties worden toegerekend aan de aangegeven taakvelden. Er wordt gerekend met ‘lopende prijzen’. Om die reden wordt aan de ‘kostenkant’ van het meerjarenperspectief ook rekening gehouden met de prijsontwikkeling.

Prijsindexering materiële budgetten

Op de interne materiële budgetten wordt meerjarige prijsindexatie toegepast.

Op dit moment zijn geen recentere cijfers voor de jaren na 2019 voorhanden dan waar in de begroting 2019 van is uitgegaan. Om die reden wordt voor de prijsindexering 2020 t/m 2022 uitgegaan van dezelfde cijfers als die voor de begroting 2019 zijn gehanteerd. Voor 2023 wordt uit praktische overwegingen dezelfde prijsstijging als voor 2022 aangehouden (1,5 %).

In de ‘Macro Economische Verkenningen 2019’ (september 2018) van het CPB is voor 2019 de ontwikkeling van de ‘Prijs netto materiële overheidsconsumptie (imoc)’ opgenomen.

Nieuw voor Losser is dat de indexering vanaf 2020, op basis van de MEV 2019 wordt nagecalculeerd. De in de Programmabegroting 2019 meerjarig doorwerkende indexering voor de jaarschijf 2019, wordt zodoende voor de jaren 2020 t/m 2023 herrekend.

Voor de begroting 2019 heeft dit overigens geen consequenties.

Prijsindexering 2019 op basis van de MEV 2019:

Imoc-prijsontwikkeling 2019

 

2019

Begroting Losser 2019

1,4

MEV 2019

1,6

Correctie

0,2

In het volgend overzicht zijn de effecten van de indexering per jaarschijf (niet cumulatief/opstapelend) weergegeven.

Prijsontwikkeling overheid, voor de jaarschijven 2019 t/m 2023 (niet cumulatief)

 

2019

2020

2021

2022

2023

Begroting Losser 2019 – 2023 (oud)

1,4 %

1,5 %

1,4 %

1,5 %

 

Meerjarenperspectief Losser 2020 - 2024

1,6 %

1,5 %

1,4 %

1,5 %

1,5 %

CAO-ontwikkeling lonen

Op het moment van opstellen van deze ‘uitgangspunten’ waren de cao-onderhandelingen voor de sector gemeente nog niet afgerond. De werkgeversdelegatie heeft een eerste loonbod gedaan van 2,5 %. Vanwege de onzekerheid wordt voorgesteld om dezelfde uitgangspunten te hanteren als waar bij de begroting 2019 van is uitgegaan. Voor 2023 wordt voorgesteld uit te gaan van een loonontwikkeling van 2,5 %.

Als in de komende tijd een onderhandelingsakkoord wordt gesloten zal hier mee worden gerekend.

Het bovenstaande leidt tot de volgende loonindexering (meerjarig en niet cumulatief) per jaarschijf:

Loonontwikkeling overheid voor de jaarschijven 2019 t/m 2023 (niet cumulatief)

 

2019

2020

2021

2022

2023

Begroting Losser 2019 – 2023 (oud)

3 %

3,2 %

2,7 %

3,2 %

 

Meerjarenperspectief Losser 2020 - 2024

3 %

3,2 %

2,7 %

3,2 %

2,5%

Technische verwerking van de indexering (loon en prijs)

De loon- en prijsontwikkeling in 2020 wordt voor de jaarschijven 2020 t/m 2023 (de prijsontwikkeling in 2020 werkt ook in de daar opvolgende jaren door) over de taakvelden verdeeld. De loon- en prijsontwikkeling voor de jaren 2021 t/m 2023 worden voorshands op een stelpost ‘geparkeerd’. Voordelen hiervan zijn dat: de meerjarige indexaties ‘herkenbaar’ in de begroting naar voren komen. De onontkoombare nacalculaties ten gevolge van de werkelijke loon- en prijsontwikkelingen kunnen daarmee eenvoudiger en traceerbaar worden verrekend. Bijkomend voordeel is dat de saldi op de taakvelden niet onnodig worden gemuteerd.

Subsidies

Budgetsubsidies worden geïndexeerd, waarbij de prijsontwikkeling binnen de overheid de maatstaf is. De overige subsidies worden niet geïndexeerd. Ook voor dit onderdeel wordt de in de Programmabegroting 2019 gehanteerde indexering voor de jaarschijf 2019, geactualiseerd aan de hand van het indexcijfer in de MEV 2019. Dit effect werkt meerjarig door.

Lokale heffingen

De heffingen waar geen directe kostenprijsberekening aan ten grondslag ligt (Onroerende zaak-, Woonforensen-, Toeristenbelasting en Leges), worden gecorrigeerd voor inflatie. Op basis van een gewogen gemiddelde van 75 % prijs en 25 % loon wordt de inflatiecorrectie berekend. Deze komt hiermee voor 2020 uit op afgerond 2,1 %. Voor wat betreft de lokale heffingen vindt eveneens een actualisering van de indexering plaats aan de hand van de MEV 2019.

Het bovenstaande leidt tot de volgende indexering voor de lokale heffingen (meerjarig) per jaarschijf. Hierin is rekening gehouden met de 0,2 % nacalculatie op de prijsindexatie in 2019, die structureel doorwerkt. Voor het overige zijn de jaarschijven niet gecumuleerd.

Indexering lokale heffingen voor de jaarschijven 2020 t/m 2023

 

 

2020

2021

2022

2023

Begroting Losser 2019 – 2023 (oud)

 

1,9 %

1,7 %

1,9 %

 

Meerjarenperspectief Losser 2020 - 2024

 

2,1 %

1,9 %

2,1 %

1,9 %

 

In afwijking van dit schema, worden de tarieven van de Riool- en Reinigingsrechten op een zodanig niveau vastgesteld, dat in de begroting sprake is van 100 %-kostendekkend.

Huuropbrengsten gemeentelijke eigendommen

Huuropbrengsten worden gecorrigeerd voor inflatie. Op basis van een gewogen gemiddelde van 75 % prijs (1,7 %) en 25% loon (3,2 %) wordt de inflatiecorrectie berekend. Ook op dit onderdeel vindt een nacalculatie van de indexering plaats aan de hand van de MEV 2019. Wat betreft de hoogte van de indexering op dit onderdeel wordt verwezen naar het overzicht onder het onderdeel “Lokale heffingen”.

Toerekenen van rente aan lopende investeringen

Als de periode tussen ‘start’ en ‘afronding’ van een investeringsproject langer dan een kalenderjaar duurt, wordt de boekwaarde in het tweede jaar belast met de toerekening van de rekenrente over het geïnvesteerde bedrag. Dit is in overeenstemming met de Financiële verordening van de gemeente Losser.

Afschrijving en rente over investeringen

Afschrijvings- en rentelasten worden toegerekend in het jaar nadat een investering is gedaan/of het project is afgerond. Dit is in overeenstemming met de Financiële verordening.

Rente

Voor de rentetoerekening naar de grondexploitaties wordt uitgegaan van de ‘Notitie rente 2017’ van de Commissie BBV. De berekeningssystematiek is verplicht voorgeschreven.

Voor de grondexploitatie geldt dat de toegestane toe te rekenen rente moet worden gebaseerd op de daadwerkelijk te betalen rente over het vreemd vermogen. Kortweg wordt het volgende rentepercentage aan de grondexploitatie toegerekend: het gemiddelde (betaalde) rentepercentage van de leningenportefeuille (kort en lang) x de verhouding vreemd vermogen en totaal vermogen.

Dit percentage wordt meerjarig gebruikt.

Voor de rentetoerekening aan de taakvelden: de totale rentelasten (kort en lang), verminderd met de aan de grondexploitatie en specifieke projecten (’t Lossers Hoes) toe te rekenen rente, worden omgeslagen over de taakvelden.

Overhead

De overheadtoerekening aan de programma’s is in overeenstemming met het BBV afgeschaft. Aan investeringen, leges, de taakvelden Riolering en Afval, grondexploitaties en projecten worden nog wel uren en overhead toegerekend. Voor het overige wordt de overhead zoals gedefinieerd in het BBV op het programma ‘Bedrijfsvoering’ verantwoord.

 

 

Bijlage 2 Investeringen 2019 / 2023 

(bedragen x € 1.000)

Onontkoombaar

Afdeling Onderwerp Product Start jaar Einde jaar 2019 2020 2021 2022 2023 Toelichting
OW Luchtbehandeling en afkoppelen hemelwater archiefruimte souterrain (en tegelijkertijd droogruimte kleding realiseren (faciliteren woonwerk per fiets) Gebouwen 2020 2020   40,0       De archiefruimte is aan vele wettelijke eisen gebonden waaronder het garanderen van een juist Klimaat en voorkomen van waterschade.
OW Verduurzamen gemeentelijke gebouwen
stap 1: Minimaal energielabel C voor 2023
Gebouwen 2020 2022   284,0       Wettelijke grondslag vanuit Energieakkoord (2013) routekaart energiebesparing maatschappelijk vastgoed voor 2023. Per 1 januari 2023 moet elk kantoor groter dan 100 m2 minimaal energielabel C hebben. Dit betekent een Energie-Index van 1,3 of beter. Voldoet het pand dan niet aan de eisen, dan mag u het per 1 januari 2023 niet meer als kantoor gebruiken. Deze verplichting staat in het Bouwbesluit. In het nieuwe klimaatakkoord dat dit jaar tot besluitvorming komt staat ook in dat het maatschappelijk vastgoed op minimaal energielabel C moet worden gebracht voor 2023. De gemeente dient het goede voorbeeld te geven en een voortrekkersrol te nemen. Er ligt een realistisch en uitvoerbaar Rapport 'adviesrapport verduurzaming gemeentelijke eigendommen' aan ten grondslag. 
OW Vervangen openbare verlichting, jaarschijf 2023; conform raadsbesluit Wegen OV 2023 2023 en verder         200,0 Conform collegebesluit 21 november 2017, documentnummer 17.0016675 aangaande de vaststelling van het vervangingsplan en het gefaseerd opnemen van vervangingskredieten in de periode 2020 t/m 2027.
OW Zonwering Grote zaal 't Lossers Hoes Gebouwen 2019 2019 15,0         Naar aanleiding van klachten van onze huurders en gebruikers van de grote zaal is de wens ontstaan om dezelfde screens als de overige kozijnen te plaatsen.
OW Toegankelijkheid (miva) 't Lossers Hoes Gebouwen 2019 2019 40,0         Naar aanleiding van klachten van onze huurders en gebruikers is een Adviesrapport integrale toegankelijkheid opgesteld waaruit blijkt dat 't Lossers Hoes niet voldoet aan de gestelde eisen uit het VN-verdrag Handicap. Betreft hier met name het toepassen van automatische deuren in het gebouw.
OW Snelheidsremmende maatregelen Nitertweg/Dr. Staringstraat (vooruitlopend op beleidsnota Mobiliteit en bijbehorend uitvoeringsprogramma).              Wegen 2020 2021   100,0       Het aanbrengen van drie kruispuntplateaus en één inritconstructie. Aanleg hiervan kan niet eerder dan eind 2020 plaatsvinden. Nitertweg/Staringstraat fungeert tot aan die tijd, i.v.m. herinrichting Gronausestraat, als omleidingsroute voor het openbaar vervoer.
OW Ondergrondse container seniorencomplex Burg Eekhoutstraat Afval 2019 2019 22,5         Bij de invoering van diftar is namens de bewoners van seniorencomplex Burg Eekhoutstraat het verzoek gedaan de tijdelijke bovengrondse container te vervangen door een ondergrondse container. Middels dit voorstel wordt dat verzoek ingewilligd en het krediet beschikbaar gesteld. Dekking van de lasten vindt plaats uit de afvalstoffenheffing.
OW Vervangend materieel servicebedrijf Materieel 2019 2019 80,0         In 2018 zijn diverse machines en auto's ingeruild. Hiervoor is € 81.000 aan inruil ontvangen die t.g.v. het rekeningresultaat 2018 is gebracht. Bij de raming van vervangende investeringen is tot voorheen wel rekening gehouden met deze inruil, zodat kredieten netto zijn geraamd. Om conform voorschriften de kredieten te ramen zal bruto moeten worden geraamd en moeten de kredieten worden opgehoogd.
OW Ontwerp Kwaliteitsimpuls Glane Wegen 2020 2020   50,0       Hier ligt al wel een visie maar nog geen uitgewerkt plan aan ten grondslag. Middelen zijn nodig voor het verder uitwerken van de Kwaliteitsimpuls Glane (Glane aan de Dinkel)
OW Voorbereiding Kwaliteitsimpuls Glane Wegen 2020 2020   100,0       Hier ligt al wel een visie maar nog geen uitgewerkt plan aan ten grondslag. Middelen zijn nodig voor het verder uitwerken van de Kwaliteitsimpuls Glane (Glane aan de Dinkel)
OW Kwaliteitsimpuls Glane (Glane aan de Dinkel) Wegen 2021 2023     450,0     Actualisering MIP. Deze € 450.000 is al in de programmabegroting van 2019 beschikbaar gesteld. Verwachtingenmanagement. De plannen worden in een integraal en participatief proces met stakeholders gemaakt. Het eerste geld is dan na gereedkoming plannen beschikbaar.
OW Opstellen Visie Kwaliteitsimpuls Beuningen Wegen 2020 2020   50,0       Actualisering MIP.
OW Voorbereiding Kwaliteitsimpuls Beuningen Wegen 2020 2020   100,0       Actualisering MIP.
OW Kwaliteitsimpuls dorpskern Beuningen (ism participatieproces "Boeiend Beuningen") Wegen 2022 2023       500,0   Hier ligt geen visie en/of uitgewerkt plan aan ten grondslag. Middelen zijn nodig voor het verder uitwerken van de Kwaliteitsimpuls Beuningen "Boeiend Beuningen"
OW Kwaliteitsimpuls de Lutte Centrumplein Wegen 2021 2023     500,0     Actualisering MIP. Kapitaallasten vallen na 2023
OW Kwaliteitsimpuls centrum Losser fase II (oud) Wegen 2021 2023     -500,0     Actualisering MIP. Is al gehonoreerd. Eerder uitvoeren. 
OW Kwaliteitsimpuls centrum Losser fase II (nieuw) Wegen 2020 2020   500,0      
OW Kwaliteitsimpuls centrum Losser fase III (oud) Wegen 2022 2024       -500,0   Actualisering MIP. Is al gehonoreerd. Eerder uitvoeren.
OW Kwaliteitsimpuls centrum Losser fase III (nieuw) Wegen 2020 2022   500,0      
OW Gronausestraat midden III (oud) Wegen 2022 2023       -565,0   Actualisering MIP. Is al gehonoreerd. Later uitvoeren.
OW Gronausestraat midden III (nieuw) Wegen 2023 2024         565,0
OW LAGA pad (oud) Wegen 2021 2022     -500,0     Actualisering MIP. Is al gehonoreerd. Eerder uitvoeren.
OW LAGA pad (nieuw) Wegen 2020 2021   500,0      
OW Aalsgaardenstraat voorbereiding Wegen 2020 2021   100,0       Het College heeft besloten voor het wegenbeleidsplan nader onderzoek te doen naar structurele dekking van de vervangingsinvesteringen. Tot definitieve besluitvorming hierover heeft plaatsgevonden worden specifieke investeringen afzonderlijk opgevoerd.
OW Aalsgaardenstraat uitvoering Wegen 2021 2022     100,0    
OW De Lutte Beatrixstr/Irenestr/Margrietstr voorbereiding Wegen 2021 2022     100,0    
OW De Lutte Beatrixstr/Irenestr/Margrietstr uitvoering Wegen 2022 2023       200,0  
OW Vervanging beschoeiing vijvers Markedal en de Bleek Groen 2020 2021   150,0       Actualisering MIP.
BSP ICT binnensportaccommodaties   2019 2019 10,0         De automatisering van de binnensportaccommodties, in het bijzonder het zwembad, is verouderd en vergt een investering. 

Gehonoreerde wensen

Afdeling Onderwerp Product Start jaar Einde jaar 2019 2020 2021 2022 2023 Toelichting
OW Initiële projectkosten voor haalbaarheids-onderzoek verbinding Drielandsweg – Drielandenpunt (mogelijke subsidie Euregio: doel fietspad met fietstunnel). Wegen 2020 2020   15,0       Een fysieke verbinding tussen de Drielandweg en het   Drielandenpunt/Dreilandersee is sinds kort mogelijk. Groot knelpunt is echter de verkeersveiligheid (oversteekbaarheid van de Gildehauserstr.). Met een haalbaarheidsonderzoek worden samenwerkingsmogelijkheden, kosten en subsidiemogelijkheden onderzocht aangaande de realisatie van een veilige verbinding.
OW  Verduurzamen gemeentelijke gebouwen stap 2: Minimaal energielabel A voor 2025 Gebouwen 2020 2022     231,0     In de Toekomstvisie Duurzaam Losser (vastgesteld in 2018) zijn de doelstellingen geformuleerd om de eigen dienst al in 2025 energieneutraal te hebben (waaronder de eigen gebouwen) .In het nieuwe klimaatakkoord dat dit jaar tot besluitvorming komt staat ook dat het maatschappelijk vastgoed op minimaal energielabel A moet worden gebracht voor 2030. De gemeente dient het goede voorbeeld te geven en een voortrekkersrol te nemen. Een gebouw met energielabel A is nog geen energieneutraal gebouw maar is wel een voorwaarde om energieneutraal te worden. Met deze maatregelen hebben al de gemeentelijke gebouwen met toekomstperspectief een energielabel A. Er ligt een realistisch en uitvoerbaar Rapport 'adviesrapport verduurzaming gemeentelijke eigendommen' aan ten grondslag.
2021 2022       231,0  
OW Kleintje Kulturhus Glane Gebouwen 2021 2023 en verder     600,0     Conform coalitieakkoord. Onderdeel van Kwaliteitsimpuls "Glane aan de Dinkel".
OW Kleintje Kulturhus Beuningen Gebouwen 2021 2023 en verder     PM     Conform coalitieakkoord. Onderdeel van "Kwaliteitsimpuls Beuningen"
OW Upgrade lichtmasten centrum Losser ten behoeve van het faciliteren van feestverlichting CML. Wegen OV 2020 2021   15,0       CML is voornemens om nieuwe feestverlichting aan te schaffen voor het centrum van Losser. Echter, om de feestverlichting te kunnen bevestigen en op een veilige manier van stroom te voorzien, geeft men de voorkeur aan bevestiging aan gemeentelijke lichtmasten. Die moeten daarvoor echter speciaal aangepast worden. Dankzij de intensieve samenwerking binnen het centrumplan zijn er echter synergiemogelijkheden waardoor de kosten van de upgrade van de circa 70 lichtmasten relatief beperkt blijven. 
OW Vervangen bewegwijzering centrum Losser (maatschappelijke functies en P-route) en mogelijke uitbreiding met info City touch iom centrumondernemers. Wegen 2020 2021   35,0       De huidige statische bewegwijzering zit op "einde levensduur", zowel technisch als inhoudelijk. Vervanging in 2020 biedt synergie-effecten met de uitvoering van het centrumplan Losser, maar de bewegwijzering vindt plaats vanaf de komgrens van de invalswegen van de kern Losser. Verder zijn er synergiemogelijkheden door mee te liften met de plaatsing van het info City touch systeem (interactief systeem) waardoor de vaste bewegwijzering beperkt kan blijven tot   de maatschappelijke functies en de commerciële functies (iom de ondernemers) een plek kunnen krijgen in het interactieve systeem. De kosten hiervan worden in één keer met het project meegenomen.
OW Intensiveren verlichting fietspad langs provinciale weg, tussen Kolkersweg en komgrens Overdinkel Wegen OV 2020 2021   23,0       Naar aanleiding van vragen in de raadscommissie (april 2019) aangaande de ervaren sociale- en verkeersonveiligheid. College heeft toegezegd te onderzoeken of het mogelijk is lichtmasten bij te plaatsen. Het blijkt dat de masten momenteel gemiddeld ruim 70 m uit elkaar staan. Voorgesteld wordt om er 12 á 13 masten tussen te plaatsen waardoor naar verwachting aan de 'normen' kan worden voldaan.
OW Pilot praktijkuitwerking wijkgerichte aanpak gecombineerde opgaven vanuit warmtevisie/klimaatadaptatie/kwaliteitsimpuls Gebouwen 2020 2021   PM       Betreft het opzetten van een pilotproject waarbij dmv een intensief participatieproces concrete invulling wordt gegeven aan een integrale gebiedsgerichte aanpak vanuit de opgaven warmtevisie/klimaatadaptatie/duurzaamheid/kwaliteitsimpuls. Om mogelijke subsidies hiervoor te verwerven is co-financiering nodig. Voor de benodigde € 50.000 moet dekking worden gezocht in dynamische duurzaamheidsagenda
OW Energieneutrale openbare ruimte centrum Losser Wegen 2020 2021   PM       Binnen het centrumplan Losser wordt gewerkt aan meerdere strategische beleidsdoelen van de gemeente. Daarnaast spelen enkele strategische opgaven zoals klimaatadaptatie en duurzaamheid. De openbare verlichting wordt i.h.k.v. het centrumplan vervangen door zuinige LED-verlichting. Door de bouw van een nieuwe sporthal is er een mogelijkheid extra zonnepanelen te plaatsen op het dak van de Fakkel. Dit levert naar verwachting voldoende energie op om het energieverbruik van de verlichting in het centrum van Losser te compenseren. Naar verwachting zal ca. 250 m2 zonnepanelen geplaatst moeten worden. Voor de benodigde € 65.000 moet dekking worden gezocht in de dynamische duurzaamheidsagenda.
OW Uitvoering Kwaliteitsimpuls Glane fase I Wegen 2022 2024       PM   Actualisering MIP.kapitaal lasten vallen na 2023
OW Uitvoering Kwaliteitsimpuls Glane fase II Wegen 2023 2025         PM Actualisering MIP.kapitaal lasten vallen na 2023
OW Uitvoering Kwaliteitsimpuls Beuningen fase I Wegen 2023 2025         PM Actualisering MIP. Deze € 500.000 is al in de programmabegroting van 2019 beschikbaar gesteld. Verwachtingenmanagement. De plannen worden in een integraal en participatief proces met stakeholders gemaakt. Het eerste geld is dan na gereedkoming plannen beschikbaar.
OW Kwaliteitsimpuls centrum Losser fase IV Wegen 2022 2024       PM   Actualisering MIP. Kapitaal lasten vallen na 2023
OW Kwaliteitsimpuls centrum Losser fase V Wegen 2023 2025         PM Actualisering MIP. Kapitaal lasten vallen na 2023
BSP Camerasysteem toezicht zwembad Sport 2019 2019 12,0        

Verwezen wordt naar de toelichting op het onderdeel 'Toezicht zwembad', hoofdstuk 5: Ontwikkelingen wensen en nieuwe beleid, paragraaf 5.1. Programma Sociaal.

Uitstaande wensen

Afdeling Onderwerp Product Start
jaar

Einde
jaar

2019 2020 2021 2022 2023 Toelichting
DIR Audiovisuele apparatuur Lossers Hoes Kosten-plaats 2019 2019 18,1         Vervanging en aanpassing van de audiovisuele apparatuur in de grote zaal van het Kulturhus. Streven is onder meer een gelijktijdige uitzending van de vergadering op de 'omloop'. Nu loopt dat bijna 1 minuut achter. Daarvoor moet een aantal zaken aangepast worden. Daarnaast willen we een beamer aanschaffen voor het gebruik van de lange wand in de Grote Zaal. Dan kan de zaal efficiënter gebruik worden, ook in de breedte, en dan kan het meubilair achter het gordijn blijven staan.