|
|
Algemene grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
De jaarrekening is opgesteld met inachtneming van de voorschriften zoals opgenomen in het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en de verordening ex artikel 212 Gemeentewet, waarin door de gemeenteraad op 17 december 2012 de uitgangspunten voor het financiële beleid, alsmede de regels voor het financiële beheer en voor de inrichting van de financiële organisatie zijn vastgesteld.
Waardering van passiva en activa alsmede de bepaling van het resultaat vinden in principe plaats op basis van historische kosten. Activa en passiva zijn opgenomen tegen nominale waarde tenzij anders aangegeven. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben, ongeacht of zij tot inkomsten of uitgaven in dat jaar hebben geleid. Baten en lasten worden daarbij verantwoord tot het brutobedrag. Winst wordt genomen op moment van realisatie. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het betreffende boekjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Aan reserves en voorzieningen wordt geen rente toegerekend conform stellige uitspraken van de commissie BBV in de notitie rente.
Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeid gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. Daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke.
De waarderingsgrondslagen per balansonderdeel worden in het vervolg van deze jaarrekening toegelicht.
Immateriële Vaste Activa
De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs, verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden geactiveerd en in vijf jaar afgeschreven, indien daadwerkelijk het tot stand komen van een activum wordt gerealiseerd. Het voornemen, technische uitvoerbaarheid en toekomstige nut zijn daarbij voorwaarden.
|
Toelichting:
Per eind 2018 zijn de onderzoekskosten voor planvorming recreatieve voorzieningen volledig afgeschreven.
De onderstaande overzichten geven het verloop van de boekwaarde van de investeringen in de materiële vaste activa weer.
|
De activa worden onderscheiden naar activa met een economisch nut of activa in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Als voor de categorie activa met economisch nut heffingen of rechten gevraagd kunnen worden, is er sprake van een derde categorie:economisch nut met heffing.
Onderstaande tabel geeft inzicht in dit onderscheid.
|
Investeringen met economisch nut
Investeringen met economisch nut worden verwerkt in de balans tegen verkrijgingsprijs en volgens de lineaire afschrijvingsmethode afgeschreven. Start van de afschrijving van een nieuw kapitaalgoed is het begrotingsjaar dat volgt op het jaar waarin de investering gereed komt of verworven wordt. Resultaatafhankelijk afschrijven is niet toegestaan en reserves die gevormd zijn, mogen niet in mindering worden gebracht op deze activa. Voor de afschrijving van de materiële vaste activa met economisch nut worden de termijnen gehanteerd zoals beschreven in de bijlage afschrijvingsbeleid bij artikel 8 van de Financiële verordening gemeente Losser 2018 (verordening art. 212). Deze verordening is geactualiseerd bij raadsbesluit van 13 maart 2018.
Activa met een verkrijgingsprijs van minder dan € 10.000 worden niet geactiveerd.
De in erfpacht uitgegeven percelen (activa met economisch nut) zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs en omvatten de gronden onder de carnavalsloodsen in Losser en De Lutte en de tennishal de Lage Esch.
De overige materiële vaste activa met economisch nut zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht. Afschrijving vindt dan plaats op basis van de netto - investering middels de lineaire afschrijvingsmethode. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen, onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar, rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden.
|
Toelichting:
Voor de voormalige Niet In Exploitatie Genomen Gronden (NIEGG) heeft een kadastrale correctie plaatsgevonden, waarbij € 34.000 van de aanwezige boekwaarde moest worden afgeboekt.
De overboeking naar de voorraden is het gevolg van het feit dat de boekwaarde van de gronden van het voormalige Topcraft terrein voor ruim € 1,8 mln. zijn ingebracht in de door de raad ingestelde grondexploitatie Wonen aan de Dinkel en daarmee zijn overgeheveld naar de voorraden.
De toename van de boekwaarde bedrijfsgebouwen wordt veroorzaakt door de investeringen in het Carmel College (€ 2,6 miljoen), Kulturhus Losser (€ 145.000) en nieuwbouw sporthal (€ 36.000); van het Carmel College is een bijdrage ontvangen in de investeringskosten van € 92.000.
Voor de grond- weg- en waterbouwkundige werken is er een investering gedaan in de openbare verlichting ad € 69.000 en zijn voor het centrumplan Overdinkel de geïnvesteerde kosten ad € 155.000 verrekend met de hiervoor ontvangen bijdragen ad € 186.000, waardoor samen met de openbare verlichting in totaal een netto investering van € 38.000 is gedaan.
Voor het servicebedrijf zijn twee transporters vervangen en drie pick-ups met kiepbak aangeschaft tot een totaalbedrag van € 135.000.
De investeringen in machines en installaties betreffen:
Aan overige activa zijn investeringen gedaan in het Kulturhus Losser ad € 136.900 en aansluiting Basis Registratie Personen ad € 90.600.
Investeringen met een economisch nut ten behoeve van heffingen waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven
|
Toelichting:
Naast een kleine investering in ondergrondse afvalopslag (€ 4.200) is er voor € 1,746 miljoen uitgegeven aan rioleringswerkzaamheden.
Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut
Alle investeringen met maatschappelijk nut, waaronder infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals wegen, pleinen, bruggen, viaducten en parken, worden met ingang van boekjaar 2017 geactiveerd als gevolg van de gewijzigde BBV regelgeving. Tot 2017 was dit geen verplichting.
Materiële vaste activa met maatschappelijk nut worden lineair afgeschreven over de verwachte levensduur van het actief of een kortere, door de raad aan te geven tijdsduur.
|
Toelichting:
In 2018 is zo'n € 371.000 uitgegeven voor reconstructie en verbetering van diverse wegen. Daarnaast is ongeveer € 6.500 besteed aan het internet/intranet van de gemeente.
Financiële vaste activa
Kapitaalverstrekkingen zijn opgenomen tegen nominale waarde, dan wel de lagere marktwaarde. Verstrekte geldleningen zijn opgenomen tegen de hoogte van de oorspronkelijke geldlening, verminderd met de ontvangen aflossingen, dan wel de lagere marktwaarde.
Het verloop van de financiële vaste activa in 2018 is in onderstaand overzicht weergegeven.
|
Toelichting:
De investeringen en afschrijvingen/aflossingen bestaan uit de volgende leningen:
| Omschrijving | Nieuwe leningen | Aflossingen |
| - fietsprivé | 32.900 | 23.100 |
| - hypotheken ambtenaren | 0 | 772.800 |
| - achtergestelde lening Vitens | 0 | 111.600 |
| - Stimuleringsfonds Volkshuisvestiging | 248.900 | 3.800 |
| - VROM startersfonds | 16.100 | 251.300 |
| 297.900 | 1.162.600 |
Voorraden
De boekwaarde van de grondexploitatie betreft uitsluitend het zogenoemde 'Onderhanden werk' (gronden in exploitatie). Door de gewijzigde regelgeving rond de inrichting van de administratie (BBV) mogen de gronden, waarvoor nu en binnen afzienbare tijd geen plan of (voorgenomen) raadsbesluit bestaat om deze in exploitatie te nemen, niet meer onder de voorraden worden opgenomen. In plaats daarvan worden deze onder de 'Materiële vaste activa' opgenomen.
De als onderhanden werken opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs dan wel lagere marktwaarde.
Onder de voorraden wordt ook de boekwaarde verantwoord met betrekking tot gronden opgenomen onder de grondexploitatie. Volledigheidshalve wordt verwezen naar de voorgeschreven paragraaf Grondexploitatie.
|
Toelichting:
| Omschrijving | Boekwaarde 1-1-2018 | Investeringen | Inkomsten | Overboeking materiële activa | Boekwaarde 31-12-2018 |
| Bouwgrond in exploitatie | 1.397 | 1.137 | -1.722 | 1.802 | 2.614 |
| Verliesvoorziening | 0 | 0 | -329 | 0 | -329 |
| Totaal | 1.397 | 1.137 | -2.051 | 1.802 | 2.285 |
De voorraad gronden is met ongeveer € 884.000 toegenomen doordat de boekwaarde van de gronden van het voormalige Topcraft terrein voor ruim € 1,8 mln. zijn ingebracht in de door de raad vastgestelde grondexploitatie Wonen aan de Dinkel, een verliesvoorziening is ingesteld voor Wonen aan de Dinkel (€ 277.000) en voor het Luttermolenveld (€ 52.000) en voor de Saller fase 2 weer kavels zijn verkocht aan met name Rotij.
Onderstaand de ontwikkeling van de boekwaarde en het te verwachten eindresultaat van de in exploitatie genomen gronden (* € 1.000):
| Voorraden: Gronden in Exploitatie | Boekwaarde 1-1-2018 | Investering | Inkomsten | Winstneming 2018 | Boekwaarde 31-12-2018 | Te maken kosten | Te realiseren inkomsten | Verwacht eindresultaat op eindwaarde* |
| De Saller | 248 | 410 | 1.436 | 512 | -265 | 3.495 | 9.547 | 6.317 |
| De Lutte Zuid | -38 | 0 | 0 | -12 | -50 | 28 | 105 | 127 |
| Luttermolenveld | 627 | 79 | 206 | 0 | 500 | 266 | 711 | -55 |
| De Geurmeij | 2.247 | 128 | 81 | 0 | 2.294 | 2.534 | 5.511 | 683 |
| ’t Zijland | -1.687 | -24 | 0 | 0 | -1.711 | 1.555 | 0 | 156 |
| Wonen aan het Dinkeldal | 0 | 1.846 | 0 | 0 | 1.846 | 2.465 | 3.998 | -313 |
| Totaal | 1.397 | 2.439 | 1.722 | 500 | 2.614 | 10.343 | 19.872 | 6.916 |
Uitzettingen met een rentetypische looptijd van < 1 jaar
De vorderingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening gevormd, die in mindering is gebracht op de boekwaarde. Dit leidt tot de balanswaarde.
|
Toelichting:
De vorderingen op de openbare lichamen bestaan vooral uit betaalde btw.
De rekening courant verhoudingen met niet financiële instellingen betreffen vorderingen op het GBT ten behoeve van het innen van lokale heffingen (1,4 miljoen euro) en op de ROZ Groep Hengelo (0,6 miljoen euro). Op de vordering op het GBT is een voorziening voor oninbaarheid van 0,1 miljoen euro in mindering gebracht, terwijl op de vordering op de ROZ Groep Hengelo een voorziening voor oninbare belastingdebiteuren van 0,5 miljoen euro in mindering is gebracht.
De overige vorderingen betreffen private vorderingen (0,1 miljoen euro).
Schatkistbankieren
De gemeente is verplicht om overtollige middelen, boven het drempelbedrag, onder te brengen bij het ministerie van financiën via het zogenaamde schatkistbankieren. Eventuele overtollige middelen mogen niet worden belegd bij andere partijen. Onder voorwaarden mogen wel leningen worden verstrekt aan andere decentrale overheden.
Het drempelbedrag bedroeg ruim 0,4 miljoen euro in 2018. Uit de onderstaande tabel blijkt dat de gemeente in 2018 het drempelbedrag niet heeft overschreden:
| (x 1.000 euro) | 1e kwartaal | 2e kwartaal | 3e kwartaal | 4e kwartaal |
| Buiten schatkist aangehouden bedragen | 125 | 147 | 245 | 168 |
| Toegestane drempelbedrag | 421 | 421 | 421 | 421 |
| Ruimte onder het drempelbedrag | 296 | 273 | 175 | 252 |
| Overschrijving drempelbedrag | 0 | 0 | 0 | 0 |
Liquide middelen
Deze worden tegen verkrijgingsprijs opgenomen.
|
Overlopende activa
De overlopende activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs.
|
Toelichting
De nog te ontvangen baten laten eind 2018, ten opzichte van 2017 een daling zien van 1,6 miljoen euro. Deze daling is voornamelijk veroorzaakt door het ontvangen van 1,4 miljoen euro voor de opbrengst Rotij voor de Saller, welke in het boekjaar 2017 als post onder 'nog te ontvangen baten' opgenomen was.
De nog te ontvangen baten van openbare lichamen bestaan vooral uit een vordering op het ministerie van Financiën voor het terugvorderen van BTW (3,2 miljoen euro)
De post vooruitbetaalde kosten is gedaald met 39 duizend euro. Deze daling komt voornamelijk door een afname van de vooruitbetaalde kosten voor jeugdzorg (66.000 euro) en de grootste toename heeft betrekking op Duurzaam (t)huis Twente (15.000 euro).
De overlopende activa bestaan hoofdzakelijk uit:
| Omschrijving | Bedrag |
| Leges Gemeentelijk Belasting Kantoor Twente | 472 |
| Ministerie van Sociale Zaken en werkgelegenheid | 187 |
| Leges WABO | 157 |
| Overige | 51 |
| Totaal | 867 |
| Omschrijving | Bedrag |
| Premie brandverzekering | 25 |
| Duurzaam (t)huis Twente | 15 |
| Overige | 11 |
| Totaal | 51 |
Eigen Vermogen
Het eigen vermogen is gewaardeerd tegen nominale waarde.
|
In onderstaande tabel is de resultaatbestemming 2017 per programma weergegeven.
| Programma Bedragen x 1.000 Euro's | Omschrijving | Bedrag |
| Bestuur en Dienstverlening | Verdeling resultaat 2017 | -3.760 |
| Smokkelen Overdinkel | 50 | |
| Statushouders | 174 | |
| Profilering Losser | 7 | |
| Online VVV | 3 | |
| Algemeen | 2.205 | |
| Berm- en slootafval | 4 | |
| GIDS-gelden | 62 | |
| Structuurvisie 2012 | 8 | |
| Parapluplan Losser | 75 | |
| Doorontwikkeling IPC | 25 | |
| Wegmarkeringen | 8 | |
| Asschergelden | 27 | |
| Carmelcollege | 252 | |
| Totaal Bestuur en Dienstverlening | -860 | |
| Economie en Werk | Duurzaamheid | 500 |
| Totaal Economie en Werk | 500 | |
| Natuur en Ruimte | Squit | 20 |
| Herinrichting Beuningen | 40 | |
| Totaal Natuur en Ruimte | 60 | |
| Welzijn en Zorg | Applicatie sociaal domein | 300 |
| Totaal Welzijn en Zorg | 300 |
Naast het eigen vermogen voortkomend uit de reserve maakt ook het gerealiseerde resultaat onderdeel uit van het eigen vermogen. Inclusief het gerealiseerde resultaat van 2018 van € 3.998.265 komt het totaal eigen vermogen eind 2018 uit op € 23.794.572. In onderstaand overzicht staat de verdeling van het eigen vermogen naar de diverse (bestemmings)reserves.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Toelichting Algemene (risico)reserve
Vanuit de resultaatbestemming van de jaarrekening 2017 is voor diverse onderwerpen in totaal € 2.474.000 toegevoegd, waarvan in 2018 € 268.000 daadwerkelijk is onttrokken voor de uitvoering; daarnaast is de helft van de winstneming voor de Saller ad € 256.000 toegevoegd.
Naast de genoemde onttrekkingen van € 268.000 en de in de begroting geraamde bijdrage in het tekort 2018 ad € 864.000 is respectievelijk € 30.000 en € 5.000 onttrokken voor het amendement speeltoestellen en het amendement invalidenparkeerkaarten.
Toelichting Bestemmingsreserves
Natuur & Ruimte
Reserve grondexploitatie
De grondexploitatie is een risicovolle activiteit. Om deze risico’s op te kunnen vangen, zonder de Algemene risicoreserve aan te moeten spreken, is in 2007 is door de raad besloten een reserve Grondexploitatie te vormen. Hierbij is bepaald dat, indien het jaarresultaat van de overige gemeentelijke activiteiten een negatief saldo vertoont, dit eerst wordt aangevuld. Het meerdere wordt voor 50% bestemd voor de Algemene reserve en de andere 50% voor de reserve Grondexploitatie. In geval van een tekort op de grondexploitatie wordt dit eerst ten laste van deze reserve gebracht, een eventueel resterend tekort komt ten laste van de algemene middelen. Op grond van de Notitie grondbeleid 2018 mag de reserve grondexploitatie maximaal € 1 mln. bedragen.
Op basis van het BBV moet tussentijdse winst worden genomen; eind 2018 is wonen aan de Dinkel door de Raad vastgesteld met een bijdrage van € 608.000 uit de reserve grondexploitatie om het verwachte verlies op deze grondexploitatie te dekken. Inmiddels heeft de actualisatie van de grondexploitaties voor Wonen aan de Dinkel geleid tot een aanpassing van de grondprijzen en daarmee ook de benodigde verliesvoorziening; deze kan worden teruggebracht naar € 277.000. Daarnaast is voor Luttermolenveld een verliesvoorziening getroffen van ruim € 52.000.
De werkelijke winstneming van € 512.000 voor de Saller wordt voor de helft aan de algemene reserve en voor de helft aan de reserve grondexploitatie toegevoegd; daarmee valt er niets ten gunste van het rekeningresultaat 2018 vrij. De verliesneming van € 12.000 voor de Lutte komt volledig ten laste voor de reserve grondexploitatie; per saldo dus een toevoeging van € 244.000 aan deze reserve.
Reserve onderhoud wegen
Bij de op 12 mei 2009 vastgestelde bezuinigingsoperatie is besloten dat jaarbudgetten onderhoud wegen volledig voor dit doel mogen worden aangewend. Dat betekent dat een overschot via een reserve beschikbaar blijft. Eventuele tekorten kunnen jaarlijks verrekend worden met deze reserve. In 2018 is de onttrekking € 162.000 als gevolg van een overschrijding van het onderhoudsbudget wegen vooral door onderhoud aan de Lossersestraat in de Lutte, aan de Gronausestraat en groot onderhoud asfalt.
Reserve Dorpsvisies 2008
Op 30 juni 2009 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve à € 128.000. De leefbaarheid van de kerkdorpen en burgerparticipatie zijn speerpunten uit het collegeprogramma. Hiertoe zijn samen met burgers dorpsvisies opgesteld en is door de raad middels amendement bij de voorjaarsnota op 24 juni 2008 budget voor de uitvoering beschikbaar gesteld. In 2018 hebben geen mutaties plaatsgevonden.
Reserve vervanging lampen OV
Deze reserve is bedoeld voor de 4-jaarlijkse vervanging van de lampen van de openbare verlichting. Jaarlijks wordt een bedrag ad € 12.500 gereserveerd. Naast deze storting hebben er geen mutaties in 2018 plaatsgevonden.
Reserve afboeking grond
Losser heeft samen met de regiogemeenten verder gewerkt aan het bieden van inzicht in de gevolgen van de over programmering woningbouw. Naar verwachting is een substantieel deel van de programmering hard. Echter, de mogelijkheid bestaat dat besluitvorming op dit punt een nadelige invloed zal hebben op het weerstandsvermogen. Om die reden is besloten bij de vaststelling van de jaarrekening 2015 om een bedrag van € 750.000 te reserveren. Omdat het risico het afgelopen jaar door de aantrekkende economie lijkt te zijn afgenomen vonden we het verantwoord € 500.000 vrij te laten vallen in het jaarrekeningresultaat 2017. In 2018 hebben geen mutaties plaatsgevonden.
Reserve Omgevingswet
Met de vaststelling van de Bestuursrapportage 2016 is besloten € 200.000 uit het resultaat te reserveren voor de implementatie van de omgevingswet. In 2018 is conform begroting € 85.000 aan de reserve toegevoegd.
Reserve aanschaf Squid
Om informatie over vergunningen, toezicht en handhaving goed te kunnen verwerken en met externe partners te kunnen delen, is de aanschaf van een nieuwe applicatie nodig. Hiervoor is een reserve gevormd ad € 50.000. In de jaarrekening 2018 is € 20.000 extra bestemd om deze applicatie te bekostigen.
Herinrichten Beuningen
De raad heeft op 13 november 2017 de motie aangenomen om voor dit doel een bedrag van € 40.000 op te nemen bij de bestemming het jaarrekeningresultaat 2017. In 2018 hebben verder geen mutaties plaatsgevonden.
Welzijn & Zorg
Reserve privatisering buitensportaccommodaties
De gemeenteraad heeft op 10 juli 2012 besloten bij bestemming van het jaarresultaat 2011 tot het instellen van deze reserve. Kosten die betrekking hebben op de privatisering van het buitensportgebied kunnen met deze reserve verrekend worden. In 2018 is het restant van de reserve ad € 21.000 ingezet voor de privatisering van Tennispark Smalmaat waardoor de reserve op € 0 komt.
Reserve kulturhus Overdinkel
In de reserve is € 130.000 beschikbaar voor dekking van de kosten van het onderhoudscontract in de komende vijftien jaar. In 2018 hebben geen mutaties plaatsgevonden.
Reserve MOP onderwijs '10
Zie onderbouwing ‘Reserve gebouwen MOP’.
Reserve NASB '08+'09
De gemeente heeft gedurende de periode 2008 - 2012 hiervoor middelen ontvangen via de algemene uitkering. Met de Vereniging Sport en Gemeenten is een convenant gesloten voor de uitvoer van diverse beweeginterventies. De budgetten hiervoor zijn in de begroting opgenomen. Het verschil budget en realisatie wordt verrekend met de reserve. Met toestemming van de Vereniging Sport en Gemeenten wordt het restant van deze reserve uitgegeven in de jaren 2015-2017 omdat de provincie begin 2013 in het kader van de €1.- regeling € 45.000 subsidie heeft verleend voor sport- en beweegactiviteiten. In 2018 hebben geen mutaties plaatsgevonden.
Reserve impuls brede school 2009
In maart 2009 is een meerjarig convenant met het rijk gesloten om deel te nemen aan de impuls om combinatiefuncties mogelijk te maken. Een combinatiefunctie is een functie waarbij een werknemer in dienst is bij 1 werkgever maar werkzaam is voor twee of meer sectoren. Losser heeft gekozen voor een samenwerking tussen onderwijs, sport en/of cultuur. Via de algemene uitkering ontvangen we budget voor 3,9 FTE. In 2018 hebben geen mutaties plaatsgevonden.
Reserve inburgering statushouders
Voor de huisvesting van statushouders heeft de gemeente in de loop van 2017 eenmalige middelen ontvangen. Deze middelen zijn bedoeld voor de integratie van statushouders, waaronder participatie en taalonderwijs. Middels een aangenomen amendement is voorgesteld bij de jaarrekening 2017 het niet bestede bedrag ad € 174.000 in een reserve te bestemmen. In 2018 zijn er geen kosten met de reserve verrekend.
Reserve afboeking boekwaarde sporthal
Met de vaststelling van de Bestuursrapportage 2016 is besloten € 450.000 apart te zetten voor de afboeking van de boekwaarde van sporthal de Fakkel op het moment dat er een nieuwe sporthal wordt gebouwd. In 2018 hebben geen mutaties plaatsgevonden.
Reserve gezond in de stad
De gemeente Losser ontvangt via de decentralisatie-uitkering GIDS (Gezond In De Stad) middelen (periode 2015-2017) om de aanpak van gezondheidsachterstanden verder vorm te geven. Bij de resultaatbestemming 2015 is besloten het ontvangen bedrag 2015 te reserveren. In 2018 zijn er geen kosten verrekend met de reserve.
Reserve frictiekosten & reserve Sociaal domein
Op het onderdeel 'Sociaal domein', specifiek de drie decentralisaties, is in 2015 een voordelig resultaat geboekt van € 979.000. Bij de vaststelling van de jaarrekening 2015 is besloten om dit voordeel in een tweetal reserves beschikbaar te houden:
• Bij de implementatie en uitvoering van de nieuwe taken in het Sociaal Domein, wordt gaandeweg duidelijk dat het naar alle waarschijnlijkheid niet voor alle medewerkers haalbaar is om aan de daarbij behorende eisen (kennis en vaardigheden) te voldoen. Dit leidt tot frictiekosten waarvoor een bedrag van € 500.000 wordt gereserveerd. In 2018 zijn de frictiekosten € 43.000 geweest.
• Vanwege de onzekerheid die bestaat over de ontwikkeling van de uitgaven en inkomsten binnen het 'Sociaal domein', is besloten om het restant van € 479.000 te bestemmen voor de vorming van een reserve 'Sociaal domein'. In 2016 is vervolgens ingeschat dat een bedrag van € 1 miljoen toereikend is voor de eenmalige uitgaven/investeringen in het sociaal domein. Om die reden is voorgesteld de reserve Sociaal domein aan te vullen met een bedrag van € 521.000 (€ 1 miljoen verminderd met € 479.000). In 2018 zijn de totale kosten van de 17 pilots € 353.000; deze kosten worden met de reserve verrekend.
Applicatie sociaal domein
Het is belangrijk dat binnen het sociaal domein op een integrale wijze kan worden gewerkt. De applicatie van Centric faciliteert deze wijze van werken, onder andere doordat een integraal klantbeeld leesbaar is. Implementatie van de applicatie leidt tot betere dienstverlening. Op basis hiervan is in 2017 besloten een reserve te vormen. In 2018 zijn er geen kosten met de reserve verrekend.
Reserve Fundamentgelden muziekonderwijs
In 2016 is de beschikking voor de jaren 2015 en 2015 van Fundament lager vastgesteld. Van het teruggevorderde geld is bij de resultaatbestemming van 2016 een reserve gevormd. Voor 2018 wordt vanuit de reserve een extra bijdrage aan Fundament betaald voor het Muziekonderwijs en een compensatie voor loon- en prijsstijgingen.
Economie & Werk
Reserve gebouwen MOP
Op 20 december 2011 heeft de gemeenteraad op basis van de najaarsnota besloten tot het instellen van een reserve voor de MOP gebouwen, inclusief de gebouwen van het onderwijs. Dit omdat het MOP meerjarig is onderbouwd en planmatig wordt weggezet. Aan de reserve MOP onderwijs is in 2018 € 1.100 onttrokken in verband met een lichte overschrijding van het jaarlijkse onderhoudsbudget.
Reserve Duurzaamheid
De raad heeft op 13 november 2017 de motie aangenomen om een reserve Duurzaamheidsfonds te vormen en een storting van € 500.000 te doen. In 2018 zijn de kosten duurzaamheid € 90.000 verrekend met de reserve.
Bestuur & Dienstverlening
Algemene risicoreserve Vanuit de resultaatbestemming van de jaarrekening 2017 is voor diverse onderwerpen in totaal € 2.474.000 toegevoegd, waarvan in 2018 € 268.000 daadwerkelijk is onttrokken voor de uitvoering; daarnaast is de helft van de winstneming voor de Saller ad € 256.000 toegevoegd.
Naast de genoemde onttrekkingen van € 268.000 en de in de begroting geraamde bijdrage in het tekort 2018 ad € 864.000 is respectievelijk € 30.000 en € 5.000 onttrokken voor het amendement speeltoestellen en het amendement invalidenparkeerkaarten.
Reserve Organisatie-ontwikkelingen
Deze reserve is bedoeld voor dekking van risico's voortvloeiende uit mogelijk verplichtingen en kosten als gevolg van het organisatie ontwikkel traject. In 2018 zijn geen kosten verrekend met de reserve.
Reserve conjunctuur/ frictiefonds
Op 12 mei 2009 heeft de Raad bij het vaststellen van de bezuiniging besloten tot het instellen van een conjunctuur-/frictiefonds in 2010 van € 1.000.000. Dit fonds is bedoeld voor het opvangen van tijdelijke, conjuncturele tegenvallers, waarbij te denken valt aan bijvoorbeeld niet door het rijk gecompenseerde uitkeringsgelden en teruglopende leges. Tevens is dit fonds bedoeld voor opvang frictiekosten in de vorm van eenmalige personele effecten als uitvloeisel van de organisatorische aanpassingen. Ook de samenwerking met Enschede en het GBT en de daaruit voortvloeiende frictiekosten vallen hieronder. De gemaakte kosten die in 2018 zijn verrekend met deze reserve bestaan uit kosten van het GBT voortvloeiend uit het sociaal plan ad € 12.000.
Reserve Individueel loopbaanbudget
In september 2013 is deze reserve ingesteld om het mogelijk benodigde budget voor de regeling individueel opleidingsbudget, waaraan het personeel rechten kan ontleden, over de periode van 3 jaar te kunnen bekostigen. In 2017 is het overgebleven opleidingsbudget toegevoegd aan de reserve. Gelet op de overschrijding in 2016 en de verwachting dat de noodzaak voor opleidingen de komende jaren hoog is, is het noodzakelijk hiervoor reserve gelden beschikbaar te hebben. De hogere kosten die verwacht worden vinden hun oorsprong in onder andere de drie decentralisaties, expeditie Losser en veranderende wet- en regelgeving zoals de Omgevingswet. In 2018 zijn geen kosten verrekend met de reserve.
Reserve investeringsbijdragen
Op grond van het BBV mogen bijdragen uit eigen reserves in investeringen met economisch nut niet in mindering worden gebracht op de boekwaarde van deze investeringen. Hier is sprake van de zogenaamde. bruto - verantwoording. In de praktijk houdt dit in dat er een jaarlijkse vrijval van deze reserve plaatsvindt op basis van de afschrijvingstermijn van het betreffende activum. Hierbij wordt ook rekening gehouden met rente, zodat e.e.a. hetzelfde effect heeft als een netto - verantwoording, zij het dat de vrijval op grond van de regelgeving niet geschiedt via het betreffende product maar via functie 980 en op deze wijze dus via de bestemming. In de jaarrekening 2017 is voorgesteld het resultaat voor € 252.000 te bestemmen voor de verbouwing van het Twents Carmelcollege. Bij de aanbesteding van de revitalisatie van het Twents Carmel College hebben partijen boven het beschikbare budget ingeschreven. Ook de gemeente dient een extra bijdrage te leveren. In 2018 is € 131.000 conform begroting onttrokken, waarbij € 25.000 is vrijgevallen in verband met lagere kosten reconstructie openluchttheater.
Reserve referenda
Op 10 november 2015 is door de Raad een amendement aangenomen waarin de raad het college opdraagt een reserve in te stellen 'ten behoeve van het houden van referenda'. Op deze manier wordt voorkomen dat de financiële situatie van de gemeente een argument is om een referendumverzoek van inwoners af te wijzen. Dit amendement is bij de bestuursrapportage 2016 geëffectueerd. In 2018 hebben geen mutaties plaatsgevonden.
Reserve Aansluiting BRP-digitale dienstverlening
Vanuit Digitaal 2017 is landelijk koers gezet richting het zoveel mogelijk digitaal aanbieden van producten aan inwoners en bedrijven. Om die reden is samen met Enschede gekozen voor de applicatie iBurgerzaken. Bij de bestemming van de jaarrekening 2016 is een bedrag van € 438.000 gereserveerd ter dekking van de kapitaallasten van de applicatie en de te maken projectkosten en de kosten voor het trainen van de medewerkers.
In het project was ook voorzien in het realiseren van de aansluiting met de BRP. De minister van minister binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties - Google zoeken Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft het project BRP gestopt. In het kader van het project iBurgerzaken vindt aansluiting op de BRP dan ook niet plaats.
Aangezien het project iBurgerzaken nog niet is afgerond, worden geen rente- en afschrijvingslasten ten laste van de taakvelden gebracht. De reserve is gevormd om juist deze lasten te zijner tijd af te dekken. Om die reden hebben in 2018 dan ook nog geen mutaties in de reserve plaatsgevonden.
Voorzieningen
Voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde met uitzondering van de voorzieningen waarbij het tijdsaspect een betekenisvolle rol speelt. Deze voorzieningen worden gewaardeerd tegen contante waarde. Dit geldt bijvoorbeeld voor de pensioenvoorziening van de wethouders die gebaseerd is op actuariële berekeningen.
|
Toelichting:
Natuur & Ruimte
Voorziening Reiniging
Het saldo tussen lasten en baten met betrekking tot de afvalinzameling wordt jaarlijks verrekend met deze voorziening. Dit saldo wordt in volgende begrotingsjaren in de tarieven verwerkt. Op deze wijze worden behoudens (autonome) kostenstijgingen onregelmatige schommelingen in de tarieven beperkt. Het resultaat op de afvalinzameling heeft er toe geleid dat er een bijdrage aan de voorziening Reiniging kon worden gedaan van € 56.000. Hierin zit conform begroting een storting van € 35.000 voor de toekomstige vervanging van de ondergrondse afvalcontainers.
Een toelichting op de dotaties / onttrekkingen is te vinden in hoofdstuk 3.2.
Voorziening Riolering
Het saldo tussen lasten en baten van de riolering wordt jaarlijks verrekend met deze voorziening. De hoogte van het rioolrecht is gebaseerd op het kostendekkingsplan dat onderdeel is van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). In de begroting 2018 was een storting aan deze voorziening geraamd van € 420.000. De werkelijke storting bedraagt € 426.000. Dit verschil wordt voor het grootste gedeelte veroorzaakt door een herberekening van de renteomslag.
Een uitgebreidere toelichting is te vinden in hoofdstuk 3.2.
Economie & Werk
Voorziening herstructurering Top Craft
Op basis van de notitie "Mensenwerk" hebben de drie deelnemende gemeenteraden in december 2011 besloten om de huidige uitvoeringsstructuur van zowel de Gr-WOT als het uitvoeringsbedrijf Top Craft te ontmantelen en over te gaan tot separate uitvoering van de WSW door de drie afzonderlijke gemeenten. Als gevolg van deze beslissing is in de jaarrekening 2011 van Top Craft BV en Gr-WOT een voorziening "Herstructurering" gevormd van € 8.284.000 (het Losserse deel is 33%). De stand van het Losserse deel van deze voorziening bedroeg op 01-01-2018 € 382.000. De gemeente Oldenzaal is belast met de afwikkeling van de liquidatie van gr WOT. De gemaakte kosten in 2018 zijn doorberekend aan de deelnemende gemeenten. Voor de gemeente Losser is dit een bedrag van € 49.955. Een bedrag van € 140.975 is vrijgevallen, waarmee de voorziening van Losser per 31-12-2018 een stand heeft van € 191.619.
Bestuur & Dienstverlening
Voorziening pensioenen wethouders
Op grond van het BBV dient voor de pensioenverplichtingen, die de gemeente heeft jegens bestuurders en oud-bestuurders dan wel jegens hun nabestaanden een voorziening te worden gevormd. Jaarlijks zal moeten worden beoordeeld op basis van een actuariële berekening of de voorziening nog toereikend is. Per 01-01-2018 bedroeg deze voorziening € 3.062.000. In 2018 is een bedrag van € 140.000 als pensioenuitkering ten laste van de voorziening gebracht. Daarnaast heeft er een extra storting van € 392.000 plaatsgevonden. Op basis van actuariële gegevens is een voorziening nodig van € 3.515.000 per 31-12-2018. Dat houdt in dat om de voorziening op het benodigde niveau te krijgen een dotatie heeft plaatsgevonden van € 201.000.
Voorziening uitstroom personeel
Door de onontkoombare uitstroom van een personeelslid is er een verplichting ontstaan voor de komende tien jaar. In 2018 is een bedrag € 15.000 als betalingsverplichting ten laste van deze voorziening gebracht, zodat per 31-12-2018 de hoogte van deze voorziening € 44.000 bedraagt.
Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer
Deze worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.
|
Toelichting:
De aflossingen op de leningenportefeuille bedroegen 2,8 miljoen euro. De aflossingsverplichting voor 2018 is opgenomen in het saldo per 31 december 2017 en niet afzonderlijk gepresenteerd onder de kortlopende schulden.
De totale rentelast voor de vaste schulden bedroeg € 817.000 in 2018. Onder de vlottende schulden is de verplichting van de in 2019 af te wikkelen rente opgenomen van in totaal € 413.000.
Vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar
Deze worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
|
Toelichting:
Per 31-12-2018 maakt de kasgeldlening van € 4.500.000 onderdeel uit van het totaal vlottende schuld ad € 8.391.000. Verder zijn onder deze post tot een bedrag van € 3.479.000 diverse overige schulden opgenomen, zoals:
| Bedragen x € 1.000 | 2018 |
| Af te dragen sociale premies en loonheffing december 2018 | 882 |
| Betalingen onderweg | 2.125 |
| Af te dragen sociale premies uitkeringen | 437 |
| Overige | 35 |
| Totaal overige vlottende schulden | 3.479 |
Overlopende Passiva
In artikel 44, lid 2 BBV wordt voorgeschreven dat de nog te besteden middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is, onder voorzieningen moeten worden verantwoord. Voor specifieke uitkeringen geldt een uitzondering. Niet-bestede middelen van uitkeringen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel (“geoormerkt”) dienen als “vooruit ontvangen” op de balans te worden verantwoord, onder de post overlopende passiva.
|
Toelichting
De van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel, die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren bestaan vooral uit:
| Bedragen x € 1.000 | 31-12-2018 |
| Provincie | 215 |
| Rijk | 112 |
| Gemeenten | 511 |
| Overig | 18 |
| Overlopende passiva openbare lichamen | 866 |
De verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen, met uitzondering van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, bestaan uit:
| Bedragen x € 1.000 | 2018 |
| Jeugdzorg | 704 |
| Nog te betalen rente 2018 | 413 |
| WMO | 380 |
| Werkdeel participatie | 85 |
| Uren planeconomie | 79 |
| Inzet BOA's | 65 |
| OAB | 58 |
| Kosten medisch afval/diftar | 56 |
| Topcraft | 52 |
| Statushouders | 35 |
| Eindheffing WKR | 19 |
| PGB | 17 |
| Ondersteuning jongeren | 16 |
| Overig | 107 |
| Totaal nog te betalen kosten | 2.086 |
Het onder 'Overige vooruit ontvangen bedragen, die ten bate van het volgende begrotingsjaar komen' opgenomen bedrag heeft vooral betrekking op de verkoop van een perceel grond.
Tot de niet uit de balans blijkende verplichtingen worden de meerjarige contracten zoals langlopende huur- en leaseverplichtingen of onderhoudscontracten gerekend. Daarnaast valt de overlopende verplichting voor restant verlofuren hieronder.
Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen: Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. Deze personele lasten worden verantwoord in het jaar waarin de uitbetaling plaatsvindt. Daarbij moet worden gedacht aan overlopende (spaar)verlofaanspraken. Voor 2018 komt dit neer op een spaar- en restantverlof van ongeveer € 359.000 (saldo op 31-12-2018).
De gemeente Losser kent geen langlopende huur- en leaseverplichtingen groter dan € 100.000.
Naast bovengenoemde verplichtingen is de gemeente voor een aantal toekomstige jaren verbonden aan verschillende, niet uit de balans blijkende, financiële verplichtingen. De belangrijkste betreffen:
Gewaarborgde geldleningen
Hieronder volgt het verloopoverzicht volgens artikel 57 BBV van de gewaarborgde geldleningen.
Artikel 50 BBV schrijft voor dat aan de passiefzijde buiten de balanstelling het bedrag wordt opgenomen waartoe aan natuurlijke en rechtspersonen borgstellingen of garantstellingen zijn verstrekt. Voor zover leningen door de gemeente zijn gegarandeerd is buiten telling het totaalbedrag van de gegarandeerde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen.
| Gewaarborgde leningen | Oorspronkelijk hoofdsom | Stand 01-01-2018 | Correcties 01-01-2018 | Nieuwe garanties | Aflossingen | Stand 31-12-2018 |
| Gegarandeerde geldleningen aan: | ||||||
| Verbonden partijen | 666 | 269 | 84 | 185 | ||
| Kunst/Cultuur | 294 | 224 | 6 | 218 | ||
| Overig | 78 | 36 | 3 | 33 | ||
| Totaal | 1.904 | 529 | 0 | 0 | 93 | 435 |
Bij deze leningen staat de gemeente voor 100 procent van het vermelde saldo garant.
Daarnaast heeft de gemeente nog verplichtingen op het gebied van de WSW en de WEW.
| Percentage borging door de gemeente Losser | Oorspronkelijke hoofdsom | Bedrag borging 01-01-2018 | Bedrag borging 31-12-2018 |
| 50% | 36.800 | 36.800 | 31.800 |
| 100% | 1.560 | 1.560 | 1.560 |
| Totaal | 38.360 | 38.360 | 33.360 |
Het WSW staat voor het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Bij deze leningen treedt de Gemeente Losser op als 'achtervang'. Dit betekent dat indien een corporatie niet aan haar betaalverplichtingen kan voldoen allereerst het WSW gehouden is om de betalingen te verrichten. Slechts indien het WSW niet in staat is om deze verplichtingen te voldoen zal de gemeente renteloze leningen aan het WSW moeten verstrekken, zodat het fonds alsnog aan de claims kan voldoen. Overigens heeft het WSW momenteel de hoogst mogelijke kredietstatus (triple A) zodat het onwaarschijnlijk is dat het WSW van deze mogelijkheid gebruik zal maken.
Het WEW staat voor het Waarborgfonds Eigen Woningen. Dit zijn de Nationale Hypotheek Garanties die worden verstrekt aan particulieren. Hier gelden dezelfde regels als bij het WSW. De gemeente is slechts 'achtervang'.
Gebeurtenissen na balansdatum
Alle ten tijde van het opmaken van de jaarrekening beschikbare informatie omtrent de feitelijke situatie per balansdatum is bij het opmaken van de jaarrekening in aanmerking genomen en verwerkt. Er hebben zich na het opmaken van de jaarrekening geen gebeurtenissen van betekenis voorgedaan die nadere informatie geven over de feitelijke situatie op balansdatum.