Inleiding
Hiermee bieden wij de programmabegroting 2019-2022 van de gemeente Losser aan. In het kader van de doorontwikkeling van de planning & control cyclus, bestaat de voorliggende begroting uit drie programma’s (Sociaal, Fysiek en Bestuur en Dienstverlening) en is in overleg met raadsleden de doelenboom vormgegeven. De nieuwe doelstellingen bevorderen een integrale aanpak en samenwerking tussen de programma's.
De begroting maakt duidelijk dat de financiële positie van Losser onverminderd sterk is. Het weerstandsvermogen is solide en blijft zich positief ontwikkelen, het financieel perspectief is structureel positief en de lokale belastingen ontwikkelen zich gematigd. De gemeente heeft de financiële armslag om niet alleen knelpunten op te lossen, maar ook om in beperkte mate nieuw beleid te initiëren. Het college is blij dat alle prioriteiten uit de Voorjaarsnota kunnen worden gehonoreerd. Zodoende wordt een veelbelovende start gemaakt met de realisatie van het coalitieakkoord. Ook is ruimte beschikbaar voor een verdere versterking van ons ambtelijk apparaat, in overeenstemming met de aanbevelingen van de Rekenkamercommissie.
Niet alle stoplichten staan op groen: ondanks de maatregelen die wij nemen, blijft de kostenontwikkeling in het Sociaal domein ongewis en slechts beperkt beïnvloedbaar. Op dit moment is bijvoorbeeld de trend te bespeuren dat door de toenemende vergrijzing een groter beroep op de Wmo zal worden gedaan. Ook is niet met zekerheid te zeggen of de Nederlandse economie de opgaande lijn zal weten vast te houden en hoe de rijksuitgaven (waar Losser via de gelijk ‘trap op, trap af’-systematiek mede van afhankelijk is) zich gaan ontwikkelen. Het is zaak om de ontwikkelingen scherp in de gaten te houden.
In het vervolg van deze aanbiedingsbrief gaan wij in op enkele belangrijke thema’s voor de komende tijd.
Duurzame leefomgeving
In het coalitieprogramma is veel aandacht voor duurzaamheid. De Toekomstvisie Duurzaam Losser 2040 geeft hier nader invulling aan. De Toekomstvisie richt zich inhoudelijk op de volgende 5 hoofdthema’s:
In maart 2018 is de Toekomstvisie Duurzaam Losser 2040 vastgesteld. Onderdeel van deze visie is een concept dynamische uitvoeringsagenda. In deze uitvoeringsagenda zijn op dit moment ongeveer 40 duurzame projecten opgenomen, die de komende jaren verder uitgewerkt worden. Naar verwachting wordt de dynamische uitvoeringsagenda in december 2018 vastgesteld. Deze wordt jaarlijks geactualiseerd/bijgesteld.
Sociaal domein
Vanwege kortingen op de rijksbudgetten binnen het Sociaal domein in de komende jaren, blijft de betaalbaarheid van de zorg een belangrijk aandachtspunt. In de Voorjaarsnota hebben we geconstateerd dat het sociaal domein een zware stempel drukt op de financiële ruimte in 2018 en volgende jaren waardoor andere ontwikkelingen in het gedrang komen. Om meer regie te krijgen op de zorgkosten, zijn we in 2017 gestart met 17 pilots. Enkele pilots hebben zich inmiddels bewezen. Deze pilots hebben dan ook een structureel karakter gekregen. Daarnaast hebben we vanuit managementinfo nieuwe ontwikkelingen gesignaleerd die leiden tot nieuwe onderzoeksvragen (pilots) in onze zoektocht om meer regie te krijgen op de zorgkosten.
In regionaal en landelijk verband is uitvoering gegeven aan de lobby om voldoende middelen beschikbaar te krijgen voor de gemeentelijke zorgtaken. De uitkomsten van deze lobby’s zijn nog niet bekend. Inmiddels zijn via de meicirculaire aanvullende rijksbijdragen ontvangen die enige verlichting geven binnen het sociaal domein, waardoor weer ruimte ontstaat binnen de gemeentelijke begroting.
Openbare orde en veiligheid
Door handhaving, inzicht en een regionale en grensoverschrijdende aanpak wordt volop ingezet om Losser als een veilige en leefbare gemeente te versterken. Bewustwording, gezamenlijke aanpak en langdurige inzet zijn hierbij sleutelwoorden. Een onderdeel van Openbare orde en veiligheid is ondermijning. Georganiseerde criminaliteit ondermijnt het lokale gezag, verslechtert veiligheid en leefbaarheid en levert schade op voor ondernemers. Landelijk gezien wordt ondermijning een steeds groter probleem.
Wonen
Begin 2019 maken we in regionaal verband nieuwe woonafspraken, die potentieel gevolgen kunnen hebben voor de woningbouwprogrammering. Daarnaast verbinden we de beleidsmatige vraagstukken rondom wonen en zorg in relatie tot de kwalitatieve behoefte.
Ook maken we in het kader van duurzaamheid een start met een doorvertaling van het ‘gasloos’ bouwen naar de bestaande en de toekomstige woningvoorraad. Daarnaast zal de gemeente Losser het komende jaar volgens landelijke richtlijnen een warmteplan opstellen.
Energietransitie
Met betrekking tot de energietransitie zijn concrete ambities gesteld. Zo wil de gemeente Losser in 2040 energieneutraal zijn. Belangrijke inspanningen die hiervoor worden gedaan zijn gericht op energiebesparing en duurzame opwekking in de gebouwde omgeving. Dit doen wij bij huishoudens via ons energieloket Duurzaam (t)huis Twente en bij bedrijven via de Energieke Regio Noordoost Twente. Ook kansrijke lokale initiatieven zoals in Beuningen, waar een energiecoöperatie in oprichting is, worden ondersteund en kunnen een flinke bijdrage aan deze ambitie gaan leveren.
Voor de energietransitie zoeken we samenwerking op in de regio. Met de vier Noordoost-Twentse gemeenten hebben we de intentie om in 2023 20% van het energie en gasverbruik van heel Noordoost-Twente met gezamenlijke projecten te gaan opwekken door middel van: Biogasprojecten, hergebruik van restwarmte, zonnevelden en diepe geothermie. Ook kijken we naar de (on)mogelijkheden voor windenergie in verschillende vormen. Hiervan wordt een ‘kansenkaart’ gemaakt en volgen we nieuwe kansrijke technieken op de voet.
Omgevingswet
De Omgevingswet treedt met ingang van 1 januari 2021 in werking. Ter voorbereiding stellen we in 2019 de Omgevingsvisie op en beginnen we met het oefenen in het opstellen en toepassen van een Omgevingsplan. Ook starten we met het beschrijven van werkprocessen en met de communicatie. We pakken het projectmatig aan, waarbij we de voorbereidingen in samenspraak met samenleving en raad vorm geven.
Sport- en onderwijsaccommodaties
In de sfeer van sport- en onderwijsaccommodaties staan enkele projecten op stapel. Zo krijgt de vervanging van sporthal De Fakkel na besluitvorming over de aanbesteding zijn beslag. Ook onderzoeken we de mogelijkheden tot het vervroegd realiseren van een alternatieve sportaccommodatie in De Lutte. Verder wordt de verbouwing van het Twents Carmel College in Losser afgerond.
Grondbeleid
Wij hopen in 2019 grond uit te geven op de Saller 2C. Daarnaast starten we de ontwikkeling van het voormalig Top-Craftterrein aan de Ravenhorsterweg in Losser. Gezien deze ontwikkelingen bestaat het risico dat een gedeeltelijke afboeking van de boekwaarde moet plaatsvinden. Rondom het terrein De Muchte zijn er ontwikkelingen. Voor wat betreft de Geurmeij maken we keuzes over de verdere programmering, nadat de tweede fase is uitgegeven.
Overige toekomstige ontwikkelingen
Het college is blij dat het financieel perspectief zich sinds de Voorjaarsnota positief ontwikkelt. Daarom gaan we bij de Voorjaarsnota 2019 - 2023 na welke mogelijkheden aanwezig zijn of en hoe investeringen naar voren kunnen worden gehaald. Los daarvan houden we aandacht voor en blijven we op zoek naar mogelijkheden voor de verbetering van openbare ruimte in de dorpscentra.
We blijven scherp op aanwezige subsidiemogelijkheden en willen hier waar mogelijk gebruik van maken. Vaak is cofinanciering nodig. In onze begroting zijn hier weliswaar structurele middelen voor beschikbaar, maar het is niet uit te sluiten dat deze niet toereikend blijken te zijn.
Bij de behandeling van de Begroting 2018 in de raad van november 2017 is een motie aangenomen waarin het college wordt gevraagd een voorstel te doen ten aanzien van de Hondenbelasting. Het voorliggend perspectief biedt vanaf de jaarschijf 2021 financiële ruimte voor een substantiële verlaging van deze belasting. Volgend jaar doen we hiervoor een voorstel.